Enflasyon düzeltmesi sonucu iştirakler hesabında oluşan olumlu farkların birleşme durumunda ortaya çıkan değer azalışlarına mahsup edilip edilmeyeceği

Özelge: Enflasyon düzeltmesi sonucu iştirakler hesabında
oluşan olumlu farkların birleşme durumunda ortaya çıkan
değer azalışlarına mahsup edilip edilmeyeceği hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-925
Tarih: 
08/03/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-925 08/03/2012
Konu : Enflasyon düzeltmesi sonucu iştirakler hesabında  
oluşan olumlu farkların birleşme durumunda ortaya
çıkan değer azalışlarına mahsup edilip edilmeyeceği.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuz incelenmiş olup, Kurumunuzun bağlı ortaklığı olan ... .
ile birleştiği, birleşme işlemi gerçekleştirilirken Kurumunuzun bağlı ortaklıklar hesabı ile birleşilen
şirketin öz sermaye hesabının konsolidasyonu aşamasında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan
fark oluştuğu, enflasyon düzeltmesi sonrası meydana gelip pasif kalemlere ait olmayan ve
vergilendirilmeyeceği düşünülen enflasyon farkının birleşme sonucu meydana gelen ve daha önce
enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş olan bu iştiraklerin maliyeti ve enflasyon düzeltmesinden
kaynaklanan değer artışlarının birleşme sonucu meydana gelen değer azalışlarının karşılanmasında
kullanılmasının düşünüldüğü belirtilerek, Kurumunuzun 31/12/2003 tarihli bilançosunda yapılan
enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan geçmiş yıl karları hesabının taraf şirketlerin birleşmesi sonucu
karşılıklı  olarak  mahsup  edilmesi  sırasında  meydana  gelen  değer  azalışında  kullanılıp
kullanılamayacağı, birleşme işlemi sonrası iştiraklerin maliyet bedellerinin kayıtlardan düşülmesi
esnasında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan geçmiş yıl karlarının kullanılıp kullanılamayacağı,
diğer bir ifadeyle Kurumunuzun enflasyon düzeltme farkı dahil bağlı ortaklıklar hesabındaki
değerin nasıl kapatılacağı hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun " Devir, bölünme ve hisse değişimi" başlıklı 19
uncu maddesinde, "(1)  Bu Kanunun uygulanmasında aşağıdaki şartlar dahilinde gerçekleşen
birleşmeler devir hükmündedir:
            a)   Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanunî veya iş
merkezlerinin Türkiye'de bulunması.
            b) Münfesih   kurumun   devir   tarihindeki   bilanço   değerlerinin,   birleşilen   kurum
tarafından bir bütün halinde devralınması aynen bilançosuna geçirilmesi.
            (2) Kurumların yukarıdaki şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmündedir." 
hükümlerine yer verilmiştir.
            Diğer taraftan, 1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "Devir" başlıklı 19.1
bölümünde, "... Bir kurumun kendisinde iştiraki bulunan veya iştirak ettiği başka bir kurumu kül
halinde devralması nedeniyle kurum bünyesinde yapacağı sermaye artışının söz konusu iştirak
paylarına isabet eden tutarda daha az gerçekleşmesi Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu
maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şartların ihlali anlamına gelmemektedir.
            İştirakler hesabında yer alan değerin, iştirak hisselerinin itibari değerine eşit olmaması
halinde aradaki müspet veya menfi farkın kurumun vergiye tabi kazancının tespiti ileilgilendirilmeksizin geçici hesaplarda izlenmesi mümkün olup bu geçici hesapların vergiye tabi
kurum kazancının tespiti ile ilişkilendirilmeksizin kurum kayıtlarında sona erdirilmesi de mümkün
bulunmaktadır." açıklamalarına yer verilmiştir.
            Diğer taraftan Vergi Usul Kanununun Geçici 25 inci maddesinin (g) bendinde, "31.12.2003
tarihli bilançonun düzeltilmiş aktif toplamından düzeltilmiş sermaye, düzeltilmiş hisse senetleri
ihraç primleri ve düzeltilmiş hisse senedi iptal kârları ile borç toplamının çıkarılması sonucu
bulunan fark, geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı
vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul edilmez.
            Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba
nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile
ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon
farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi
mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz." hükmü yer
almaktadır.
            Bu itibarla, iştirakler hesabında yer alan değerin, iştirak hisselerinin itibari değerine eşit
olmaması halinde aradaki müspet veya menfi farkın kurumun vergiye tabi kazancı ile
ilişkilendirilmeksizin geçici hesaplarda izlenmesi gerekmekte olup enflasyon düzeltmesinden
kaynaklanan değer artışlarının birleşme sonucu oluşan değer azalışlarında kullanılması mümkün
bulunmamaktadır.  
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.