e-Arşiv Fatura, e-Fatura Düzenleyen Mükelleflerin YN ÖKC kullanma mecburiyeti
e-Arşiv Fatura, e-Fatura Düzenleyen Mükelleflerin YN ÖKC
kullanma mecburiyeti
Sayı:
27575268-105[3100-2015-439]-188672
Tarih:
04/08/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[3100-2015-439]-188672 04.08.2016
Konu : …… San. ve Tic. Ltd. Şti.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; …… Vergi Dairesi Müdürlüğünün …… vergi kimlik numaralı
mükellefi olarak tekstil ürünleri imalatı toptan ve perakende satış işi ile iştigal ettiğiniz ve internet
üzerinden de perakende olarak satış yaptığınız, perakende satış yapan şubelerinizde ödeme
kaydedici cihaz bulunmakla birlikte fatura düzenleme haddine bakılmaksızın tüm satışlarınız için
fatura düzenlendiğiniz, şirketinizin 01.01.2016 tarihinden itibaren hem yeni nesil ödeme kaydedici
cihaz (YN ÖKC) kullanma hem de e-Arşiv uygulamasına geçme mecburiyetinizin bulunduğu,
satışlarınıza ilişkin tüm faturaların (e-fatura kapsamında düzenlenenler hariç olmak üzere) e-Arşiv
kapsamında düzenlenmesi halinde de YN ÖKC kullanma mecburiyetinizin olup olmadığı konusunda
tereddüt oluştuğu belirtilerek;
-İnternet ortamı dışındaki tüm satışlarınız için (e-fatura kapsamına girenler hariç) e-Arşiv fatura
düzenlenip düzenlenmeyeceği,
-Tüm satışlarınız için e-Arşiv fatura düzenlenmesi halinde perakende satış yapılan iş yerlerinizde
yeni nesil ödeme kaydedici cihaz bulundurma ve kullanma mecburiyetinizin bulunup bulunmadığı,
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 30/12/2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 433 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği ile e-Arşiv Faturası Uygulaması hayata geçmiş ve ayrıca Tebliğ kapsamında
belli mükellef gruplarına e-Arşiv Fatura Uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.
433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği '3-e-Arşiv Uygulaması İzni' başlıklı bölümünde
aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır;
''Bu Tebliğ kapsamında e-Arşiv Uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler;
a) 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura Uygulamasına kayıtlı
olanlara düzenledikleri faturaları anılan Tebliğe göre "e-Fatura" olarak oluşturmak, iletmek,
muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorundadırlar.
b) (443 Sıra No.lu GT İle Değişen Hali) Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 397) ile getirilen
e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine e-Arşiv Uygulaması kapsamında "e-
Arşiv Fatura" oluşturmaya, kâğıt ortamında göndermeye ve oluşturulan faturaların ikinci nüshasını
elektronik ortamda muhafaza ve istendiğinde ibraz etmeye zorunludurlar. Bununla birlikte söz
konusu mükellefler, e-Arşiv Uygulaması kapsamında oluşturdukları faturaları alıcısının talebi
doğrultusunda ve www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-fatura format ve standardını
kullanmak ve de söz konusu faturanın basılabilir görüntüsünü de eklemek şartıyla, müşterilerine
elektronik ortamda da iletebilirler. Bu durumda e-Arşiv Faturasının ayrıca kağıda basılmasına gerek
bulunmamaktadır.
c) Vergi mükellefi olmayanlara ise e-Arşiv Uygulaması kapsamında "e-Arşiv Fatura" oluşturmaya,
müşterilerinin talebi doğrultusunda elektronik ortamda iletmeye veya kâğıt ortamında göndermeye,
oluşturulan faturaların ikinci nüshasını elektronik ortamda muhafaza etmeye ve istenildiğinde ibraz
etmeye zorunludurlar.''
Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 232 nci maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf
tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1-Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2-Serbest meslek erbabına;
3-Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4-Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5-Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak
mecburiyetindedirler.
Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbitedilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara
yaptırdıkları iş bedelinin (4444 sayılı Kanunun 13/C-4 maddesiyle belirlenen miktarlar Yürürlük;
14.8.1999) 50.000.000 lirayı (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016'dan itibaren 900, -TL)
geçmesi veya bedeli 50.000.000 liradan (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016'dan
itibaren 900, -TL) az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi
mecburidir." hükmü bulunmaktadır.
Bununla birlikte, 15.06.2013 tarih ve 28678 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 426 Sıra No.lu Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliği ile satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar
dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara
(perakende teslimde bulunan veya hizmet ifa eden) Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek
zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde (6.12.1984 tarihli ve
3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanmaları Mecburiyeti
Hakkında Kanuna göre kullanmak zorunda oldukları ödeme kaydedici cihazların yerine) "Yeni Nesil
Ödeme Kaydedici Cihazları" kullanma mecburiyeti getirilmiş, 466 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği'nde ise Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları kullanma mecburiyetinin başlangıç
tarihleri; satış hacmi, kullanılan ÖKC modeli ve satış sistemlerinin özellikleri de göz önünde
bulundurularak 2016 yılı içine kademeli olarak yeniden belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre;
2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı:
- 1 milyon TL'yi aşan mükellefler için, 1/4/2016 tarihinden,
- 1 milyon TL'den 500 Bin TL'ye kadar olan mükellefler için, 1/7/2016 tarihinden,
- 500 Bin TL ile 150 Bin TL arasında olan mükellefler için, 1/10/2016 tarihinden,
- 150 Bin TL'den az olan mükellefler için, 1/1/2017 tarihinden,
itibaren Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanma mecburiyeti başlayacaktır.
Dileyen mükellefler ise yukarıda belirtilen tarihlerden önce de Maliye Bakanlığınca onaylanmış Yeni
Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları alarak kullanabileceklerdir.
Ayrıca YN ÖKC kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen ve perakende nitelikli mal teslimi veya hizmet
ifalarında; ÖKC'lerden ÖKC fişleri haricinde bilgi/makbuz amaçlı "BİLGİ FİŞLERİ" nin
düzenleneceği durumları ve bilgi fişlerinin düzenlenmesi sırasında uyulması gereken usul ve
esasları belirleyen; "Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlardan (YN ÖKC) Bilgi Fişleri
Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslara İlişkin Teknik Kılavuz" 02.12.2015 tarihinde Başkanlığımız
internet sitesinde yayınlanmış olup söz konusu kılavuzun ilgili bölümlerinde aşağıdaki açıklamalara
yer verilmiştir.
Mezkur kılavuzun "Faturalı Satışlara İlişkin Olarak Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlardan
Düzenlenecek Bilgi Fişleri " başlıklı 9.1. bölümünde;
" YN ÖKC kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen satışların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 232.
Maddesinde fatura düzenlenmesi mecburiyeti bulunan vergi mükelleflerine yapılmış olması veya
müşterinin nihai tüketici olmakla beraber fatura istemesi ya da satış tutarının fatura düzenleme
haddini aşması halinde; satıcının müşteriye fatura vermesi zorunludur.
Bu şekilde düzenlenen/düzenlenecek faturalara istinaden YN ÖKC'den aşağıdaki örneklere ve
açıklamalara uygun bilgi fişleri düzenlenecektir.
Fatura (e-Fatura ve e-Arşiv faturasının kağıt çıktısı dahil), sevk irsaliyesi veya irsaliyeli faturanın,
satış anında düzenlenerek müşteriye verilmesi ve tahsilatın banka veya kredi kartı ile yapılmamış
olması halinde YN ÖKC'de oluşturularak EKÜ'de kayıt altına alınması zorunluluğu bulunan bilgi
fişinin ayrıca kağıt çıktısının alınması ve müşteriye verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. "
açıklamalarına yer verilmiştir.
" Satıcının e-Arşiv Faturası Uygulamasına Kayıtlı Olduğu Durumlarda " başlıklı 9.1.3. bölümünün
" 9.1.3.1. Müşteri Mükellef ve e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Olmadığı Durumda " başlıklı alt
bölümünde "E-Arşiv Faturası uygulamasına geçen mükelleflerin e-Fatura uygulamasına kayıtlı
olmayan vergi mükelleflerine gerçekleştirmiş oldukları mal ve hizmet satışlarında; alıcının isteğine
bağlı olarak; e-Arşiv uygulaması üzerinden tanzim edecekleri e-Arşiv Faturasını elektronik ortamda
iletecekler veya kağıt çıktısını imzalayarak vereceklerdir. YN ÖKC'den ise işlem anında e-Arşiv
Faturalı satışlara ait ekte örneği belirtilen bilgi fişi (2 veya 3 No.lu) düzenlenecektir." açıklamasına,
" 9.1.3.2. Müşteri Mükellef ve e-Fatura Uygulamasına Kayıtlı Olduğu Durumda " başlıklı alt
bölümünde (kılavuzun 9.1.2.2. bölümünde belirtilen şekilde işlem yapılacağını belirterek); "
Müşteriye e-Fatura elektronik ortamda tanzim edilip elektronik ortamda iletilmesi gerekmektedir.
YN ÖKC'den ise e-faturalı satışlara ait ekte örneği belirtilen bilgi fişi (2 veya 3 No.lu) verilecektir. "
açıklamasına,
" 9.1.3.3. Müşteri Nihai Tüketici Olduğu Durumda " başlıklı alt bölümünde (kılavuzun 9.1.3.1.
bölümünde belirtilen şekilde işlem yapılacağını belirterek); "E-Arşiv Faturası uygulamasına geçen
mükelleflerin e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükelleflerine gerçekleştirmiş oldukları
mal ve hizmet satışlarında; alıcının isteğine bağlı olarak; e-Arşiv uygulaması üzerinden tanzim
edecekleri e-Arşiv Faturasını elektronik ortamda iletecekler veya kağıt çıktısını imzalayarak
vereceklerdir. YN ÖKC'den ise işlem anında e-Arşiv Faturalı satışlara ait ekte örneği belirtilen bilgi
fişi (2 veya 3 No.lu) düzenlenecektir." açıklamasına,
yer verilmiştir.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, YN ÖKC kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen ve
perakende nitelikli mal teslimi veya hizmet ifalarında, fatura, e-Fatura veya e-Arşiv faturasıdüzenlenmekte olması halinde dahi YN ÖKC'lerden ÖKC fişleri haricinde bilgi/makbuz veya
niteliğine göre irsaliye amaçlı "BİLGİ FİŞLERİ" nin düzenlenmesi gerekmektedir.
Ayrıca, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar uygulaması kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığınca
internet sitesinde yayınlanmış bulunan "Gelir İdaresi Başkanlığı ÖKC Harici Donanım ve Yazılım
Haberleşme Protokolü GMP-3" dokümanında; ÖKC'lere harici olarak bağlanacak cihazlar ile
uygulama yazılımlarının; güvenli haberleşme kuralları, iletişim prensipleri ve temel işlem adımları
açıklanmış bulunmaktadır. Söz konusu doküman ve ilgili diğer teknik kılavuzlara göre; perakende
mal ve hizmet satışlarına ait mali işlemlerin yeni nesil ÖKC tarafından başlatılacağı, kayıt altına
alınacağı ve işlemlerin ÖKC'de sonlandırılacağı, bu temel neden ile; perakende satış
uygulamalarında kullanılan ÖKC'ler ile harici sistemlere ait donanım veya yazılımların, ilgili teknik
dokümanlarda belirtilen eşleştirme veya tanımlandırma esasları da dikkate alınarak, ÖKC ile
uyumlu (entegre, bütünleşik) yapıda kullanılmaları gerekmektedir.
Yukarıda yapılan tüm bu açıklamalar çerçevesinde; gerek internet ortamında gerekse internet
ortamı dışında gerçekleştirilen perakende mal ve hizmet satışlarınızda müşteriye Fatura (e-Fatura
veya e-Arşiv faturası dahil) düzenlenmesi durumlarında da Yeni Nesil ÖKC kullanım zorunluluğunun
bulunduğu ve bu tür satışlarda YN ÖKC'den bilgi/makbuz veya niteliğine göre irsaliye yerine geçen
"Fatura Bilgi Fişlerinin" düzenlenmesi gerekmekte olup, bu çerçevede işletmenizde 3100 sayılı
Kanun kapsamında ÖKC kullanım zorunluluğu bulunan perakende mal ve hizmet satışlarınızın ÖKC
fişi veya Bilgi Fişleri ile belgelendirilmesinde kullanılmak üzere Yeni Nesil ÖKC bulundurma ve
kullanma zorunluluğunuz bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.