finansal kiralama sözleşmesinin şirkete devri amacıyla düzenlenecek devir sözleşmesinin ne şekilde damga vergisi ve harca tabi olacağı hususunda…
Özelge: finansal kiralama sözleşmesinin şirkete devri
amacıyla düzenlenecek devir sözleşmesinin ne şekilde
damga vergisi ve harca tabi olacağı hususunda…
Sayı:
B.07.1.GİB.0.02.63/6314-174/84594
Tarih:
07/09/2009
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : B.07.1.GİB.0.02.63/6314-174/84594 07.09.2009
Konu : Devir sözleşmesi hk.
...........HAVA TAŞIMACILIĞI TİCARET
LİMİTED ŞİRKETİNE
..............
İlgi: a) .......... tarihli,
b) .......... tarihli dilekçeleriniz.
İlgide kayıtlı dilekçelerinizde, şirketinizin ........ Vergi Dairesi Müdürlüğüne bağlı olarak hava
taşımacığı faaliyeti ile uğraştığı, ........ Hava Taşımacılığı Tic. Ltd. Şti. ile merkezi A.B.D.'de bulunan
........ Finance Corporation arasında daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinin
şirketinize devri amacıyla düzenlenecek devir sözleşmesinin ne şekilde damga vergisi ve harca tabi
olacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 5 inci maddesinde, finansal kiralama
sözleşmesinin konusuna her türlü menkul veya gayrimenkul malların girebileceği, 9 uncu
maddesinde, finansal kiralama konusu malın mülkiyetinin kiralayan şirkete ait olacağı ancak
tarafların sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkına haiz
olacağını kararlaştırabilecekleri, hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 06.03.2007 tarih ve 26454 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5582 sayılı Konut
Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 26 ncı
maddesi ile eklenen 3226 sayılı Kanunun 15 inci maddesinde, kiracı, finansal kiralama konusu
maldaki zilyedliğini bir başkasına devir edememekle birlikte istisna olarak tüketicilerin konut
edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, konut
finansmanında yapılan işlemlerde kiralayana bilgi vermek, diğer finansal kiralama işlemlerinde ise
sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyedliğini bir başkasına
devredebileceği hükmünü ihtiva etmektedir.488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların Damga Vergisine tabi olacağı; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini
için o kağıdın mahiyetine bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda
atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi
alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide,
kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların
mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı
rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 bölümünde ise,
belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı
hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu Kanuna
bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanlarının noter harçlarına tabi olacağı; 41 inci maddesinde noter
harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi
ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 42 nci maddesinde ise, "Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2)
sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.
(5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile değişen fıkra) Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında
alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi
mecburidir.Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen
kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz."
hükmüne yer verilmiştir.
Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 inci maddesinde, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi
senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için binde 0,90 nispi harç alınacağı, II-1
maddesinde de, belli meblağı ihtiva etmeyen ve alınacak harç miktarı kanun ve tarife de ayrıca
gösterilmemiş olan senet, mukavele ve kağıtlardaki imzaların her birinden maktu esasa göre harç
alınacağı açıklanmıştır.
3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 30 uncu madde hükmünde finansal kiralama
sözleşmelerinin her türlü vergi, resim ve harçtan istisna olduğu; 15/12/1997 tarihli ve 1997/2 Seri
No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde de finansal kiralama işlemlerinde damga vergisi ve
harç istisnası uygulamasının, finansal kiralama sözleşmesinin yanı sıra söz konusu sözleşmelerin
teminatına ilişkin yapılan işlemleri ve bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtları da kapsadığı
hususu belirtilmiştir.
Ayrıca, aynı Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde ise, sözleşmeden kastın finansal
kiralama sözleşmesi olduğundan, finansal kiralama sözleşmesinde kiracı değişikliği sebebiyle
yapılan devir sözleşmesinin söz konusu istisnadan yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
Kaldı ki daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinin kiracı değişikliği sebebiyle devrine
ilişkin olarak düzenlenecek devir sözleşmenin, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 30 uncu
maddesi kapsamında yeni bir finansal kiralama sözleşmesi olarak kabul edilmesine de imkan
bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dilekçeniz eki "Uçak Finansal Kiralama Sözleşmesi'nin Devir ve Temliki" başlıklı
kağıttan 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesi hükmü gereğince kağıdın düzenleyici
hükümleri doğrultusunda gösterilecek devir bedeli üzerinden, herhangi bir bedel gösterilmemesi
durumunda ise atıf yapılan finansal kiralama sözleşmesinin ihtiva ettiği değer üzerinden 492 sayılı
Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 inci maddesi gereğince nispi harç ile 488 sayılı Kanuna ekli (1)
sayılı tablonun I-A/1 bendi gereğince nispi damga vergisi aranılması gerekir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Başkan a.