Feragatnamelerde damga vergisi ve noter harcı
Feragatnamelerde damga vergisi ve noter harcı
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.18.01-155-206079
Tarih:
28/02/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : 97895701-155[2017/42]-206079
28.02.2018
Konu : Feragatnamelerde damga vergisi ve noter harcı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerini incelenmesinden, Noterliğinizce …/…/2016 tarih ve
… yevmiye kaydıyla düzenlenen "İbraname/Feragatname" adlı belgenin harca tabi olduğu ancak bir
bedel içermediği belirtilerek damga vergisine tabi olup olmadığı hususunda Başkanlığımız
görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın
mahiyetine bakılıp buna göre tabloda yazılı değerinin bulunacağı ve kağıtların mahiyetlerinin
tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda
üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen
kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap
ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 6 ncı maddesinde bir kağıtta birden fazla akit ve işlem
bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga
vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu
kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para
teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği
hükmüne yer verilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı
tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olacağı hüküm altına alınmış, Kanunun 42 nci
maddesinin ikinci fıkrasında, "Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve
rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları
ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak
düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz" denilmiş, 43 üncü maddesinde ise
bazı noter işlemlerinde gösterilecek değerler belirlenmiştir.
Aynı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 bendinde, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet,
mukavelename ve kağıtlardan beher imza için binde 1,13 oranında nispi harç alınacağı; II-1
bendinde de, belli meblağı ihtiva etmeyen ve alınacak harç miktarı kanun ve tarifede ayrıca
gösterilmemiş olan senet, mukavele ve kağıtlardaki imzaların her birinden maktu esasa göre harç
alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Kanun hükümleri uyarınca, rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla
belirlenen kurallara uyulacağına dair düzenlenen taahhütnameler hariç olmak üzere, menkul ve
gayrimenkul mallara ilişkin alım, satım, taahhüt ve rehin ile ilgili olarak noterde yapılan işlemlerde
değer gösterilmesi gerekmektedir.
Buna göre;
43 üncü madde kapsamında yer alan işlemlerin bu maddede belirtilen değerler üzerinden,
42 nci madde gereğince belli bir değer gösterilmesi zorunlu olan ancak, 43 üncü madde
kapsamında bulunmayan işlemlerde, işleme konu kağıdın düzenleyici hükümlerine paralellik
teşkil edecek şekilde bildirilecek değer üzerinden,
42 nci madde kapsamında yer almamakla birlikte, belli bir değer içeren işlemlerin ihtiva ettiği
değer üzerinden,
nispi harca tabi tutulması gerekmektedir.
Özelge talep formunuz ekinde yer alan …/…/2016 tarih ve … yevmiye kayıtlı "… İli, … İlçesi, …
Mahallesi, … Mevkiinde Yer Alan 2B Taşınmazları Hakkında İbraname/Feragatname" başlıklı
kağıdın incelenmesinden; ibranamenin düzenlenmesini takiben 30 gün içerisinde üzerindeki yapı ve
eklentilerinin tahliye edilip, elektrik, su, doğalgaz ve emlak vergi borçlarının kapatılıp boş olarak
teslim edileceği, işleme konu taşınmazla ilgili ileride hiçbir kişi veya kurumdan herhangi bir hak ve
alacak talep edilmeyeceği, bu hususta dava, icra takibi vs. yasal yollara müracaat edilmeyeceği
beyan ve taahhüdü ile bu haklarınızdan feragat ettiğiniz, harca esas değerin … TL olduğu
anlaşılmakta olup, söz konusu kağıtta sadece …’nın imzası bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, tek taraflı olarak haklarından feragatine
ilişkin olarak düzenlendiği anlaşılan "… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde Yer Alan 2B
Taşınmazları Hakkında İbraname/Feragatname" başlıklı kağıt, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı
tabloda yer almadığından, damga vergisinin konusuna girmemektedir.
Diğer taraftan, söz konusu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise gösterilen değer üzerinden HarçlarKanununa bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 bendine göre nispi harç aranılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.