Forward ve opsiyon sözleşmesi kapsamında aracılık faaliyetinde bulunulması durumunda elde edilen kazancın Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 67'nci madde
Forward ve opsiyon sözleşmesi kapsamında aracılık
faaliyetinde bulunulması durumunda elde edilen kazancın
Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 67'nci maddesi gereğince
stopaj yapılıp yapılmayacağı.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-120[Geç.67-2014/682]-57213
Tarih:
13/05/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı :62030549-120[Geç.67-2014/682]-57213 13/05/2016
Konu :Forward ve opsiyon sözleşmesi
kapsamında aracılık faaliyetinde
bulunulması durumunda elde edilen
kazancın Gelir Vergisi Kanunu'nun
geçici 67'nci maddesi gereğince
stopaj yapılıp yapılmayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Türkiye'de sermaye piyasası aracılık faaliyetleri
gerçekleştiren tam mükellef sermaye Şirketinizce, tam mükellef gerçek kişi ve kurum
müşterilerinizin elektronik platform vasıtasıyla döviz cinsinden yaptıkları opsiyon/forward
işlemlerine aracılık etmeyi planladığınız ve söz konusu aracılık faaliyetine ilişkin olarak … mukimi
olan ortağınız … Bank'tan komisyon geliri elde edeceğiniz belirtilerek, tam mükellef gerçek kişi ve
kurumsal yatırıcımlar tarafından tezgah üstü piyasalarda işlem gören vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmelerinden elde edilen gelirler üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci
maddesi kapsamında tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (1) numaralı fıkrasında;
"1) Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;
a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının
alış ve satış bedelleri arasındaki fark,
b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası
halinde alış bedeli ve itfa bedeli arasındaki fark,
c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleridönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı
olmayan),
d) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç
işlemlerinden sağlanan gelirler üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar. 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki mükellefler ile
münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde
etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan mükelleflerden 2499 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte
olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenenler için bu oran % 0 olarak uygulanır."
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı maddenin (13) ve (14) numaralı fıkralarında ise;
"(13)Bu maddede geçen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı ifadesi, özel bir
belirleme yapılmadığı sürece Türkiye'de ihraç edilmiş ve Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış
ve/veya Türkiye'de kurulu menkul kıymet ve vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören
menkul kıymetler veya diğer sermaye piyasası araçları ile kayda alınmamış olsa veya menkul kıymet
ve vadeli işlem borsalarında işlem görmese dahi Hazinece veya diğer kamu tüzel kişilerince ihraç
edilecek her türlü menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracını ifade eder.
Bankaların ve aracı kurumların taraf olduğu veya bunlar aracılığıyla yapılan; belirli bir
vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte, ekonomik veya finansal göstergeye dayalı
olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere, para veya sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli
madeni ve dövizi alma, satma, değiştirme hak ve/veya yükümlülüğünü veren vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmeleri bu madde uygulamasında diğer sermaye piyasası aracı addolunur.
(14) Türkiye'de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında 31/12/2008 tarihine kadar yapılan
işlemlerden elde edilen kazançlar için (1) numaralı fıkrada belirtilen tevkifat oranı sıfır olarak
uygulanır. Tam ve dar mükellef kurumların (Türkiye'de işyeri veya daimi temsilci
aracılığıyla faaliyette bulunmayanlar hariç) aralarında yaptıkları vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmelerinden doğan kazançları bakımından bu madde hükümleri uygulanmaz. Şu
kadar ki banka ve benzeri finans kurumları için Türkiye'de işyeri veya daimi temsilci
aracılığıyla faaliyette bulunma şartı aranmaz."
hükümlerine yer verilmiştir.
Buna göre, … Bank'ın taraf olduğu tezgah üstü piyasalarda işlem gören vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmelerinden karşı tarafça elde edilen gelirler, söz konusu tarafın tam mükellef kurum olması
halinde, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (14) numaralı fıkrasında yer alan "Tam
ve dar mükellef kurumların (Türkiye'de işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla faaliyette
bulunmayanlar hariç) aralarında yaptıkları vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden doğankazançları bakımından bu madde hükümleri uygulanmaz." hükmü uyarınca geçici 67 nci madde
kapsamında tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Gelir elde eden tarafın … Bank olması halinde ise, geçici 67 nci maddenin (14) numaralı fıkrası
uyarınca dar mükellef banka ve benzeri finans kurumlarının tam mükellef kurumlarla
gerçekleştirdikleri işlemlerden sağlanan kazançlarına tevkifat uygulanmaması için Türkiye'de işyeri
ve daimi temsilci aracılığıyla faaliyette bulunma şartı aranmadığından, söz konusu işlemlerden elde
edilen gelirler de geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Öte yandan, aracılık hizmeti vermekte olduğunuz tam mükellef gerçek kişilerin ... Bank ile
gerçekleştirdikleri tezgah üstü piyasalarda işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden
elde ettikleri gelirler üzerinden Şirketinizce Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (1)
numaralı fıkrasına göre % 10 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir. Gerçek kişilerin taraf
olduğu bu işlemlerde gelir elde eden tarafın ... Bank olması halinde ise, söz konusu işlemlerden elde
edilen gelirler, geçici 67 nci maddenin (14) numaralı fıkrası kapsamında
değerlendirilmeyeceğinden, tarafınızca geçici 67 nci maddenin (1) numaralı fıkrası kapsamında % 0
oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, Şirketinizin yurt dışında mukim ortağınız ... Bank'a verdiği aracılık hizmeti
dolayısıyla elde edeceği komisyon gelirinin, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.