Geçici ilmühaberlerle temsil edilen ortaklık paylarının satışı.

Özelge: Geçici ilmühaberlerle temsil edilen ortaklık
paylarının satışı.
Sayı: 
39044742-KDV.17-1460
Tarih: 
09/09/2013
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup müdürlüğü
 
   
Sayı : 39044742-KDV.17-1460 09/09/2013
Konu : Geçici ilmühaberlerle temsil edilen ortaklık paylarının  
satışı.
 
               İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, şirketinizin ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi
kimlik numaralı mükellefi olan iştiraki ... A.Ş. nin ... Ltd. Şti unvanı ile 15/1/1999 tarihinde
kurulduğu ve 8/3/2010 tarihinde tür değişikliği yoluyla anonim şirkete dönüştüğü, ... A.Ş. nin hisse
senetleri bastırılamamış olduğundan ortaklık hisselerinin geçici ilmühaberle temsil edildiği
belirtilerek, şirketiniz muhasebe kayıtlarında 242 İştirakler Hesabında izlenmekte olan ve geçici
ilmühaberle temsil edilen ortaklık paylarının satılması durumunda elde edilecek kazancın Kurumlar
Vergisi ve Katma Değer Vergisinden istisna olup olmadığı hakkında Başkanlığımız görüşü talep
edilmektedir.
            I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinde, "(1) Aşağıda
belirtilen kazançlar, kurumlar vergisinden müstesnadır:
            e) Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri
ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından
doğan kazançların % 75 lik kısmı.
            Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan
kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur.
Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi
şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında
tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.(611 sayılı Kanunla eklenen parantez içi hüküm
Yürürlük; 25/2/2011)(Taşınmazların kaynak kuruluşlarca /ara sertifikası ihracı amacıyla varlık
kiralama şirketlerine satışı ile bu varlıkların varlık kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı
kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az
iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz.)
            İstisna edilen kazançtan beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka
bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze
aktarılan /asım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler zıyaa
uğramış sayılır. Aynı süre içinde işletmenin tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler
hariç) halinde de bu hüküm uygulanır.
            Devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri; kurucu senetleri ve
intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışında iki yıllık sürenin hesabında, devir olunan veya
bölünen kurumda geçen süreler de dikkate alınır.                                                 ..." hükmüne yer verilmiştir.
            Aynı Kanunun "Devir, bölünme ve hisse değişimi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci
fıkrasında, kurumların birinci fıkradaki şartlar dâhilinde tür değiştirmeleri de devir hükmünde
sayılmıştır.
            Konuya ilişkin yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.6.2.2.2. İştirak
hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri" başlıklı bölümünde, "Maddede yer alan "iştirak
hisseleri" deyimi, menkul değerler portföyüne dahil hisse senetleri ile ortaklık paylarını ifade
etmektedir.
            Bunlar,
Anonim şirketlerin ortaklık payları veya hisse senetleri (Sermaye Piyasası Kanununa göre
kurulan yatırım ortaklıkları hisse senetleri dahil),
Limited şirketlere ait iştirak payları,
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komanditer ortaklarına ait ortaklık payları,
İş ortaklıkları ile adi ortaklıklara ait ortaklık payları,
Kooperatiflere ait ortaklık payları
            olarak sıralanabilir.
            Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi fonların katılma belgeleri ise
iştirak hissesi olarak değerlendirilmeyecektir.
            "5.6.2.4.4. Grup şirketleri arasındaki işlemlerin durumu" başlıklı bölümünde,
            "istisnanın temel amacı, kurumların mali yapılarının güçlendirilmesinin teşviki olduğundan,
ekonomik açıdan şirketlere ilave imkân sağlamayan işlemler istisna kapsamı dışında kalacaktır.
            Grup şirketlerinin her birinin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğundan, her bir şirketin söz
konusu istisnadan yararlanabilmesi mümkündür.
            Ancak, satış işleminin istisnanın amacına aykırı olarak işletmeye nakit girişi olmaksızın
gerçekleştirilmesi halinde istisna uygulanmayacaktır.
            Ayrıca, bağlı ortaklığın yapacağı sermaye artırımı sonucu doğacak sermaye taahhüdüne
karşılık olmak üzere taşınmazların veya iştirak hisselerinin ayni sermaye olarak bağlı ortaklığa
devredilmesi halinde, bağlı değer başka bir bağlı değere (iştirak hissesine) dönüşmüş olacağından
söz konusu istisnadan yararlanılamayacaktır.
              "5.6.2.3.1.2. Devir ve bölünmelerde elde edilen hisselerin iktisap tarihi" başlıklı bölümünde
ise, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20 nci maddeleri kapsamında gerçekleştirilen devirlerde
iktisap tarihi olarak şirketin hisselerinin iktisap edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir."
açıklamalarına yer verilmiştir.
            Diğer taraftan, 232 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "5-Geçici İlmühaberler" başlıklı
bölümünde, "Bilindiği üzere geçici ilmühaberler anonim şirketler tarafından hisse senetlerinin
yerini tutmak amacıyla çıkartılan menkul kıymetlerdir. Sahiplerine genel kurul toplantılarına
katılmak, oy kullanmak, kar payı almak gibi pay sahipliği haklarını kazandıran ilmühaberler, ilgili
anonim  şirketçe  hisse  senetleri  düzenlenip  ortaklara  teslim  edildiği  anda  geçerliliğini
kaybetmektedir.
            Dolayısıyla ilmühaberlerin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde,
Gelir  Vergisi  Kanununun  hisse  senetlerinin  elden  çıkarılmasından  doğan  kazançların
vergilendirilmesine ilişkin hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
            Buna göre, ilmühaberlerin; iktisap tarihinden itibaren üç ay içerisinde elden çıkarılmasıhalinde elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi olacak, iktisap tarihinden
itibaren üç aylık sürenin geçmesinden sonra elden çıkarılması halinde ise elde edilen kazanç gelir
vergisine tabi olmayacaktır. Ayrıca, ilmühaberlerin hisse senetleri ile değiştirilmesi dolayısıyla
alınan hisse senetlerinin iktisap tarihi olarak ilmühaberlerin elde edildiği tarih dikkate alınacaktır. "
açıklamaları yer almıştır.
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu açısından şirketlerde
tür değişikliği devir hükmünde olduğundan, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20 nci maddeleri
kapsamında yapılan tür değişikliği dolayısıyla ... Anonim Şirketinden alınan geçici ilmühaberlerin
ilk iktisap tarihi olarak tür değiştiren ... Limited Şirketinin sermayesine iştirak edilen tarihin
dikkate alınması gerekmektedir.
            Dolayısıyla, şirketinizin iştiraki ... A.Ş. nin hisse senedi yerine geçen geçici ilmühaberle
temsil edilen ortaklık hisselerinin satılması halinde dikkate alınacak iki yıllık sürenin hesabında, ...
Ltd. Şti. nin sermayesine iştirak edilen tarih dikkate alınacak olup geçici ilmühaberlerin satışından
elde edilecek kazancın %75 lik kısmının, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendinde belirtilen şartların sağlanması halinde kurumlar vergisinden istisna edilmesi
mümkün bulunmaktadır.
            II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
            1/1 inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
            17/4-g maddesinde, külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt,
topaz, safir, zebercet , inci, kübik, virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kağıtlar, hisse senedi,
tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıkların teslimlerinin,
            17/4-r maddesinde de, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin
mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle
gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık
taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve
teslimlerinin
            KDV den istisna olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
            Bilindiği üzere, geçici ilmühaberler anonim şirketler tarafından hisse senetlerinin yerini
tutmak amacıyla çıkartılan menkul kıymetlerdir. Sahiplerine genel kurul toplantılarına katılmak, oy
kullanmak, kar payı almak gibi pay sahipliği haklarını kazandıran ilmühaberler, ilgili anonim
şirketçe hisse senetleri düzenlenip ortaklara teslim edildiği anda geçerliliğini kaybetmektedir.
            Geçici ilmühaberin hisse senedi mahiyetinde değil iştirak hisselerinin teslimi mahiyetinde
değerlendirilmesi gerektiğinden, bu teslimlerin Kanunun 17/4-g maddesi kapsamda KDV den istisna
tutulması mümkün bulunmamaktadır.
            Diğer taraftan, ... Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş. nin geçici ilmühaberle temsil edilen ortaklık
hisselerinin teslimi, ortaklık hisselerinin iki tam yıl süre ile şirket aktifinde kayıtlı olması halinde
Kanunun 17/4-r maddesi kapsamında KDV den istisna tutulacak, aksi takdirde genel oranda (%18)
KDV ye tabi olacaktır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
          
 .