Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi hk.
Özelge: Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi hk.
Sayı:
11395140-105[234-2012/VUK-1- . . .]--1184
Tarih:
05/08/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[234-2012/VUK-1- . . .]--1184 05/08/2013
Konu : Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; 379 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara ilişkin 2006-32/32 No'lu tebliğ
kapsamında döviz büfelerinin altın ticareti yapabilmesine ilişkin düzenlemenin bulunduğu, söz
konusu yetkiye istinaden kurumunuzca günlük olarak muhtelif müşterilerden 8 ayar, 14 ayar, 18
ayar veya 22 ayarlardan mamul olan, yüzük, küpe, kolye, bilezik ve benzeri altınları tartmak
suretiyle külçe olarak almak istediğiniz, yine muhtelif kişilerden aldığınız altınları hurda halinde
...ya irsaliye eşliğinde gönderip işletmek suretiyle çeyrek, yarım, tam veya gramlık altınlar gibi tane
biçimine getirterek yine irsaliye eşliğinde geri almak istediğiniz; kuyumculardan, bankalardan,
finans kurumlarından, döviz büfelerinden veya darphaneden aldığınız tane veya plaka halindeki
altınlardan dolayı fatura veya döviz ve kıymetli maden satım belgesi aldığınız, döviz büfesi olarak
ruhsat alıp kiraladığınız mekanın geniş olması sebebi ile ortaklarınızdan birinin kendi şahsı adına
mülk sahibi ile ayrı bir kira kontratı yapıp ayrı bir vergi mükellefiyeti tesis ettirerek bir bölümünde
kuyumculuk yapmak istediği, ... yılı ... ayında devir ile satın aldınız döviz büfesi perakende tane
altın satışından dolayı KDV mükellefiyeti tesis ettirerek yazar kasa aldığınız, döviz büfesi olmanız
sebebiyle belge düzeni bakımından "döviz ve kıymetli maden alım satım belgesi" kullandığınız ve bu
belgeleri bilgisayardan kestiğiniz, döviz alış satışlarının belgelendirilmesi sırasında 3.000 USD ve eş
değeri üstündeki miktarlar için alıcı ve satıcının kimlik bilgilerine dair belge istemek ve bordroya
asgari bilgileri yazma mecburiyetinizin olduğu belirtilerek;
-Vergi mükellefi olmayan vatandaşlardan altın alınması ile, bankalardan, döviz büfelerinden,
kuyumculardan veya darphaneden satın almış olmanızın belge düzeni açısından bir fark olup
olmadığı;
-Hurda ve külçe altın olarak "döviz ve altın alım bordrosu" düzenlemek suretiyle alım
yapılmasının mevzuata uygun olup olmadığı ile gider pusulası kullanma mecburiyetinizin olup
olmadığı,
-Tane altın haline getirdiğiniz altınları stok hesabına işletip vitrininize koyarak tane veya
gramlar biçiminde müşterilerinize satmak istemeniz halinde bu usulün mevzuata uygun olup
olmadığı,
-Fatura veya döviz ve kıymetli maden satım belgeli alışlarınız için satıcıların verdikleri
belgeler dışında kurumunuzca ayrıca döviz ve kıymetli maden alım belgesi düzenlemeniz gerekip
gerekmediği;
-Döviz büfesi olarak ruhsat alıp kiraladığınız işyeri içerisinde ortaklarınızdan birinin
kuyumculuk faaliyeti yapmak üzere şahsı adına kira kontratı yaparak ayrı bir mükellefiyet tesisinin
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve vergi mevzuatı açısından bir
sakıncasının olup olmadığı,
-Tüm alış ve satışlarınız için herhangi bir sınır söz konusu olmaksızın bilgisayardan döviz vekıymetli maden alım satım belgesi düzenlemenizin yeterli olup olmadığı, dolayısıyla yazar kasa
kullanmaktan muaf olmanızın mümkün olup olmadığı,
-2006-32/32 numaralı Tebliğ kapsamında ticaretine izin verilen altın alım ve satımında, alıcı
ve satıcıdan ibraz etmesini isteyeceğiniz miktar konusunda bir sınırlamanın olup olmadığı
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat Edici Kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinin birinci
fıkrasında; "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan
münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmüne yer verilmiştir.
Mezkur Kanunun 234 üncü maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit
usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
.....
3. Vergiden muaf esnafa;
.....
Yaptırdıkları işler veya onlardan aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı
satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura
hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın
aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir." hükmü mevcuttur.
3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları
Mecburiyeti Hakkında Kanun ile; perakende ticaretle uğraşan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci
sınıf tüccarlara 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre fatura verme mecburiyetinde olmadıkları
satışlarının belgelendirilmesi için ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti getirilmiştir.
Öte yandan, Vergi Usul Kanununun Mükerrer 257 nci maddesinin verdiği yetkiye istinaden
379 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32
sayılı Karara İlişkin 2006-32/32 No.lu Tebliğ ile kendilerine kıymetli maden alım/satım yapma
yetkisi verilen yetkili müesseselere, 1/3/2008 tarihinden geçerli olmak üzere, kıymetli maden
alımında "Kıymetli Maden Alım Belgesi", satımında da "Kıymetli Maden Satım Belgesi" düzenleme
zorunluluğu getirilmiş ve bu belgelerin Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi gereken belgeler
kapsamına alınması uygun görülmüştür.
385 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de, mükelleflerin faaliyetlerini
aksatmadan yürütmelerini sağlamak ve uygulamayı kolaylaştırmak amacıyla, 01/09/2008 tarihinden
itibaren isteyen mükellefler tarafından döviz ve kıymetli maden alımında "Döviz ve Kıymetli Maden
Alım Belgesi", satımında da "Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi" adı altında tek belge olarak
düzenlenmesi imkanı getirilmiş, mükelleflerin faaliyetleriyle ilgili olarak 1/9/2008 tarihinden
itibaren "Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi" düzenlemelerinin yanı sıra, bundan böyle
döviz alım/satım belgesi ve kıymetli maden alım/satım belgesini ayrı ayrı da düzenleyebilecekleri
belirtilmiştir.
Diğer taraftan; anılan Kanunun 156 ncı maddesinde ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette
iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane,
eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri,
madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai zirai veya mesleki bir
faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yer olarak tanımlanmıştır.
Buna göre;
- Altının vergi mükellefi olmayan vatandaşlardan alınması ile bankalardan, döviz
büfelerinden, kuyumculardan veya darphaneden satın alınması halinde kurumunuzca "Döviz veKıymetli Maden Alım Belgesi" veya "Kıymetli Maden Alım Belgesi" düzenlenmesi gerekmektedir.
- Hurda ve külçe altın olarak yapacak olduğunuz kıymetli maden alımlarınızda yukarıda
yapılan açıklamalar doğrultusunda "Döviz ve Kıymetli maden Alım Belgesi" veya "Kıymetli Maden
Alım Belgesi" düzenlenmesi kaydıyla ayrıca gider pusulası düzenleme mecburiyetiniz
bulunmamaktadır.
- Tane haline getirdiğiniz altınların stok hesabına alınarak tane veya gramlar biçiminde
müşterilerinize satılması hususunda Vergi Usul Kanunu uyarınca herhangi bir sakınca
bulunmamakta olup, konunun kambiyo mevzuatı açısından Hazine Müsteşarlığına intikal ettirilmesi
gerekmektedir.
- Satın aldığınız kıymetli madenler için satıcıların verdikleri belgeler dışında kurumunuzca
da "Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi" veya "Kıymetli Maden Alım Belgesi" düzenlenmesi
gerekmektedir.
- Vergi mevzuatında herhangi bir iş yerinde birden fazla mükellefin faaliyet göstermelerini
engelleyici bir hükümün yer almaması sebebiyle mükellefiyet tesisini engelleyici bir unsur
bulunmamakta olup, konunun yetkili müesseseler ile ilgili mevzuat bakımından Hazine
Müsteşarlığına intikal ettirilmesi gerekmektedir.
- Döviz ve kıymetli maden alımında/satımında 379 ve 385 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliğlerinde açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde "Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi"
veya "Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi", düzenlenecek olması nedeniyle, ödeme
kaydedici cihaz kullanımını gerektirecek başkaca bir faaliyetinizin bulunmaması kaydıyla, ödeme
kaydedici cihaz kullanmanıza gerek bulunmamaktadır.
- 2006-32/32 numaralı tebliğ kapsamında ticaretine izin verilen altın alım ve satımında, alıcı
ve satıcıdan ibraz etmesini isteyeceğiniz miktar konusunda bir sınırlamanın olup olmadığı hususu
da Başkanlığımız görev alanına dâhil olmadığından Hazine Müsteşarlığına intikal ettirilmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.