E-fatura Kapsamındakilere Mal Tesliminde Belge Düzeni
E-fatura Kapsamındakilere Mal Tesliminde Belge Düzeni
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[229-2012/VUK-1- . . .]--112894
Tarih:
09/08/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :11395140-105[229-2012/VUK-1- . . .]--112894 09.08.2016
Konu :E-fatura Kapsamındakilere Mal
Tesliminde Belge Düzeni
İlgide kayıtlı özelge talep formunda ve ek dilekçenizde; şirketinizin araçla marketlere,
bakkal ve büfelere ürün satışı yaptığını, 01.04.2014 tarihine kadar 173 Sıra No'lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği'nin C/1-a maddesine göre "muhtelif müşterilere" ibaresiyle tek irsaliye kesip
ürün alan firma adına araçta fatura düzenleyip, araçtaki irsaliye numarasını düzenlenen fatura
üzerine yazarak müşteriye mal teslim edildiği belirtilerek, 01.04.2014 tarihinden sonra e-fatura
uygulamasına geçildiğinde şirketinizin yukarıda belirtilen durumda ne yapması gerektiği hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Mükerrer 242'nci maddesinin 2 nci
fıkrasının 5766 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle değiştirilen 5'nci paragrafı uyarınca; Maliye
Bakanlığı, elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve
ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin
usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiş ve aynı Kanunun Mükerrer 257'nci
maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde de Maliye Bakanlığı'nın, tutulması ve
düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya
elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin
vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili
olduğu hükme bağlanmıştır.
Maliye Bakanlığı'na tanınan bu yetkiler çerçevesinde yaygın olarak kullanılan belgelerden
biri olan "faturanın" elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza
ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslara yönelik olarak 397, 416, 421, 424, 433, 447 ve 448 Sıra
No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile düzenlemeler yapılmıştır.
Diğer taraftan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinin 5 numaralı bendinde;
"Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı
tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından
taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesidüzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere
bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk
irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili
bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde
malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir. Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla
perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara
ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.)" hükmü yer
almaktadır.
Aynı Kanunun 231 inci maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde ise, "Fatura, malın
teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre
içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 173 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin C/1-a bölümünde,
"Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde
teslim edilmek üzere, satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi halinde; nakil
vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve düzenlenen sevk
irsaliyesinin müşterinin adı ve adresi bölümüne "Muhtelif Müşteriler" ibaresi ile nakil vasıtasının
plaka numarası ve sürücünün veya araçta bulunan satışa yetkili kimsenin adının yazılması
mümkündür. Bu tür sevk irsaliyesi ile alıcılara gönderilen ve alıcının talep ettiği miktarda teslim
edilen malların faturaları malın teslimi anında düzenlenecek ve bu faturalara sevk irsaliyesinin
numarası kayıt edilecektir. Ayrıca, her satış için sevk irsaliyesi düzenlenmeyecek, ancak, faturaya
işyerinde teslim edildiğine ilişkin şerh verilecektir. Bu şekilde düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile sevk
edilen mallar için yedi günlük süre beklenilmeksizin faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi
zorunludur..." düzenlemesi mevcuttur.
Yapılan açıklamalara göre; malın sevk irsaliyesi ile alıcılara gönderilmesi halinde teslim
edilen mallara ait e-fatura, malın teslimi anında düzenlenebiliyorsa 173 No.lu Vergi Usul Kanunu
Tebliğinde açıklandığı üzere kağıt fatura uygulamasında olduğu gibi sevk irsaliyesinin numarası
yazılarak e-fatura düzenlenebilecektir.
Ancak düzenlenecek e-fatura malın teslimi anında düzenlenemiyorsa; mezkûr Tebliğ
düzenlemesi uyarınca "Muhtelif Müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenerek müşterilere
sevk edilen malların e-fatura uygulamasına kayıtlı alıcılara teslimi anında her bir alıcı adına yeni bir
sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerine "Muhtelif Müşteriler" ibareli düzenlenen sevk
irsaliyesinin tarih, seri ve sıra numarasının yazılması suretiyle belge düzeni temin edildikten sonra
teslim edilen mallara ilişkin e-faturanın azami yedi gün içinde düzenlenmesi mümkün
bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.