Elektrik teslimlerinde, vergiyi doğuran olay ve fatura düzenleme tarihi hk.
Elektrik teslimlerinde, vergiyi doğuran olay ve fatura
düzenleme tarihi hk.
Sayı:
27575268-105[229-2014-160]-728
Tarih:
06/07/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[229-2014-160]-728 06/07/2015
Konu : Elektrik teslimlerinde, vergiyi
doğuran olay ve elektronik ortamda
fatura düzenlenmesi
İlgi talep formunuzda; … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi numaralı mükellefi
olduğunuz, şirketinizin ağırlıklı olarak toptan elektrik ticareti ile uğraştığı, bugüne kadar bir takvim
ayı içinde abonelere satılan elektrikle ilgili faturaların kağıt ortamında aynı takvim ayının son günü
itibariyle düzenlendiği, ancak ... tarihinden itibaren elektronik fatura düzenlemekle yükümlü
olduğunuz, sektörünüzde sistemin işleyişinde; Nisan ayında abonelere gerçekleştirilen elektrik
satışlarına ilişkin tüketim rakamlarının ilgili dağıtım şirketleri tarafından okunarak tespit edildiği,
abonelerin Nisan ayındaki tüketim bilgilerinin dağıtım şirketleri tarafından … Anonim Şirketinin
Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) sitesine 01 Mayıs ila 15 Mayıs tarihleri arasında
girilebildiği, dolayısıyla herhangi bir abonenin Nisan ayına yönelik tüketim bilgilerinin 15 Mayısta
sisteme girilebildiği, şirketinizin bu bilgilere, tüketim bilgileri belirtilen sisteme girildikten sonra
vakıf olduğu, söz konusu abonelerin Nisan ayına ait faturalarının kağıt ortamında 30 Nisan tarihli
olarak düzenlenmesinin mümkün olduğu halde, elektronik fatura uygulamasında aynı faturaların
elektronik ortamda 30 Nisan tarihli olarak oluşturulup düzenleme ve onay verme tarihinin en erken
15 Mayıs olabileceği belirtilerek, abonelerin Nisan ayındaki elektrik tüketimine ilişkin satış
faturalarının elektronik ortamda 30 Nisan tarihli olarak 15 Mayısta oluşturularak düzenlenmesi ve
onaylanmasının Vergi Usul Kanununun 231/5 inci maddesinde yer alan 7 günlük düzenleme
süresine aykırı olup olmadığı ile Nisan ayında abonelere gerçekleştirilen elektrik satışlarına ait
faturaların elektronik ortamda 15 Mayıs tarihli olarak 15 Mayısta oluşturularak düzenlenmesi ve
onaylanmasının mümkün olup olmadığı hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
I- GELİR VE KURUMLAR VERGİLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı,
safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki
hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Ticari kazancın tespitinde "tahakkuk esası ilkesi" ve "dönemsellik ilkesi" olmak üzere ikitemel ilke geçerlidir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibarıyla
kesinleşmiş olması yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra miktarının
ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir.
Dönemsellik ilkesi ise, bu gelir veya giderin ilgili olduğu döneme intikalinin sağlanmasıdır.
Ayrıca "Dönemsellik" kavramı gereği işletmeler, gelir ve giderlerini tahakkuk esasına göre
muhasebeleştirmek; hasılat, gelir ve karlarını aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla
karşılaştırmak durumundadırlar. Bu ilke uyarınca gelir ve giderlerin ilgili oldukları dönemde
kaydedilmesi gerekir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz tarafından yapılan elektrik teslimlerinde, gelirin
bedelin tahakkuk ettirildiği, yani mahiyet ve tutar itibarıyla kesinleştiği tarih itibariyle kurum
kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.
II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 2/3 maddesinde su, elektrik, gaz, ısıtma,
soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımların da mal teslimi olduğu; 10/g maddesinde ise, su,
elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin
tahakkuk ettirilmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hükümlere göre, şirketiniz tarafından yapılan elektrik teslimlerinde, bedelin tahakkuk
ettirildiği tarih itibariyle vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olacaktır.
III- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan
iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231/5 inci maddesinde de faturanın malın teslimi
veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde
düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükmüne yer verilmiş, 232 nci
maddesinde ise fatura kullanmak mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Diğer taraftan, 416, 421, 424 ve 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile
değişik 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde Vergi Usul Kanununun Maliye
Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik
ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.
Söz konusu Tebliğin 3 üncü bölümünde elektronik faturanın (e-fatura) yeni bir belge olmadığı,
kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu, 5 inci bölümünde ise mükelleflerin e-fatura
düzenlerken, Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve
ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorunda olduğu
düzenlemelerine yer verilmiştir. Öte yandan, elektrik dağıtım faaliyetlerinde faturanın nihai bedeli Elektrik Piyasası
Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğine göre belirlenmektedir. Söz konusu Yönetmeliğin;
- 90 ıncı maddesinde fatura döneminin, bir takvim ayının ilk günü saat 00:00'da başlayıp,
aynı ayın son günü saat 24:00'da biten süreyi ifade ettiği,
-132/A maddesinin birinci fıkrasında, uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa
katılımcılarının her fatura dönemi için piyasa işletmecisine (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi
(PMUM)) ödeyeceği ya da piyasa işletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları
içeren ön uzlaştırma bildiriminin, fatura dönemini takip eden ayın altıncı günü, nihai uzlaştırma
bildiriminin ise, fatura dönemini takip eden ayın onbirinci günü, piyasa yönetim sistemi (PYS)
aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulacağı,
- 132/B maddesinin birinci fıkrasında, piyasa katılımcılarının uzlaştırma bildirimlerinde
tespit ettikleri maddi hatalara ilişkin itirazlarının, ilgili fatura dönemine ait işlemler kapsamında
değerlendirmeye alınabilmesi için, ön ve nihai uzlaştırma bildirimlerine yapılacak itirazın
bildirimlerin yapıldığı ayın onikinci günü saat 16:00'a kadar yapılması gerektiği, itirazların piyasa
işletmecisi tarafından ayın ondördüncü günü 16:00'a kadar uygun bulunması halinde, faturaların
düzeltilmiş bildirim miktarları esas alınarak düzenleneceği, itirazların ayın ondördüncü günü saat
16:00'a kadar sonuçlandırılamaması halinde 133 üncü maddedeki sürecin uygulanacağı, itirazın
uygun bulunmaması durumunda da, bu süre içerisinde piyasa katılımcısına bilgi verileceği,
-132/C maddesinin birinci fıkrasında ise piyasa işletmecisinin, bildirimlerin yapıldığı ayın
onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlar
veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş tutarlara göre
faturaları düzenleyeceği, PYS'de faturanın yayımlanma tarihinin, faturanın tebliğ tarihi olarak kabul
edileceği,
Aynı maddenin dördüncü fıkrasında da ödeme yapılacak piyasa katılımcılarının, bildirimlerin
yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer
alan tutarlara veya nihai uzlaştırma bildirimine yapılan itirazın kabul edildiği hallerde düzeltilmiş
tutarlara göre ve gün öncesi dengeleme faaliyetleri, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve
dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin düzenlenen faturayı piyasa işletmecisine göndereceği açıklamaları yer almaktadır.
Bu itibarla, elektrik teslimlerine ilişkin elektronik ortamda düzenlenenler de dahil olmak
üzere faturanın, yukarıdaki belirtilen şekilde belli edilen tarihi izleyen yedi gün içinde düzenlenmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.