Doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda damga vergisi uygulaması hk.
Doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda damga vergisi
uygulaması hk.
Sayı:
90792880-155.01.03.01[1612]-358284
Tarih:
10/09/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : 90792880-155.01.03.01[1612]-358284
10.09.2018
Konu : Doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda damga vergisi uygulaması
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, KİT kapsamında iken 6475 sayılı
Kanunla bu kapsamdan çıkarılan şirketinizin, doğrudan temin yöntemiyle ve sözlü teklif alınmak
suretiyle sözleşme düzenlenmeden yaptığı alımlarda, herhangi bir teklifin veya alım tutanağının
üzerine şerh konulduğunda veya alım yapılacak firmaya ilişkin ilgili makamdan onay alınması
durumunda düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulup tutulmayacağı ile ayrıca bu
kağıtların ihale kararı olarak da değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep
edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın
mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin
tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda
üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen
kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap
ettiği mahiyete göre vergi alınacağı, 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden
maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu
dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı
hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/l fıkrasında,
belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin; "II.Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2 nci
fıkrasında, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz
kurumların her türlü ihale kararlarının nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 123 üncü maddesinde, kamu tüzel kişiliğinin, ancak kanunla
veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulacağı hükme bağlanmış olup, kamu tüzel
kişiliği, yasama organı tarafından çıkarılacak bir kanunla ya da idare tarafından kanunun verdiğiyetkiye dayanılarak yapılacak bir idari işlemle kurulabilecektir.
6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununun (başvuru tarihinde yürürlükte bulunan) 21 inci
maddesinde,
"(1) Bu Kanun ile kuruluş ve tescile ilişkin hükümleri hariç olmak üzere 6102 sayılı Kanun ve özel
hukuk hükümlerine tabi Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi unvanı altında bir anonim şirket
kurulmuştur.
(2) PTT'nin sermayesinin tamamı Hazineye aittir. Hazine Müsteşarlığının mülkiyet hakkı ile kâr
payı hakkı saklı kalmak üzere ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları
Hazine Müsteşarlığında kalmak kaydıyla Hazine Müsteşarlığının PTT'deki pay sahipliğine dayanan
oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Bakanlık tarafından kullanılır. Bu hak ve yetkilerin
kullanımına ilişkin her türlü mali ve hukuki sorumluluk Bakanlığa aittir.
(3) PTT, bu Kanun ve 6102 sayılı Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine göre Kalkınma
Bakanlığının görüşü ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşü alınarak
hazırlanan esas sözleşmesinin Genel Kurul tarafından onaylanmasını müteakip yapılacak tescil ve
ilan ile faaliyete geçer. Esas sözleşmede yapılacak değişikliklerde Kalkınma Bakanlığının görüşü ve
Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşü aranır. 6102 sayılı Kanunun ayni ve
nakdî sermayesinin vaz'ına müteallik hükümleri ile 414 üncü madde hükmü PTT hakkında
uygulanmaz.
(4) 16/7/1965 tarihli ve 697 sayılı Ulaştırma ve Haberleşme Hizmetlerinin Olağanüstü Hallerde ve
Savaşta Ne Suretle Yürütüleceğine Dair Kanun ile millî güvenlik ve kamu düzeni gerekleri ve
sıkıyönetim ve seferberlik hâllerinde posta hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların
hükümleri saklıdır.
...”;
(başvuru tarihinde yürürlükte bulunan) 22 nci maddesinin (2) nci fıkrasında, "PTT, 2/4/1987 tarihli
ve 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince
Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine tabidir."; 31 inci maddesinin (3) üncü
fıkrasında, "8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnameye ekli listenin "B - Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK) " bölümünde yer alan "Türkiye
Cumhuriyeti Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü (P.İ.)" ibaresi listeden çıkarılmıştır. Diğer mevzuatta
mülga T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar PTT'ye yapılmış sayılır."
hükümleri yer almaktadır.
Bu itibarla, Damga Vergisi Kanununa göre resmî daire kapsamında bulunmayan ancak 6475 sayılı
Kanun hükümlerine göre kurulan ve kuruluş amacı doğrultusunda faaliyet gösterdiği alanda kamu
gücü ve ayrıcalıklarına sahip olduğu anlaşılan dolayısıyla kamu tüzel kişiliğini haiz şirketiniz
tarafından alınan ihale kararlarının, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun 11/2 maddesi
gereğince damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, 44 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin "5-İdarelerin 4734 sayılı
Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesi gereğince yaptıkları alımlar nedeniyle düzenlenen kağıtlara
ilişkin damga vergisi uygulaması:" başlıklı bölümünde, "... idarelerin 4734 sayılı Kanunun 22 nci
maddesi kapsamında yapacakları alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin
düzenlenmesi halinde bu sözleşmenin, idarelerce kurulacak ihale komisyonlarınca bir ihale
kararının alınması halinde bu kararın, damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, söz
konusu alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmemesi ve ihale
komisyonları kurularak bir ihale kararının alınmaması halinde ise damga vergisinin aranılmayacağı
tabiidir." denilmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun "İhale Komisyonu" başlıklı 6 ncı maddesinde, ihale yetkilisinin,
biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden
en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak enaz beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere
görevlendireceği, ... ihale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanakların, komisyon
başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanacağı hükme
bağlanmıştır.
Buna göre, idarelerin 4734 sayılı Kanunun 22/d maddesi hükmü kapsamında piyasada fiyat
araştırması yapmak suretiyle uygun bulunan fiyattan mal ve hizmet temin etmelerine yönelik
doğrudan alımlarda düzenlemek zorunda oldukları, harcama yetkilisi ve/veya harcama yetkilisince
görevlendirilen kişiler tarafından imzalanan piyasa fiyat araştırmalarına ilişkin tutanakların
mahiyeti itibarıyla ihale komisyonlarınca alınan bir ihale kararı olarak değerlendirilmesi mümkün
bulunmadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde 4734 sayılı Kanun kapsamında bir ihale komisyonu
kurulmamış olması kaydıyla, Kurumunuzun 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi kapsamında
yapacağı "… Hizmeti" alımına ilişkin olarak yapılan piyasa araştırması sonucuna göre söz konusu
hizmetin … Ltd. Şti.nden alınması konusunda alındığı anlaşılan …/…/2017 tarihli "olur"un, mahiyeti
itibarıyla ihale komisyonu kurularak alınan bir ihale kararı olarak değerlendirilmesi mümkün
bulunmadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.
Ayrıca, …/…/2017 tarihli "… İşi Değerlendirme Raporu" başlıklı kağıdın, piyasa araştırma tutanağı
olduğu anlaşılmış olup, mahiyeti itibarıyla ihale komisyonlarınca alınan bir ihale kararı olarak
değerlendirilmesi mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.