Esnaf sanatkarlar ve kredi kooperatiflerinin işlemlerinin KDV istisnası hk.
Özelge: Esnaf sanatkarlar ve kredi kooperatiflerinin
işlemlerinin KDV istisnası hk.
Sayı:
75497510-130[17-2013-122]-27
Tarih:
15/04/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
TEKİRDAĞ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Vergi ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü
Sayı : 75497510-130[17-2013-122]-27 15/04/2014
Konu : Esnaf sanatkarlar ve kredi kooperatiflerinin işlemlerinin
KDV istisnası.
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ........ Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi olarak
kefaletiniz altındaki esnaf ve sanatkarlara vermiş olduğunuz krediler dolayısıyla alınan paraların ve
kooperatif ortaklarından masraf karşılığı adıyla alınan paraların Banka ve Sigorta Muameleleri
Vergisine tabi olması sebebiyle, söz konusu işlemlerinizin KDV Kanununun 17/4-e maddesine
istinaden KDV'den istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-e maddesinde, Banka ve Sigorta
Muameleleri Vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı
sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 7''nci maddesinin 24
numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemlerinin katma değer
vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında;
"Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam
ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul
kıymet alıp satmayı, alım - satıma tavassut etmeyi veya alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı
borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine
kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere
devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve
menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka
muameleleri vergisine tabidir.
90 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre ikraz işleriyle uğraşanlarla ikinci fıkrada
belirtilen muamele ve hizmetlerden herhangi birini esas iştigal konusu olarak yapanlar bu Kanunun
uygulanmasında banker sayılırlar." hükümleri yer almaktadır.
Aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 29/m maddesinde; ..... Bankasının ihtisas kredileri
kapsamında küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerine verdiği krediler ya da bu işletmelerin dış
ticaret işlemlerine yaptığı aracılık hizmetleri dolayısıyla aldığı paralar ile Esnaf ve Sanatkarlar
Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti altında esnaf ve sanatkarlara verdiği krediler dolayısıyla alınan
paralar ve bu kooperatiflerin ortaklarından masraf karşılığı adıyla aldığı paraların BSMV`den
istisna olduğu ve 30 uncu maddesinde ise, BSMV'yi banka ve bankerlerle sigorta şirketlerinin
ödeyeceği hükümleri bulunmaktadır.
Ayrıca, konuya ilişkin 87 Seri No.lu Gider Vergileri Genel Tebliğinin "B-2- 6802 Sayılı
Kanunun 28 inci Maddesinin İkinci Fıkrasında Belirtilen Muamele ve Hizmetleri Esas İştigal Konusu
Olarak Yapanlar" başlıklı bölümünde; - banker kapsamında BSMV mükellefi olmak için, anılan Kanunun 28 inci maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen işlemlerin esas iştigal (ana faaliyet) konusu olarak yürütülmesi ve bu işlemler
dolayısıyla lehe para alınması gerektiği,
- 6802 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemleri esas iştigal
konusu olarak yapanların, bu işlemleri ilgili kanunlarla yetkilendirilmek veya izin verilmek suretiyle
yürüten kişileri ifade ettiği, dolayısıyla bunların 6802 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen işlemleri "esas iştigal konusu" olarak BSMV`ye tabi olacağı, bunlar
dışındakilerin aynı fıkrada belirtilen işlemleri "esas iştigal konusu" olmadığından KDV'ye tabi
olacağı,
- 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi
uyarınca kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli
Kooperatifler Birliğinin birbirlerinden ve ortaklarından aldıkları faiz ve komisyonlar ile ortaklarına
kefalet etmeleri dolayısıyla bunlardan aldıkları paraların BSMV'den istisna olduğu, ayrıca, 6802
sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin (m) bendinde Türkiye Halk Bankasının Esnaf ve Sanatkarlar
Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti altında esnaf ve sanatkarlara verdiği krediler dolayısıyla alınan
paralar ve bu kooperatiflerin ortaklarından masraf karşılığı adıyla aldığı paraların BSMV'den istisna
edildiği,
açıklamalarına yer verilmiştir.
Öte yandan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93 üncü maddesinin 4 numaralı
fıkrasında, kooperatifler, kooperatif birlikleri ve kooperatifler merkez birlikleri faaliyete geçen üst
kuruluşlara girmedikleri takdirde, BSMV muafiyetinden yararlanamayacakları hükme bağlanmıştır.
Buna göre;
- ....... Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi, kredi ve kefalet işlemlerini esas
iştigal konusu olarak yapması nedeniyle "banker" kapsamında BSMV mükellefi olup, bu kooperatifin
sadece 6802 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemleri (kredi ve kefalet
işlemleri) dolayısıyla lehe aldığı paralar BSMV'ye tabi bulunmaktadır.
- ......... Bankasının Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti altında esnaf ve
sanatkarlara verdiği krediler dolayısıyla lehe aldığı paralar ile adı geçen kooperatifin söz konusu
işlemler dolayısıyla ortaklarından masraf karşılığı adıyla aldığı paraların BSMV'den istisna edilmesi
gerekmektedir.
-Anılan kooperatifin üst kuruluşlara girmesi kaydıyla diğer kooperatiflere, birliklere ve
ortaklarına kullandırdığı krediler nedeniyle aldığı faiz ve komisyonlar ile ortaklarına kefalet etmesi
dolayısıyla bunlardan aldığı paraların BSMV'den muaf tutulması gerekmektedir.
Bu hükümlere göre, Kooperatifinizin kefaletiniz altındaki esnaf ve sanatkarlara vermiş
olduğu krediler sebebiyle yaptığı işlemlerin, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde 6802 sayılı
Gider Vergileri Kanununun 29/m maddesi gereğince banka ve sigorta muameleleri vergisinden
istisna edilmiş olması Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-e maddesindeki istisnanın
uygulanmasına engel teşkil etmemektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.