Emlak ve araç alım satımlarında düzenlenecek belgeler hk.

Özelge: Emlak ve araç alım satımlarında düzenlenecek
belgeler hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8013-158
Tarih: 
22/03/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8013-158 22/03/2011
Konu : Emlak ve araç alım satımlarında hangi belgelerin  
düzenlenmesi gerekiği hk.
 
İlgide kayıtlı dilekçenizde; .....Vergi Dairesi Müdürlüğünün ..... vergi numaralı mükellefi olarak
emlak ve oto alım/satımı faaliyetinde bulunduğunuzdan bahisle, vergi mükellefi olmayan
şahıslardan satın alınan gayrimenkullerin, tapu senedine dayanılarak muhasebe kaydının
yapılmasının mümkün olup olmadığı ve söz konusu işlemlerde belge düzeni ile şahıs veya sigorta
şirketlerinden ikinci el normal veya hasarlı olarak alınan araçlar için düzenlenen noter satış
senedinin muhasebe kayıtlarında esas alınıp alınamayacağı ve söz konusu kayıtların kasko değeri
üzerinden yapılmasının mümkün olup olmadığı hususlarında Başkanlığımızdan görüş verilmesi talep
edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 inci maddesinde; bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla
olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu belirtilmiş, bu Kanuna
göre tevsik edici bir belgemahiyetinde bulunan fatura ise mezkur Kanunun 229 uncu maddesinde;
satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı
satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 230 uncu
maddesinin birinci fıkrasının 4 numaralı bendinde de malın veya işin nevi, miktarı ve tutarının
faturada yer alması gereken bilgiler arasında olması gerektiği, 231 inci maddesinin beş numaralı
bendinde ise; faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün
içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı
hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 234 üncü maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit
edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
...
3- Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı
satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura
hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zatieşyalarını satan kimselerden satın
aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi
yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde
unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana
veya malı satana tevdi olunur." hükmü yer almaktadır.
Buna göre, işletmeye alınan iktisadi kıymetlerin işletme aktifine kaydedilmesi veya aktifindençıkarılmasına ilişkin kayıtlarının Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi
gerektiğinden, vergi mükellefi olmayan şahıslardan satmak amacıyla alınan gayrimenkuller ile
ikinci el araçlar için firmanızın vergi mükellefi olmayan şahıslara gider pusulası düzenlemesi, satış
yapan şahısların vergi mükellefi olması durumunda ise bu şahısların firmanıza fatura düzenlemesi
gerekmektedir
Ayrıca, vergi mükellefi olmayan şahıslardan alınan araçların firmanızca satışının yapılması
durumunda motorlu kara taşıtlarına ilişkin esas alınacak tutar, gerçek satış bedeli olup, gerçek
satış bedelinin emsallerine göre bariz bir şekilde düşük beyan edilmesi halinde vergi idaresince,
taşıtın gerçek satış bedelinin tespiti yoluna gidilebilecek olup, bu tespit işlemi sırasında, diğer
unsurlarla birlikte taşıtın satış tarihi itibariyle geçerli olan kasko sigortasına esas alınan bedelinden
de yararlanılabileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
  Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü V.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.