E. 2020/1534 K. 2022/375 T. 13.4.2022
E.
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1534
Karar No : 2022/375
TEMYİZ EDEN (DAVALI) :... Vergi Dairesi Başkanlığı
(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, ... Elektrik Malzemeleri Hırdavat İnşaat Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ... Elektrik İnşaat Hırdavat Bobinaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile ... Elektrik Elektronik Endüstri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlenen faturaları kayıtlarına intikal ettirdiğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden 2009 yılının Mart, Mayıs, Haziran, Temmuz, Eylül ilâ Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergileri, vergilerin üç katı tutarında kesilen ve tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle arttırılan vergi ziyaı cezaları ile aynı yılın Aralık dönemi için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:
Vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatları yönünden yapılan inceleme:
Uyuşmazlık konusu dönemde davacıya fatura düzenleyen ... Elektrik Elektronik Endüstri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Vergi Tekniği Raporunda aşağıdaki tespitlere yer verilmiştir:
i. Şirket 25/05/2007 tarihinde elektrik malzemeleri toptan ticareti işi ile iştigal etmek üzere mükellefiyet tesis ettirmiştir.
ii. Defter ve belge isteme yazısı tebliğ edildiği halde ilgili dönem defter ve belgeleri ibraz edilmemiştir.
iii. Şirkete ait ilgili dönem defter tasdik bilgisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
iv. 2007, 2010, 2011 kurumlar vergisi beyannameleri verilmemiştir. Şirket tarafından yüksek tutarlı katma değer vergisi matrahları beyan edilmesine rağmen ödenecek katma değer vergisi tutarları düşük çıkmaktadır.
v. 2010 yılının ilk dönemine ilişkin muhtasar beyannamesinde iki adet işçi çalıştırıldığı beyan edilmiştir.
vi. Şirket adına fatura bastırılmış olduğu, ...'na düzenlenen faturaların bastırılan faturalar arasında yer aldığı tespit edilmiştir.
vii. Şirketin bilinen adreslerinde yapılan yoklamalarda tespit edilen hususlar aşağıdaki şekildedir:
-29/05/2007 tarihinde iş yerinin 70 metrekare olduğu, depo ve şubesinin, çalışan işçinin bulunmadığı, muhtelif elektrik ve elektronik malzemelerin bulunduğu tespit edilmiştir.
-25/12/2007 tarihinde iş yerinin boş ve kapalı olduğu tespit edilmiştir.
-18/12/2007 tarihinde iş yerinin 25 metrekare olduğu, depo ve şubesinin bulunmadığı, çalışan işçinin bulunmadığı tespitlerine yer verilmiştir.
-18/09/2008 tarihli adres değişikliği dilekçesine istinaden yapılan yoklamada iş yerinin depo ve şubesinin bulunmadığı, çalışan işçisinin bulunmadığı, 30.000 TL tutarında emtiasının olduğu tespit edilmiştir.
-17/03/2009 tarihinde altı adet işçinin çalıştığı ve emtiasının bulunduğu saptanmıştır.
-27/10/2009 tarihinde iş yerinin şube ve deposunun olmadığı, beş adet çalışanının olduğu, 120.000 TL tutarında emtiasının bulunduğu tespitlerine yer verilmiştir.
-12/05/2010 tarihinde şirket ortaklarına ulaşılamadığı, sigortalı çalışanının olmadığı tespit edilmiştir.
-15/06/2011 tarihinde iş yerinin sekiz aydır boş olduğu tespitine yer verilmiştir.
viii. Şirket adına tahakkuk eden vergiler ödenmemiştir.
ix. Şirket hakkında mal ve hizmet alış-satışlarına ilişkin olarak yapılan Ba ve Bs analizleri sonucunda alış ve satış bildirimlerinde uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir.
viii. Şirket adına kayıtlı araç bulunmadığı tespit edilmiş ve şirketin düzenlediği faturaların tamamının sahte olduğu sonucuna varılmıştır.
Uyuşmazlık konusu dönemde davacıya fatura düzenleyen ... Elektrik Malzemeleri Hırdavat İnşaat Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, hakkında düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Vergi Tekniği Raporunda aşağıdaki tespitlere yer verilmiştir:
i. Şirket elektrik, inşaat, hırdavat malzemeleri toptan ticareti faaliyetinde bulunmak üzere mükellefiyet tesis ettirmiştir.
ii. Defter ve belge isteme yazısı tebliğ edildiği halde ilgili dönem defter ve belgeleri ibraz edilmemiştir.
iii. Şirkete ait ilgili dönem defter tasdik bilgisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
iv. Yapılan yoklamalarda şu hususlar tespit edilmiştir:
- 13/10/2008 tarihli yoklama fişinde iş yerinin 75 metrekare olduğu, ambar, depo ve şubesinin bulunmadığı, tespit anında çalışanının ve emtiasının olmadığı belirtilmiştir.
- 19/03/2009 tarihli yoklama fişiyle şirketin faaliyetinin devam ettiği ve iş yerinde emtiasının bulunduğu tespit edilmiştir.
- 27/10/2009 tarihli yoklama fişinde adresin boş ve kapalı olduğu belirtilmiş, 10/11/2009 tarihli yoklama fişiyle iş yerinin 25 metrekare olduğu, muhtelif emtianın bulunduğu, iş yerinde beş adet işçinin çalıştığı ve 28/09/2009 tarihinde adres değişikliği yapıldığı tespit edilmiştir.
- 05/03/2010 tarihli yoklama fişiyle adresin kapalı olduğu tespit edilmiştir.
v. Şirket adına fatura bastırılmış olduğu, ...'na düzenlenen faturaların bastırılan faturalar arasında yer aldığı tespit edilmiştir.
vi. Şirketin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi beyannamelerinin verildiği, muhtasar beyanlarında işçi bildiriminin olmadığı, tahakkuk eden vergilerin ödenmediği tespit edilmiştir.
vii. Şirket tarafından 2009 yılında toplam 7.481.381,00 TL katma değer vergisi matrahı beyan edilmiş, bu yıla ilişkin vergilendirme dönemlerinde diğer mükellefler tarafından Ba bildirimleriyle anılan şirketten toplam 6.824.506,00 TL tutarında mal alındığı bildirilmiştir.
viii. Şirket adına kayıtlı araç bulunmadığı tespit edilmiş ve 2008 ve 2009 yıllarında düzenlediği faturaların tamamının sahte olduğu belirtilmiştir.
Uyuşmazlık konusu dönemde davacıya fatura düzenleyen ... Elektrik İnşaat Hırdavat Bobinaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, hakkında düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Vergi Tekniği Raporunda aşağıdaki tespitlere yer verilmiştir.
i. Şirket 03/12/2008 tarihinde elektrik malzemeleri toptan ticareti faaliyetinde bulunmak üzere mükellefiyet tesis ettirmiştir.
ii. Defter ve belge isteme yazısı tebliğ edildiği halde ilgili dönem defter ve belgeleri ibraz edilmemiştir.
iii. Şirkete ait ilgili dönem defter tasdik bilgisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
iv. Yoklamalar neticesinde aşağıdaki hususlar saptanmıştır:
- Şirket hakkında 16/12/2008 tarihli yoklama fişinde, iş yerinin 40 metrekare büyüklüğünde olduğu, ambar, depo ve şubesinin bulunmadığı, çalışan üç adet işçisinin olduğu ve iş yeri adresinde muhtelif elektrik malzemelerinin bulunduğu tespitlerine yer verilmiştir.
- 08/04/2009 tarihli yoklama fişiyle iş yerinde beş adet işçisinin bulunduğu tespit edilmiştir.
- 03/11/2009 tarihli yoklama fişiyle şirketin altı adet işçisinin ve 5.000,00 TL emtiasının bulunduğu tespit edilmiştir.
v. Şirketin mükellefiyet kaydının devamında fayda görülmediğinden bahisle 31/08/2009 tarihi itibariyle mükellefiyet kaydı terkin edilmiş ancak mükellefiyetin terki işlemine açılan davanın kabulü üzerine mükellefiyet kaydı tekrar açılarak faal hale getirilmiştir.
vi. 24/08/2012 tarihli yoklama fişi ile şirketin adresinde bulunmadığı tespit edilmiştir.
vii. Şirket adına fatura bastırılmış olduğu, ...'na düzenlenen faturaların bastırılan faturalar arasında yer aldığı tespit edilmiştir.
viii. Şirket kurumlar vergisi beyannamelerini vermemiş, 2008 yılının Aralık dönemi ilâ 2009 yılının Eylül dönemine ilişkin katma değer vergisi beyannamelerini vermiş ancak tahakkuk eden vergiler ödenmemiştir.
ix. Şirket tarafından 2009 yılında 14.789.621,00 TL tutarında katma değer vergisi matrahı beyan edilmiş, aynı dönemlerde diğer mükellefler tarafından Ba bildirimleriyle anılan şirketten 11.141.106,00 TL tutarında mal alındığı bildirilmiştir.
x. Şirket adına kayıtlı araç bulunmadığı tespit edilmiş ve 2008 ve 2009 yıllarında düzenlediği faturaların tamamının sahte olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen tespitler davacıya düzenlenen faturalar yönünden bir arada değerlendirildiğinde, davacı tarafından alış yapılan dönemlerde anılan şirketlerin adreslerinde bulunduğu, işçilerinin ve muhtelif emtialarının olduğu, katma değer vergisi matrahları ile karşı firmaların Ba formları arasında yüksek oranda farklılığın olmadığı anlaşıldığından, söz konusu tespitlerin anılan faturaların sahte olduğunu kabule yeterli olmadığı sonucuna varılmıştır.
Davacıya düzenlenen faturaların gerçek bir emtia ve hizmet alışverişini yansıtmadığı yönünde hukuken itibar edilebilir nitelikte somut tespitlere yer verilmediği görüldüğünden dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Özel usulsüzlük cezası yönünden yapılan inceleme:
Davacı adına düzenlenmesi gereken faturaların verilmediği, alınmadığı ya da düzenlenen faturalarda gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verildiği yolunda olay anında somut bir tespit yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, davacı adına hesap döneminin kapanmasından sonra düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak ceza kesilmesi maddenin getiriliş amacına uygun düşmediğinden dava konusu özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Karar sonucu:
Vergi Mahkemesi bu gerekçeyle dava konusu vergi ve cezaları kaldırmıştır.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesinin 25/10/2019 tarih ve E:2016/4355, K:2019/5890 sayılı kararı:
Davacıya fatura düzenleyen şirketler hakkında yapılan tespitler, gerçek bir emtia teslimi ve hizmet ifasına dayanmaksızın fatura düzenlediklerini kanıtlayıcı mahiyettedir.
Bu nedenle söz konusu faturalar içeriği katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığından, Vergi Mahkemesi kararının, tarhiyatın kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, vergi mahkemesince yeniden verilecek kararda, vergi ziyaı cezasının tekerrür nedeniyle artırılan kısmı ile özel usulsüzlük cezası hakkında yeniden değerlendirme yapılarak hüküm tesis edileceği tabidir.
Daire, bu gerekçeyle kararı bozmuştur.
... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararı:
Mahkeme, aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu vergi ve cezaların hukuka uygun olduğu belirtilerek ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ: Davacı hakkında ... Ceza Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında yer verilen tespitler araştırılmak ve bu tespitler ile davacıya fatura düzenleyen mükellefler hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarında yer alan saptamalar birlikte değerlendirilmek suretiyle yeniden karar verilmek üzere temyizen incelenen ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacı adına, gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlenen faturaları kayıtlarına intikal ettirdiğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak söz konusu faturalarda gösterilen katma değer vergisi indirimleri reddedilmek suretiyle yeniden düzenlenen beyan tablosu uyarınca dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatları yapılmış ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmiştir.
Davacıya fatura düzenleyen ... Elektrik Malzemeleri Hırdavat İnşaat Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ... Elektrik İnşaat Hırdavat Bobinaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile ... Elektrik Elektronik Endüstri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarında; ... adlı kişinin her üç şirketin de şirket müdürü ve/veya şirket ortağı olduğu, anılan şahsın aynı zamanda ortağı ve/veya yöneticisi olduğu diğer beş şirket hakkında da gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan faturalar düzenlediği yönünde vergi tekniği raporları tanzim edildiği tespitlerine yer verilmiştir. Bunun yanında, davacıya fatura düzenleyen söz konusu üç şirkette ortak veya yönetici sıfatını haiz olan diğer şahısların da aynı zamanda ortak veya yönetici sıfatıyla yer aldığı diğer şirketler hakkında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan faturalar düzenlediği yönünde vergi tekniği raporları bulunduğu tespit edilmiştir.
Öte yandan davacının Vergi Usul Kanunu'na muhalefet suçundan cezalandırılması istemi ile açılan kamu davasında beraatine ilişkin olarak verilen ... Asliye Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına ilişkin ... Ceza Dairesinin E:..., K:... sayılı kararında davacının 2009 yılında gerçek bir emtia teslimine dayanmaksızın kayıtlarına geçirdiği idarece tespit olunan kırk beş adet faturayı düzenleyen mükelleflere banka aracılığıyla yaptığı ödemelerin tamamının ... isimli şahıs tarafından aynı gün çekildiği ve yapılan ödemelere yakın miktarlarda paranın davacının yanında çalışan ... tarafından kısa süre sonra davacının veya eşinin hesaplarına yatırıldığının anlaşıldığı yönünde tespitlere yer verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun re'sen araştırma ilkesini düzenleyen 20. maddesinin (1) numaralı fıkrasında idari yargı mercilerinin bakmakta oldukları davalara ait her türlü incelemeyi kendiliğinden yapacağı, Mahkemelerin belirlenen süre içinde lüzum gördükleri evrakın gönderilmesini ve her türlü bilgilerin verilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebileceği, bu husustaki kararların, ilgililerce, süresi içinde yerine getirilmesinin mecburi olduğu düzenlenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin birinci fıkrasında, re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlandıktan sonra; ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması nedeniyle ihticaca salih bulunmaması, (6) numaralı bendinde de tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması hali re'sen tarh nedenleri arasında sayılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde, ticari faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu; 20. maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedelin katma değer vergisi matrahını oluşturduğu kurala bağlanmış; aynı Kanun'un 29. maddesinde, mükelleflerin, vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri; 34. maddesinin (1) numaralı fıkrasında ise yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği öngörülmüştür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
... Ceza Dairesinin ... tarih E:..., K:... sayılı kararında, davacının 2009 yılında gerçek bir emtia teslimine dayanmaksızın kayıtlarına geçirdiği idarece tespit olunan faturaları düzenleyen mükelleflere banka aracılığıyla yaptığı ödemelere ilişkin olarak yer verilen tespitler dikkate alındığında, uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması için re'sen araştırma ilkesi uyarınca Mahkemece, anılan kararda değinilen tespitler araştırılmak ve bu araştırma neticesinde elde edilen hususlar ile davacıya fatura düzenleyen mükellefler hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitler birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu nedenle, kayıtlara geçirilen faturaların gerçek bir emtia teslimine dayanmadığı yönünde somut ve yeterli tespit bulunmadığı kanaatiyle dava konusu vergi ve cezaların kaldırılması yönünde verilen ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, vergi mahkemesince yeniden verilecek kararda, özel usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezasının tekerrür nedeniyle artırılan kısmı hakkında değerlendirme yapılarak hüküm tesis edileceği tabidir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2- ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
X -
KARŞI OY
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında ısrar kararının ... Has Elektrik İnşaat Hırdavat Bobinaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalar nedeniyle tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, temyiz isteminin bu yönden reddi ile değinilen hüküm fıkrasının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.
XX -
KARŞI OY
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında ısrar kararının ... Elektrik Malzemeleri Hırdavat İnşaat Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalar nedeniyle tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, temyiz isteminin bu yönden reddi ile değinilen hüküm fıkrasının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.
XXX -
KARŞI OY
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında ısrar kararının ... Elektrik Elektronik Endüstri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalar nedeniyle tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, temyiz isteminin bu yönden reddi ile değinilen hüküm fıkrasının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.