Döviz cinsinden peşin tahsil edilen kira gelirinin değerlemesi hk.

Döviz cinsinden peşin tahsil edilen kira gelirinin
değerlemesi hk.
Sayı: 
77058783-105[VUK.ÖZ.19.20]-E.172924
Tarih: 
09/09/2019
T.C.GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Usul ve Tahsilat Grup Müdürlüğü
   
 
Sayı : 77058783-105[VUK.ÖZ.19.20]-E.172924 09.09.2019
Konu : Döviz cinsinden peşin tahsil edilen kira  
gelirinin değerlemesi
  
İlgide kayıtlı özelge talep formlarınızda, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından şirketinize
tahsisli … tesisinizin başka bir firmaya kiralandığı, kiralamaya ilişkin sözleşme ve süre uzatımı ile
ilgili protokol tarihinin …2018 olduğu, ilgili sözleşme ile belirlenen ve peşin tahsil edilen kiranın …
ABD Doları ve kira döneminin …2017-…2035 tarihleri arasında olduğu, kira tahsilatının döviz
cinsinden yapıldığı, tahsil edilen tutarın önemli bir kısmının akabinde TL'ye çevrildiği ancak …2018
tarihi itibariyle sadece … ABD Dolarının bankada döviz olarak yer aldığı, söz konusu tutarın Vergi
Usul Kanununun 280 inci maddesine göre borsa rayici ile değerlendiği ve kur artışı ile oluşan kur
gelirinin dönem kazancına eklendiği hususlarından bahisle,  peşin tahsil edilen kira bedeli olarak
pasif geçici hesaba kaydedilen söz konusu tutarın dönem sonlarında Vergi Usul Kanununun
"Değerleme" hükümlerine göre ne şekilde değerleme işlemine tabi tutulması gerektiği hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 258 inci maddesine göre değerleme, vergi matrahlarının
hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. Değerleme ölçüleri aynı Kanunun 261
inci maddesinde tespit edilmiş olup bu değerleme ölçüleri; maliyet bedeli, borsa rayici, tasarruf
değeri, mukayyet değer, itibari değer, vergi değeri, rayiç bedel, emsal bedeli ve ücretidir.
Mezkur Kanunun 260 ıncı maddesi uyarınca değerlemede, iktisadi kıymetlerden her biri tek başına
nazara alınır.
Öte yandan, mezkur Kanunun;
- 280 inci maddesinde, yabancı paraların borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayicinin
takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin esas alınacağı, yabancı
paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kurun Hazine ve Maliye Bakanlığınca
tespit olunacağı; bu madde hükmünün yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve
borçlar hakkında da cari olduğu,
- 287 nci maddesinde, gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari
hesap dönemine ait olup henüz ödenmemiş olan giderlerin mukayyet değerleri üzerinden
pasifleştirilmek suretiyle değerleneceği,
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, yabancı para cinsindeki pasif geçici hesapların da Kanunun 280 inci maddesindekiesaslar doğrultusunda yabancı para değerlemesine tabi tutulması ve bu değerleme sonucunda
ortaya  çıkan  kur  farkının,  gelir  veya  gider  olarak  dikkate  alınarak  dönem  kazancıyla
ilişkilendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.