Eşin emekli olması halinde ve çocukların sosyal güvencelerinin eşin üzerinde kayıtlı olması halinde, çalışan diğer eşin iki çocuğu için asgari geçim i
Özelge: Eşin emekli olması halinde ve çocukların sosyal
güvencelerinin eşin üzerinde kayıtlı olması halinde, çalışan
diğer eşin iki çocuğu için asgari geçim indiriminden
faydalanıp faydalanamayacağı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 32-705
Tarih:
10/06/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 32-705 10/06/2011
Konu : Eşin emekli olması halinde ve çocukların sosyal
güvencelerinin eşin üzerinde kayıtlı olması halinde, çalışan
diğer eşin iki çocuğu için asgari geçim indiriminden
faydalanıp faydalanamayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, 01/08/2007 tarihinden itibaren ... 'de kat görevlisi olarak
çalıştığınız belirtilerek, 01/09/2010 tarihinde eşinizin emekli olması dolayısıyla bakmakla yükümlü
olduğunuz iki çocuğunuz için asgari geçim indiriminden faydalanıp faydalanamayacağınız ile ilgili
bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesinde,
"Ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanır.
Asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde
çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin
kendisi için %50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10'u, çocukların her biri için
ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5 diğer çocuklar için %5'idir. Gelirin kısmi döneme ait
olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas
alınır. Asgari geçim indirimi, bu fıkraya göre belirtilen tutar ile 103'üncü maddedeki gelir vergisi
tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan
vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmından fazla olması halinde iade
yapılmaz.
İndirimin uygulanmasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından
bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle
birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise,
aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu
esas alınır. İndirim yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri
elde eden aile fertlerinden her biri için ayrıayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine
uygulanır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate
alınır.
..." hükmü yer almaktadır.
Konuyla ilgili olarak 265 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin "Medeni Durum ve Eşinin
Gelirinin Olmadığının Tespiti" başlıklı 6 numaralı bölümünde;"Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında Tebliğ ekinde
yer alan "Aile Durumu Bildirimi" (EK:1) ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır. Durumlarında
herhangi bir değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri
işverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz
konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacak olup, eşlerin her ikisinin de
ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine
dahil edilecektir.
Bu uygulamada eşin çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığına ilişkin olarak (aksi tespit
edilmediği sürece) ücretlinin beyanı yeterli olacaktır.
Sadece ücret geliri elde eden eş, "çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş" kapsamında
değerlendirilmeyecektir. Bunlar dışındakiler ise çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş
kapsamında değerlendirilecek olup, münhasıran emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve
herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecektir." açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, emekliye ayrılan eşinizin çalışmayan ve herhangi bir geliri
olmayan eş olarak kabul edilerek eşiniz ve çocuklarınız için asgari geçim indirimi oranını
etkileyen değişikliğin "Aile Durumu Bildirimi" ile işverene bildirildiği tarih itibariyle asgari geçim
indiriminden faydalanmanız mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.