Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesine istinaden düzenlenen Opsiyon Hakkı Sözleşmesi kapsamında taşınmaz devri Hk.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı
Konu
İlgi
: E-97895701-140.04.01[2024.284]-158221
: Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesine
istinaden düzenlenen Opsiyon Hakkı Sözleşmesi
kapsamında taşınmaz devri
: 13.11.2024 tarihli ve E-79971186-105-E.14477251 sayılı yazı ve özelge talep formu.
31.01.2025
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, alacaklı kuruluşlar (…bank A.Ş., … Bankası A.Ş., … Bankası
A.Ş., …bank T.A.Ş., … Finansal Kiralama A.Ş., … Katılım Bankası A.Ş., … Bankası A.Ş.) ile borçlu … ve müteselsil kefiller …
arasında …/…/… tarihinde düzenlenen "Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi"ne istinaden müteselsil kefil … adına
kayıtlı muhtelif taşınmazlar ile … adına kayıtlı bulunan … ili, … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın alacağa mahsuben
… A.Ş.'ye devredildiği ve tapu harcı istisnası uygulandığı, bu defa alacaklı … A.Ş. tarafından alacağa mahsuben alınan
taşınmazların eski maliklerine devrinin yapılacağı belirtilerek, tapuda yapılacak devir işlemlerinde tapu harcı istisnası
uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
5411 sayılı Bankacılık Kanununa 7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanunun 17 nci maddesi ile 19/7/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere eklenen geçici 32 nci maddenin;- Birinci fıkrasında, Türkiye'de faaliyette bulunan bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktöring şirketleri ve finansman
şirketleri ile bu maddede tanımlanan diğer finansal kuruluşlarla kredi ilişkisinde bulunan ve Kurum tarafından çıkarılan
yönetmeliğe göre hazırlanan Çerçeve Anlaşmalarda belirlenen borçluların, bu kuruluşlar tarafından kullandırılmış olan
kredilere ilişkin olarak alınacak tedbirlerle, geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda
bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesini sağlamak amacıyla, dahil oldukları risk grubundaki diğer borçlularla bir
bütün olarak veya kısmen yeniden yapılandırmaya tabi tutulabileceği, bu madde uyarınca yapılacak finansal yeniden
yapılandırmalara ilişkin usul ve esasların Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından çıkarılan yönetmelik
hükümleri çerçevesinde hazırlanan Çerçeve Anlaşmalar ile belirleneceği, bu madde hükümlerinin bu maddenin yayımı
tarihinden itibaren iki yıl süreyle uygulanacağı, bu süreyi iki yıl daha uzatmaya Cumhurbaşkanının yetkili olduğu,
- İkinci fıkrasının (ç) bendinde, "Borçlu"nun, bu Kanun, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 6361 sayılı Finansal Kiralama,
Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri
ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile yatırım ortaklıkları hariç 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 35
inci maddesine tabi kuruluşlar dışında kalan Türkiye'de kurulu şirketleri ifade edeceği;- Yedinci fıkrasında, bu maddeye göre yapılan Çerçeve Anlaşmaları ve bu Anlaşmalar kapsamında düzenlenen
Sözleşmelerde belirlenen esaslar uyarınca yapılacak işlemlerin 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan (yargı
harcı dahil) müstesna olduğu, bu fıkrada yer alan istisnaların, alacaklı kuruluşların Çerçeve Anlaşmaları ve bu Anlaşmalar
kapsamında düzenlenen Sözleşmeler kapsamındaki işlemleri dolayısıyla doğrudan veya dolaylı edindikleri varlıkları ve
teminatları, alacaklı kuruluşların kendi aralarında veya borçluya devri hariç, elden çıkardıkları hâllerde uygulanmayacağı
hüküm altına alınmış olup, söz konusu maddenin uygulama süresi 15/7/2021 tarih ve 31542 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 4299 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile iki yıl uzatılmıştır.
Özelge talep formu ekinde yer alan …/…/… tarihli "Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi"nin;- "Taraflar" başlıklı 1 inci bölümünün (1.1) kısmında alacaklı kuruluşların, … A.Ş., … Bankası A.Ş., … Bankası A.Ş., …bank
A.Ş., …Finansal Kiralama A.Ş., … Katılım Bankası A.Ş., …Bankası A.Ş. olduğu; (1.2) kısmında borçlunun, … olduğu, (1.3)
kısmında ise müteselsil kefillerin …, …, … Ltd. Şti., … A.Ş. olduğu,- "7.1. … A.Ş. Bakımından Yapılandırma Şartları" başlıklı bölümünün "A. Borcun Bir Kısmının Tasfiyesi Amacıyla Taşınmaz
Devrine İlişkin Hükümler" kısmının,- (i) maddesinde, borçluların, en geç …/…/… tarihine kadar tablo-2'de belirtilen taşınmazların mülkiyetini, … A.Ş.
tarafından resen sözleşmenin 4 üncü maddesi Tablo-1'de tespit edilen borçların bir kısmından mahsup edilmek üzere …
A.Ş.'ye devredeceklerini kabul, beyan ve taahhüt ettikleri,- (v) maddesinde, Tablo-2'de belirtilen taşınmazların tamamının mülkiyetlerinin sözleşmede belirlenen şartlar ve
sürelerde … A.Ş.'ye devri tamamlandıktan sonra, … A.Ş. tarafından borçluya opsiyon hakkı tanınacağı ve buna ilişkin
olarak sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası olmak üzere "Opsiyon Hakkı Sözleşmesi" imzalanacağı,- (vi) maddesinde, borçluya opsiyon hakkı tanınmasının ön şartının, Tablo-2'de belirtilmiş olan taşınmazların tamamının
sözleşme hükümlerine uygun olarak … A.Ş.'ye devrinin tamamlanmış olması olduğu ve bu sözleşmenin herhangi bir
dönemde temerrüde uğraması durumunda … A.Ş. tarafından borçluya tanınacak olan opsiyon hakkının sona ereceği
hususları ifade edilmiştir.
Diğer taraftan, …/…/… tarihinde ... ile … A.Ş. arasında imzalanan "Opsiyon Hakkı Sözleşmesi"nin "1. Geri Alınmasını Talep
Konusunda Opsiyon Hakkı" başlıklı bölümünün (1.1) kısmında, hak sahibinin (… A.Ş.), mülkiyeti bankaya intikal etmiş
bulunan ve EK-A'da listesi bulunan gayrimenkulleri opsiyon süresi olarak tanımlanan sürede, sözleşmedeki koşulların
ihlal edilmemiş olması kaydıyla mülkiyetinin devralınmasını talep hakkını haiz olduğu; "4. Opsiyon Süresi" başlıklı
bölümünün (4.1) maddesinde, bu sözleşme ile hak sahibine tanınan "Geri Alınmasını Talep Konusunda Opsiyon
Hakkı"nın hak sahibi tarafından en erken gayrimenkullerin mülkiyetinin bankaya devredildiği tarihi takip eden gün saat
09.00'dan başlamak üzere, en geç …/…/… saat 17.00'ye kadar kullanılmak zorunda olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca, özelge talep formu ve eklerinin tetkikinde, müteselsil kefil … adına kayıtlı muhtelif taşınmazlar ile borçlu … A.Ş.
adına kayıtlı … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın, satış suretiyle … A.Ş.'ye devredildiği ve …/…/… tarihinde "Opsiyon
Hakkı Sözleşmesi" imzalanarak bu sözleşme ile hak sahibine tanınan "Geri Alınmasını Talep Konusunda Opsiyon
Hakkı"nın hak sahibi tarafından en erken gayrimenkullerin mülkiyetinin bankaya devredildiği tarihi takip eden gün saat
09.00'dan başlamak üzere, en geç …/…/… saat 17.00'ye kadar kullanılmak zorunda olduğu belirtilmiştir.
Bu itibarla, 5411 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesinin yedinci fıkrasında, bu fıkrada yer alan istisnaların, alacaklı
kuruluşların Çerçeve Anlaşmaları ve bu Anlaşmalar kapsamında düzenlenen Sözleşmeler kapsamındaki işlemleri
dolayısıyla doğrudan veya dolaylı edindikleri varlıkları ve teminatları, alacaklı kuruluşların kendi aralarında veya borçluya
devri hariç, elden çıkardıkları hâllerde uygulanmayacağının hükme bağlandığı dikkate alındığında, … A.Ş.'nin …/…/… tarihli
"Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi" kapsamında edindiği taşınmazların …/…/… tarihinde imzalanan "Opsiyon
Hakkı Sözleşmesi"ne istinaden Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesinde borçlu olarak belirtilen … A.Ş.'ye
devredilmesine ilişkin işlemlerin 5411 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesi kapsamında harçtan istisna tutulması
mümkün bulunmakta olup, söz konusu taşınmazların kanunda yer alan borçlu tanımına girmeyen ve "Finansal Yeniden
Yapılandırma Sözleşmesi"nde borçlu olarak belirtilmeyen müteselsil kefil …'e devri işlemlerinin ise harçtan istisna
tutulması mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*)
Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.