Elektrik ithal ve ihraç işlemlerinde vergiyi doğuran olayın ne zaman meydana geldiği ve belge düzeni.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[230-2012/VUK-1- . . .]--2665 22/08/2012
Konu :Elektrik ithal ve ihraç işlemlerinde vergiyi
doğuran olayın ne zaman meydana geldiği
ve belge düzeni.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, kurumunuzun elektrik enerjisi ithalat ve ihracatı amacıyla kurulduğu, EPDK
tarafından yayımlanan 01/06/2011 tarih ve 7951 sayılı "Elektrik Piyasası İthalat ve İhracat Yönetmeliği" kapsamında
gerçekleştirilecek bu faaliyetin özetle; ithalat halinde yurt dışından elektrik iletim hatları üzerinden Türkiye'deki iletim
hatlarına elektrik enerjisinin ithalini yapmak ya da ihracat halinde bunun tersini yapmak biçiminde gerçekleşeceği,
işlemler sırasında gümrük mevzuatına göre, ayda en az bir kez gümrük beyannamesi açılacağı ve yine gümrük mevzuatı
ve EPDK'nın belirlediği biçimde ithal veyahut ihraç edilen elektrik enerjisinin tespit edilerek gümrük beyannamesinin
kapatılacağı, ihracat işlemlerinde beyannamede tespit edilen ihracat tutarı üzerinden ayda bir kez fatura düzenlenmek
suretiyle işlem yapılacağı, ticaret konusu emtianın (elektrik enerjisi) özelliği gereği gönderilen ya da alınan enerji
miktarının ancak ayda bir kez tespit edilebildiği, ayrıca elektrik hatları üzerinden akım olarak alınacak veya satılacak
emtianın sevkine ilişkin "çıkış adresinin" ya da "varış adresinin" olmadığı, enerji sevkiyatı esnasında bir sevk irsaliyesi
bulundurulmasının da mümkün olamayacağı belirtilerek vergiyi doğuran olayın ne zaman ve nasıl gerçekleşeceği ile
düzenlenecek belgeler hakkında görüş talebinde bulunulmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
(2/3) maddesinde su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımların da mal teslimi olduğu,
(10/g) maddesinde su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların
bedellerinin tahakkuk ettirilmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği,
(10/ı) maddesinde ithalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükelle yetinin başlaması, gümrük
vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği,
(11/1-a) maddesinde, ihracat teslimleri ve yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin katma değer
vergisinden istisna olduğu,
12 nci maddesinde bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için,
a) Teslimin yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu
işleticisine yapılması veya malların yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmesi.
b) Teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye
vasıl olması ya da yetkili gümrük antreposuna konulması,
şartlarının yerine getirilmiş olması gerektiği hükme bağlanmıştır.
İhracat istisnasına ilişkin açıklamaların yer aldığı 4 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, ihracat
istisnasının uygulanabilmesi için ili ihracatın gerçekleşmiş olması gerektiği ve gümrük çıkış beyannamesinin ilgili gümrük
idareleri tarafından tescil edilmesi ile ili ihracatın gerçekleşeceği belirtilmiştir. Ayrıca Kanunun 12 nci maddesinde yer
alan "bir dış ülkeye vasıl olma" ifadesinden, malın gümrük hattını geçmesinin anlaşılacağı, gümrük hattını geçen bir malın
başka bir ülkeye vasıl olmuş sayılacağı açıklanmıştır.
Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde fatura tanımlanmış, 231/5 inci maddesinde ise
faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde
düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmış, 232 nci maddesinde ise fatura kullanmak
mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Buna göre, elektrik teslimlerinde, bedelin tahakkuk ettirildiği, yani bedelin hesaplanarak tahsil edilebilir hale
geldiği anda vergiyi doğuran olay meydana gelmekte olup faturanın bu tarihi izleyen 7 gün içinde düzenlenebileceği
tabiidir.
İthalat işlemlerinde vergiyi doğuran olay Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükelle yetinin
başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescil edildiği tarih itibariyle
gerçekleşmektedir.
Bu itibarla, elektrik ihraç ve ithalat işlemlerinde, aylık dönemler itibariyle bedelin tahakkuk ettirilmesi ve en az
ayda bir kez gümrük beyannamesi açılarak ithalat ve ihracat işleminin gerçekleştirilmesinde KDV mevzuatına aykırı bir
husus bulunmamaktadır.
Diğer yandan, Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinin 5 numaralı bendi uyarınca, satılan malların alıcıya
teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcısı tarafından taşınması veya
taşıttırılması halinde alıcısının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve irsaliyenin taşıtta
bulundurulması şarttır.
Yukarıda yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen
bir belgedir.
Buna göre, elektrik enerjisinin özelliği gereği enerji nakil hatları üzerinden ilgili mevzuatı uyarınca belirlenen
düzenlemelere ve hat kapasitesi, akım gücü ve miktarı gibi değişkenlere bağlı olarak transfer edilmesi, ithal ve ihraç
edilen enerji miktarlarının gümrük mevzuatı ve EPDK'nın belirlediği teknik yöntemlere göre tespit edilmesi ve dolayısıyla
sevk irsaliyesi bulundurulması ve buna ilişkin denetim uygulamasının muhal olması nedeniyle elektrik ithalat ve
ihracatında ayrıca sevk irsaliyesi düzenlenmeyeceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.