Eşe yapılan gayrimenkul satışının vergilendirilmesi.

Özelge: Eşe yapılan gayrimenkul satışının vergilendirilmesi
hk.
Sayı:
90792880-160[5-2012/19]-49
Tarih:
24/01/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 90792880-160[5-2012/19]-49 24/01/2014
Konu : Eşe yapılan gayrimenkul satışının vergilendirilmesi.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, 30/11/2010 tarihinde almış olduğunuz kat irtifaklı
gayrimenkulü 9/12/2011 tarihinde eşinize sattığınızdan bahisle bu işlem için gelir vergisi
beyannamesi verilip verilmeyeceği ile yapılan satış işleminde herhangi bir bedel ödenmemesi
durumunda, bu işlemin ivazsız bir intikal olarak veraset ve intikal vergisne tabi tutulup
tutulmayacağı hususularındaki Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
A) Gelir Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı Mükerrer 80 inci
maddesinde;
"Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı
kazançlarıdır.
...
6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin
birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi
çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden
başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu
sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış
sayılır.)
Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir
ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi,
ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder.
Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, (01.01.2011 tarihinden geçerli olmak
üzere) 8.000 Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır."
hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 1/1/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 202
nci maddesinde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu
belirtilmiş, evlenmeden önce veya sonra mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal
rejimlerinden birini sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistemin "yasal
mal rejimi" olacağı hususu düzenlenmiştir.
4721 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce evlenme akdi gerçekleşen eşlerden birisinin
mal edinimi 1/1/2002 tarihinden sonra ise edinilen taşınmaz mallar üzerinde diğer eş 1/2 oranında
hak sahibi olacaktır. Eşlerden birisinin mal edinimi 1/1/2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ise bu
durumda eşler arasındaki mal rejimi, mal ayrılığı rejimi olacaktır.
Özelge talep formunun tetkikinden, söz konusu gayrimenkulün 30/11/2010 tarihinde iktisap
edildiği anlaşılmakta olup anılan Kanunun yürürlüğe girdiği 1/1/2002 tarihi itibarıyla, evlenmeden
önce veya sonra mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini
sözleşme yaparak seçtiklerine dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, eşiniz ile aranızda yasal mal rejimi uygulamasının söz
konusu olması durumunda kat irtifakı tapusu ile iktisap etmiş olduğunuz gayrimenkulü 9/11/2011
tarihinde eşinize satış olarak göstermiş olmakla birlikte yapılan satış işleminin bedelsiz olduğu
kabul edileceğinden değer artışı kazancı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçilmiş
olması halinde ise eşinize bedel karşılığı yaptığınız taşınmaz satışının değer artışı kazancı
kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
B) Veraset ve İntikal Vergisi Yönünden Değerlendirme:
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, "Türkiye Cumhuriyeti
uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya
herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve
intikal vergisine tabidir." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 2 nci maddesinin (d) fıkrasında da ivazsız intikal tabirinin; hibe yoluyla veya
herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade ettiği açıklanmış, maddenin parantez içi hükmü ile
de maddi ve manevi bir zarar karşılığı verilen tazminatların ivazsız intikal mahiyetinde
sayılmayacağı; 4 üncü maddesinin (e) bendinde ise ivazsız suretle meydana gelen intikallerin 2.730
TL'sinin (2011 yılı için) vergiden istisna edileceği; 5 inci maddesinde de veraset ve intikal vergisi
mükellefinin veraset yoluyla veya ivazsız bir tarzda mal iktisap eden şahıs olacağı hükme
bağlanmıştır.
Anılan Kanunun 7 nci maddesinde, veraset yolu ile veya sair suretle ivazsız bir şekilde mal
iktisap edenlerin iktisap ettikleri malları bir beyanname ile bildirmeye mecbur oldukları; 9 uncu
maddesinin 2 nci bendinde de diğer suretle meydana gelen intikallerde malların hukuken iktisap
edildiği tarihi takip eden bir ay içinde beyannamenin verilmesi gerektiği; 10 uncu maddesinin 2 nci
fıkrasının (b) bendinde ise gayrimenkullerin ticari işletmeye dahil olsun veya olmasın emlak
vergisine esas olan değerle değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
Yukarıdaki hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, eşiniz ile aranızda yazılı seçimlik mal
rejimlerinden birinin olmaması halinde, yasal mal rejimi uygulaması söz konusu olacaktır.
Bu açıklamalara göre; 30/11/2010 tarihinde kat irtifakı tapusu ile iktisap etmiş olduğunuz
gayrimenkulün edinilmiş mallara katılım rejimi çerçevesinde 1/2 hissesinin eşinize ait olduğu, söz
konusu gayrimenkulün tamamını eşinize bağışlamanız durumunda da yine edinilmiş mallara katılım
rejimi gereğince yarısı (1/2 hisse) size ait olacağından, söz konusu gayrimenkulü eşinize
bağışlamanız eşinizin mal varlığında herhangi bir servet artışına neden olmayacağından, eşinizden
veraset ve intikal vergisinin aranılmaması gerekmektedir.
Ancak, mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçilmiş
olması durumunda (mal ayrılığı rejimi) yapılan devir işleminde herhangi bir bedel ödenmemesi
halinde bu işlem ivazsız bir intikal sayılacağından, eşiniz tarafından verilecek veraset ve intikal
vergisi beyannamesinde gayrimenkulün emlak vergisi değerinin tamamı üzerinden beyan edilmesi
ve bu değer üzerinden veraset ve intikal vergisinin aranılması gerekir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.