Döviz kredisi ile alınan hisselere ait kur farkının vergilendirilmesi hk.

Özelge: Döviz kredisi ile alınan hisselere ait kur farkının
vergilendirilmesi hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.24-2615
Tarih: 
17/08/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.24-2615 17/08/2012
Konu : Döviz kredisi ile alınan hisselere ait kur farkının  
vergilendirilmesi.
 
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, banka kredisi ile ... Anonim Şirketi'nin % 99,9
hissesini satın aldığınızı, söz konusu firmanın da bu parayla şirketinizin % 48,70 hissesini satın
aldığını belirterek, kredi faizi ile lehte ve aleyhte oluşan kur farkları için vergi uygulamalarının nasıl
olacağı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
            KURUMLAR VERGİSİ KANUNU ve VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
           5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve
safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı, Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise ticari kazancın tespit edilmesi
sırasında da Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine uyulacağı hükme bağlanmıştır.
            Gelir Vergisi Kanununun "İndirilecek Giderler" başlıklı 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının
(1) numaralı bendinde ise; ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel
giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
            5520 sayılı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinde de, kurumlar vergisinden istisna
edilmiş kazançlara yer verilmiş olup, üçüncü fıkrasında ise, iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman
giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin
giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum
kazancından indirilemeyeceği hükmü yer almıştır.
            Öte yandan, Vergi Usul Kanununun 258 inci maddesinde, "Değerleme, vergi matrahlarının
hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir." hükmüne yer verilmiştir.
            Aynı Kanunun 279 uncu maddesinde ise, hisse senetleri ile fon portföyünün en az %51'i
Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma
belgelerinin alış bedeliyle, 280 inci maddesinde de yabancı para ile olan senetli veya senetsiz
alacaklar ve borçların borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu
anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin esas alınacağı, yabancı paranın borsada rayici yoksa,
değerlemeye uygulanacak kurun Maliye Bakanlığınca tespit olunacağı hüküm altına alınmıştır.
            Buna göre, hisse senetleri alış bedeliyle, yabancı para ile olan senetli veya senetsiz borçların
ise duruma göre borsa rayici, döviz alış bedeli veya Maliye Bakanlığınca tespit olunan kurlar ile
değerlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, döviz cinsinden veya TL cinsinden borçlanılarak ya da
kredi kullanılarak hisse senedi alınması nedeniyle katlanılan kur farkı, faiz, komisyon v.b.masrafların alış bedeline eklenmesi mümkün değildir.
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, hisse senedi iktisabı için kullanılan kredilerle ilgili olarak
değerleme gününe kadar hesaplanacak faizler ile değerleme günü itibariyle aleyte oluşan kur
farklarının doğrudan gider yazılması, lehe oluşan kur farklarının ise doğrudan gelir yazılması
gerekmekte olup kullanılan kredi dolayısıyla ortaya çıkan bu fer'i unsurların hisse senedinin alış
bedeline eklenmemesi gerekmektedir.
            Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında,
kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat
üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazancın tamamen veya
kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı ve alım, satım, imalat ve
inşaat işlemlerinin, kiralama ve kiraya verme işlemlerinin, ödünç para alınması ve verilmesi,
ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemlerin her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya
da satımı olarak değerlendirileceği hükme bağlanmış olup maddenin ikinci fıkrasında da ilişkili
kişinin tarifi yapılmıştır.
            Bu çerçevede, söz konusu hisse senedi alımlarının, Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen
bedel veya fiyat üzerinden gerçekleştirilmesi durumunda, kazancın tamamen veya kısmen transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı ise tabiidir.
            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 1/1 inci maddesi ile Türkiye'de ticari,
sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma
değer vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
            Öte yandan, aynı Kanunun 17/4-g maddesi ile hisse senedi teslimi KDV den istisna
edilmiştir.
            Buna göre, ... Anonim Şirketi'nin % 99,9 hissesini firmanızın banka kredisi ile satın alması
işlemi, KDV Kanununun 17/4-g maddesi kapsamında KDV den istisna olduğundan, söz konusu
işleme ilişkin lehte veya aleyhte oluşan farkları için KDV hesaplanmayacaktır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.