Filo kiralama hizmeti kapsamında yapılan kiralama işleminin, kiralama süresi itibarıyla finansal kiralama olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği
Filo kiralama hizmeti kapsamında yapılan kiralama
işleminin, kiralama süresi itibarıyla finansal kiralama
olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği.
Sayı:
11395140-105[Mük 290-2012/VUK-1- . . .]-12103
Tarih:
13/01/2017
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[Mük 290-2012/VUK-1- . . .]-12103 13.01.2017
Konu : Filo kiralama hizmeti kapsamında yapılan
kiralama işleminin, kiralama süresi itibarıyla
finansal kiralama olarak değerlendirilip
değerlendirilmeyeceği.
……………
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, faaliyet konusu filo kiralama olan kurumunuzun,
faydalı ömrü 5 yıl (60 ay) olan bir taşıtı 48 ay ve daha uzun bir süreliğine kiraladığı, 47 aylığına
kiralanmış bir taşıtın aynı kiracıya yeni bir sözleşme ile 6 aylığına tekrar kiralandığı, 36 aylığına
kiralanmış bir taşıtın aynı kiracıya yeni bir sözleşme ile 36 aylığına tekrar kiralandığı, 47 aylığına
kiralanmış bir taşıtın kira süresi sonunda başka bir kiracıya yeni bir uzun dönemli kiralama genel
çerçeve sözleşmesi ile 47 aylığına kiralandığı, söz konusu kiralama işlemlerinde kiralanan taşıtın
kira süresi sonunda kiracıya devri veya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük
bir bedelle satın alma hakkının tanınmadığı belirtilerek, söz konusu uzun vadeli kiralama
işlemlerinin Vergi Usul Kanununun mükerrer 290 ıncı maddesine göre finansal kiralama olarak
değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 290 ıncı maddesinin (3) numaralı bendine göre
finansal kiralama, kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine
bakılmaksızın, bir iktisadî kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile
yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalar olup, kiralama işleminde;
- İktisadî kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi,
- Kiracıya kira süresi sonunda iktisadî kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma
hakkı tanınması,
- Kiralama süresinin iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80'inden daha büyük bir
bölümünü kapsaması veya
- Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadî
kıymetin rayiç bedelinin %90'ından daha büyük bir değeri oluşturması
hallerinden herhangi biri veya daha fazlasının varlığı durumunda, kiralama işlemi finansal
kiralama kabul edilmektedir.
Ayrıca, mezkûr maddenin uygulanmasına ilişkin olarak yayımlanan 319 Sıra No.lu VergiUsul Kanunu Genel Tebliğinin "I- Tanımlar" başlıklı bölümünün;
- (1) numaralı alt başlığında, "1-Finansal Kiralama: Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının
kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadi kıymetin mülkiyetine sahip
olmaktan kaynaklanan riskler ile yararların tamamının veya tamamına yakınının belli bir dönemde
bedel karşılığı kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalardır. Aynı iktisadi kıymete ilişkin
birden fazla sözleşme, ilave, tadil ve diğer sözleşmelerin yapılması halinde tüm anlaşmalar bir
arada değerlendirilmelidir.
Aşağıda belirtilen kriterlerden birini veya daha fazlasını karşılayan kiralamalar finansal
kiralama olarak kabul edilecektir.
...
c) Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün % 80 inden daha büyük bir
bölümünü kapsaması: Ekonomik ömür, bir iktisadi kıymetin ekonomik olarak kullanılabileceği veya
belli sayıdaki üretimin elde edilebileceği tahmin edilen dönemdir. Örneğin, iktisadi kıymetin
ekonomik ömrü 10 yıl, kiralama süresi 9 yıl ise kiralama süresi ekonomik ömrün %80'inden fazla
olduğu için bu kiralama bir finansal kiralama olacaktır. Kiracı iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün
önemli bir kısmını, % 80 veya daha fazlası, kullanma hakkına sahip ise aynı zamanda iktisadi
kıymetin ekonomik faydasının önemli bir bölümünü elde etmekte ve aynı zamanda risklerine de
maruz kalmaktadır. Bazı iktisadi kıymetlerin ekonomik ömür nispetinin hesaplanmasında oransal
olarak ilk yıllarının son yıllarına göre daha fazla ekonomik fayda sağlayacağı göz önünde
tutulabilir.",
- (10) numaralı alt başlığında, "10- Kiralama Süresi: Kiracının iktisadi kıymeti kiraladığı
sözleşmede belirtilen iptal edilemez süredir. Ancak, kiralamanın başlangıcında kiracıya sözleşme
süresi bitiminde kira süresini uzatma hakkı tanınmış ve bu hakkı kullanacağının kesin veya kesine
yakın olduğu durumda bu ilave süre de kira süresi içinde kabul edilir. Örneğin, süre uzatımındaki
kira bedelinin rayiç bedeline oranla çok düşük olması veya kiralamanın yenilenmemesi halinde
kiracının ödemek zorunda kalacağı çok yüksek bir ceza miktarının tespit edilmesi hallerinde
kiracının kullanım hakkını kullanacağı açık olduğundan bu durumdaki sürelerin kiralama süresi
içinde değerlendirilmesi gerekmektedir."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Ayrıca, aynı Kanunun 315 inci maddesinde ise, mükelleflerin amortismana tabi iktisadi
kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa edecekleri ve ilan
edilecek oranların tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerinin dikkate alınacağı hükme
bağlanmış olup, söz konusu maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi
iktisadi kıymetler için uygulanacak "Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları" tespit edilerek 339,
365, 389, 399, 406, 418, 439 ve 458 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki Amortisman Listesi ile açıklanmıştır.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, bir işlemin finansal kiralama
olarak değerlendirilmesinde iktisadi kıymetin ekonomik ömrü (bir iktisadi kıymetin ekonomik olarak
kullanılabileceği veya belli sayıdaki üretimin elde edilebileceği tahmin edilen dönem), amortisman
oranlarının tespitinde ise iktisadi kıymetin faydalı ömrü esas alınmış olup, bu değerler birbirinden
farklı olabilmektedir.
Diğer taraftan, kiralama süresi, iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80'inden daha
büyük bir bölümünü kapsayan sözleşmelerin Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında
finansal kiralama sözleşmesi olarak kabul edileceği açıktır. Bu kapsamda, aynı iktisadi kıymete
ilişkin birden fazla sözleşme, ilave, tadil ve diğer sözleşmelerin yapılması halinde, söz konusu
sözleşmeler bir arada değerlendirildiğinden, kiralamanın başlangıcında kiracıya sözleşme süresi
bitiminde kira süresini uzatma hakkının tanındığı ve bu hakkın kullanılmasının kesin veya kesine
yakın olduğu sözleşmelere ilave olarak düzenlenen sözleşmelerde öngörülen ilave süreler de kira
süresi içinde kabul edilmekte, ilk sözleşme süresi sonunda düzenlenen yeni/ek sözleşmedeki ilavekira süresi ile ilk sözleşmedeki kira süreleri toplamının, kiralanan iktisadi kıymetin ekonomik
ömrünün %80 veya daha fazla bölümünü kapsaması kaydıyla, bu kiralama işlemi de, Kanunun
mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında finansal kiralama olarak kabul edilmektedir.
Buna göre, taşıtın kira süresi sonunda kiracıya devredilmediği ve kiracıya kira süresi
sonunda taşıtı rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkının tanınmadığı kiralamalar
kapsamında, aktifinizde yer alan ve faydalı ömrü 5 yıl olan bir taşıtın;
1) Mezkûr Genel Tebliğde öngörülen usul ve esaslar dahilinde 48 aylığına kiralanması
işleminde kiralama süresi iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80 veya daha fazla bölümünü
kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinin toplamının taşıtın
rayiç bedelinin %90'ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinde, söz konusu sözleşme
Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında finansal kiralama olarak değerlendirilecektir.
2) Birden fazla sözleşmenin (yeni, ilave, tadil ve diğer) bir arada değerlendirildiği durumlar
kapsamında, uzun dönemli kiralama genel çerçeve sözleşmesi süresi bitiminde aynı kiracıya tekrar
kiralanmasında, bu ilave sürenin de kira süresi içinde kabul edilebileceği hallere uyması koşuluyla
ve mezkûr Genel Tebliğde öngörülen diğer usul ve esaslar dahilinde;
- 47 aylığına kiralamaya ek olarak aynı kiracıya 6 aylığına kiralama,
- 36 aylığına kiralamaya ek olarak aynı kiracıya 36 aylığına kiralama
durumlarında da, kiralama süresi iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80 veya daha
fazla bölümünü kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinin
toplamının taşıtın rayiç bedelinin %90'ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinde, bu
kiralamalar da Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında finansal kiralama olarak
değerlendirilecektir.
3) 47 aylığına bir kiracıya kiralanması ve kira süresinin bitiminde başka bir kiracıya 47
aylığına kiralanması durumunda ise her bir kiralama işlemi ayrı ayrı değerlendirilecek ve kiralama
süresi iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80 veya daha fazla bölümünü kapsaması veya
sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinin toplamının taşıtın rayiç bedelinin
%90'ından daha büyük bir değeri oluşturmasına bağlı olarak bu kiralama işlemi de Kanunun
mükerrer 290'ıncı maddesi kapsamında finansal kiralama kapsamında değerlendirilecektir.
4) Yukarıda belirtilen mahiyette olmayacak şekilde kiralanması durumunda ise, bu kiralama
işleminin Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında finansal kiralama olarak
değerlendirilmesi mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.