Emlak komisyonculuğu ve iş takipçiliği faaliyetinin ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi, bu faaliyetler neticesinde elde edilen kazancın Gelir Ve
Özelge: Emlak komisyonculuğu ve iş takipçiliği faaliyetinin
ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi, bu faaliyetler
neticesinde elde edilen kazancın Gelir Vergisi Kanununun
ticari kazançlar hükümlerine göre vergilendirilmesi ve
yapılan iş karşılığında al
Sayı:
B.07.1.GİB.4.45.15.02-27-4-101
Tarih:
25/10/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MANİSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.45.15.02-27-4-101 25/10/2011
Konu : Emlak komisyonculuğu
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz incelenmiş olup, ....2010 tarihinden itibaren emlak
danışmanlığı faaliyetine başladığınız ve bu faaliyetiniz nedeniyle kanunen düzenlemek zorunda
olduğunuz belge hususunda tereddüte düştüğünüz anlaşılmıştır.
Söz konusu faaliyetinizle ilgili olarak .. Vergi Dairesi Müdürlüğü ile yapılan yazışma
sonucunda emlak alım-satımına aracılık ettiğiniz, resmi dairelerde iş takipçiliği yaptığınız ve
taraflardan komisyon almak suretiyle faaliyette bulunduğunuz anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmıyan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam vehesabına yapılmasıdır. " hükmü yer almıştır.
Bunun yanında Türk Ticaret Kanununun 12 nci maddesinde acentecilik, tellallık,
komisyonculuk ve sair bütün tavassut işlerinin ticari faaliyet sayılacağı belirtilmiş ve 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanununun 37 nci maddesinin birinci fıkrasında da, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden
doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmıştır.
Ticari faaliyet bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama
niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin
"ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir. Diğer bir ifadeyle bir faaliyetin "ticari faaliyet"
sayılabilmesi için kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte, faaliyeti icra eden
organizasyonun bütün unsurlarıyla birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip
olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, "Fatura, satılan
emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan
veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.", 232 nci maddesinde, "Birinci
ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan
çiftçiler:
1-Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara; 2-Serbest meslek erbabına;
3-Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4-Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5-Vergiden muaf esnafa
sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve
almak mecburiyetindedirler." hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, söz konusu emlak komisyonculuğu ve iş
takipçiliği faaliyetinizin ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi, bu faaliyetler neticesinde elde
edilen kazancın Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançlar hükümlerine göre vergilendirilmesi ve
yapılan iş karşılığında alınan bedeller üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.