Ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüştürülmesi devir tarihinden tescil tarihine kadar olan süredeki faaliyetlerle ilgili yıllık gelir vergisi beyan
Özelge: Ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüştürülmesi
devir tarihinden tescil tarihine kadar olan süredeki
faaliyetlerle ilgili yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmek
zorunda olunup olunmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.18.02-1741-172
Tarih:
15/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.18.02-1741-172 15/02/2012
Konu : ferdi işletmenin sermaye şirketinedönüştürülmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, Başkanlığımız ....... Dairesi
Müdürlüğü' nün ....... vergi kimlik numarasına kayıtlı mükellefi olduğunuz, bilançoya tabi bir şahıs
işletmesi iken ....... vergi kimlik numaralı mükellefi olan ... Ltd. Şti.' ne tüm aktif ve pasifi ile devir
ettiğiniz 01/12/2009-19/12/2009 arası dönemleri ile ilgili indirilecek ve hesaplanan Kdv hesaplarına
ait beyanın hangi şirket beyannamesinde belirtileceği, devir tarihinden tescil tarihine kadar olan
süredeki faaliyetlerle ilgili yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olup olmadığınız, Ba-Bs
formlarının hangi işletme üzerinden yapılacağı,........ işletmesinin 01/12/2009-19/12/2009 dönemi
faaliyet sonuçlarının ... Ltd.Şti.' nin kazancı olarak kurumlar vergisine tabi olup olmayacağı
hususunda görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 80'inci maddesinin son fıkrasında, faaliyetine
devam eden ticari bir işletmenin kısmen veya tamamen satılmasından veya ticari işletmeye dahil
amortismana tabi iktisadi kıymetlerle birinci fıkrada yazılı hakların elden çıkarılmasından doğan
kazançların ticari kazanç sayılacağı ve bunlara ticari kazanç hakkındaki hükümlerin uygulanacağı;
aynı maddenin 2'nci fıkrasında ise, bu maddede geçen "elden çıkarma" deyiminin, mal ve hakların
satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması,
devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade ettiği hüküm altına
alınmıştır.
Aynı Kanunun 81'inci maddesinin 2'nci fıkrasında, "Kazancı bilanço esasına göre tespit
edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde
devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip
veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı
alması. (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.)" halinde değer
artışı kazancı hesaplanmayacağı, vergileme yapılmayacağı hükmüne yer verilmiştir
Diğer taraftan, anılan Kanunun 92 nci maddesinde; bir takvim yılına ait beyannamenin
izleyen Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar, vergiyi tarha yetkili vergi dairesine
verileceği veya taahhütlü olarak posta ile gönderileceği, hükme bağlanmıştır.
Yine aynı Kanunun "Vergilendirme Dönemi" başlıklı 108 inci maddesinde, Gelir Vergisinde
vergilendirme döneminin geçmiş takvim yılı olduğu hükme bağlanmış, (1) numaralı bendinde de,
mükellefiyetin takvim yılı içinde kalkması halinde, vergilendirme döneminin, takvim yılı başından
mükellefiyetin kalkması tarihine kadar geçen süreye inhisar edeceği hükmüne yer verilmiştir. Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 120 inci maddesinde, "Ticari kazanç sahipleri (basit
usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir
vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin
hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri de
dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin altışar aylık (2000/1514 sayılı BKK ile üçer aylık
Yürürlük; 01.01.2001) kazançları (42 nci madde kapsamına giren kazançlar ile noterlik görevini ifa
ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlarhariç) üzerinden 103 üncü maddedeyer alan
tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici vergi matrahının
hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebilir.
.........
Hesaplanan geçici vergi, (4444 sayılı Kanunun2'nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük;
1.1.2000) altı aylık (2000/1514 sayılı BKK ile üç aylık. Yürürlük; 01.01.2001) (5615 Sayılı Kanunun
10 uncu maddesiyle değişen ibare. Yürürlük:04.04.2007) dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü
günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve onyedinci günü akşamına kadar
ödenir.Aynı dönem içinde tevkif edilmiş bulunan gelir vergisi (42 nci maddede belirtilen
kazançlardan yapılan tevkifat hariç) hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir.
.........
işin bırakılması halinde, işin bırakıldığı dönemi izleyen dönemlerde geçici vergi ödenmez..."
hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre; şahıs işletmesinin aktif ve pasifiyle bir limited
şirkete devredilmiş olması nedeniyle ve Vergi Usul Kanununun 161 inci maddesine göre şahsi
sorumluluk halinde yürütülen faaliyetin son bulması şahıs işletmesi açısından işi bırakma anlamına
geldiğinden, 01/01/2009 tarihinden limited şirketin ticaret sicile tescil tarihi olan 22/12/2009
tarihine kadar geçen süreye isabet eden vergilendirme dönemine ait ticari kazancın ferdi işletme
sahibi tarafından 2010/Mart ayının yirmibeşinci günü akşamına kadar yıllık gelir vergisi
beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, şahıs işletmesinin limited şirkete devredildiği 22.12.2009 tarihine kadar geçen
süredeki faaliyet sonucunda elde edilen kazançlar ferdi işletmeye ait olduğundan, bu kazançlara
ilişkin 10-12/2009 dönemi için hesaplanan geçici verginin bu dönemi izleyen ikinci (2010/Şubat)
ayın ondördüncü günü akşamına kadar bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilmesi ve onyedinci
günü akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, şahıs işletmesininsermaye şirketine dönüştürülme tarihi olan 22.12.2009
tarihine kadar elde ettiği kazançların sermaye şirketine dahil edilerek beyan edilmesi mümkün
bulunmamaktadır
Katma Değer Vergisi Kanununun 17'nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının ( c ) bendinde;
"Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa
göre yapılan devir ve bölünme işlemleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından
Katma Değer Vergisi Kanununun 30'uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda
faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler,
faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların
varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim
konusu yapılır.)" hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 41/4'üncü maddesinde, işi bırakan mükellefin Katma Değer Vergisi
beyannamesi, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın yirmidördüncü günü akşamına kadar verecekleri;
46/1'inci maddesinde ise beyanname vermek mecburiyetinde olan mükelleflerin, bir vergilendirme
dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına
kadar ödemeye mecburdur oldukları hususları düzenlenmiştir.
Öte yandan, ...... vergi kimlik numaralı mükellefi ... Ltd. Şti.nin 22.12.2009-31.12.2009tarihleri arasında gerçekleştirdiği işlemlerini kapsayan 2009/12 dönem katma değer vergisi
beyannamesini yasal süresi içerisinde (24.01.2010) bağlı bulunduğunuz vergi dairesi müdürlüğüne
beyan etmeniz gerekmektedir.
Vergi Usul Kanunu' nun 229 uncu maddesinde " Fatura satılan emtia veya yapılan iş karşılığı
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen vesikadır.", 328 inci maddesinde de devir ve trampanın satış hükmünde olduğu
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre ferdi işletmenizin limited şirketine devir işlemleri Vergi Usul Kanunun 328 inci
maddesi gereği satış hükmünde kabul edilmiş olduğundan, ferdi bir işletmenin aktifinde kayıtlı
bulunan binalar, makine, tesis ve cihazlar ile taşıtlar ve stoklarda görünen mallar ile demirbaşların
yeni kurulmuş olan sermaye şirketine devir işlemini tevsik etmek amacı ile fatura düzenlenmesi
gerekecektir.
381 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 1.1. bölümünde yer verilen açıklamaya
göre Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere, 2008 yılı ve müteakip yıllarda düzenleyecekleri
Ba ve Bs bildirim formlarını aylık dönemler halinde vermeleri hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Mükellefler bildirim formlarını aylık dönemler halinde düzenleyerek, takip eden ayın 5 nci
gününden itibaren bir sonrakiayın 5 nci günü akşamına kadar vermekle yükümlüdürler (Örneğin;
bir mükellef 2008 yılı Haziran ayına ait Ba-Bs bildirimlerini 05 Temmuz 2008 gününden itibaren 05
Ağustos 2008 tarihi akşamına kadar verebilecektir).
Aynı tebliğin " Diğer Hususlar Ve Cezai Yaptırım" başlıklı 4.1. bölümünde açıklandığı üzere
İşini bırakan (terk eden) mükellefler bildirim formlarını işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü
akşamına kadar vermek zorundadırlar.
Bu açıklamalara göre 01.12.2009-21.12.2009 tarihleri arasında yapılmış olan mal/hizmet
alım satımlarının ....... şahıs işletmesi tarafından; 22.12.2009-31.12.2009 tarihleriarasındaki
mal/hizmet alım satımlarınınise ... Ltd.Şti. tarafından Ba-Bs bildirim formları ile adı geçen tebliğde
belirtilen süre içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.