Gelecek aylar/yıllara ait gelirler hesabına ait düzeltme farklarının beyanı
Gelecek aylar/yıllara ait gelirler hesabına ait düzeltme
farklarının beyanı
Sayı:
E-11395140-105[VUK-3-4192]-554230
Tarih:
02/05/2025
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : E-11395140-105[VUK-3-4192]-554230
Konu : Gelecek aylar/yıllara ait gelirler hesabına
ait düzeltme farklarının beyanı
02.05.2025
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, 31/12/2023 tarihli bilançonuzun enflasyon
düzeltmesine tabi tutmanız sonucu "380-Gelecek Aylara Ait Gelirler" ve "480-Gelecek Yıllara Ait
gelirler" hesaplarında oluşan düzeltme farklarını 2024 hesap dönemi kurum kazancınızın tespitinde
gelir olarak dikkate alıp alamayacağınız ile söz konusu farkları 2024 hesap dönemi beyannamenizin
"Diğer İndirim" satırında gösterip göstermeyeceğiniz hususunda Defterdarlığımız görüşünü talep
ettiğiniz anlaşılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun;- Mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasında, "A)Malî tablolarda yer alan parasal olmayan
kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur.
...
2.Bu maddenin uygulanmasında;
a) Parasal olmayan kıymetler; parasal kıymetler dışındaki kıymetleri,
b) Parasal kıymetler; Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı
kaldığı halde satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetleri (Yabancı
paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.),
...
7.Enflasyon düzeltmesi uygulanmayan bir hesap döneminden sonra enflasyon düzeltme şartlarının
yeniden oluşması halinde; enflasyon düzeltmesi yapılan en son dönemden başlamak üzere enflasyon
düzeltmesi yapılır. Bu şekilde belirlenen geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı
zarar olarak kabul edilmez. ...",- Geçici 33 üncü maddesinde, "...
31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın
enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı
geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi
tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez.
...
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı
yetkilidir."
hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca, 2023 hesap dönemi sonuna ve düzeltme şartlarının gerçekleşmesine/varlığına bağlı olarak
(geçici vergi dönemleri dâhil) izleyen hesap dönemlerine ilişkin olarak enflasyon düzeltmesine tabi
tutulacak mali tablolar ile yapılacak düzeltme işlemlerinin usul ve esasları 555, 560, 563 ve 582
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile belirlenmiş, 165,170, 175,176 ve 181 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Sirkülerlerinde de enflasyon düzeltmesi uygulaması ile ilgili ilave
düzenlemeler/açıklamalar yapılmıştır.
Bu bağlamda, 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun, enflasyon düzeltmesine tabi
tutulmasından kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilmekte ve bu
şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmamakta, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul
edilmemektedir.
Diğer taraftan, 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 9 uncu maddesinin (2) numaralı
fıkrasına göre, nevi itibarıyla iktisadi işletmelere dâhil bulunan kıymetlerden parasal ve parasal
olmayan kıymetler bu Tebliğ eki listelerde (EK 1 ve EK 2), Tek Düzen Hesap Planında izlendikleri
hesap kodları ile gösterilmek suretiyle, yer almakta olup, söz konusu listelerden parasal olmayan
kıymetleri ihtiva eden (EK 2) listede "380 Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan
gelirlerin bir yıldan kısa süreye ait kısımları'' ve ''480 Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil
olunan gelirlerin bir yıldan uzun süreye ait kısımları'' da bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra, tekdüzen muhasebe sisteminin uygulanmasına ilişkin açıklamalar 1 Sıra No.lu
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer tebliğlerde
yapılmış olup, söz konusu Tebliğin Muhasebe Usul ve Esasları /V-Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap
Planı ve Hesap Planı Açıklamaları başlığı altında yer alan C-Hesap Planı Açıklamaları bölümünde;
"380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan
gelirlerin bir yıldan kısa süreye ait kısımlarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi : Peşin tahsil olunan gelirler bu hesabın alacağına kaydedilir. Ait olduğu dönemde ilgili gelir
hesaplarına devredilir.
480 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan
gelirlerin bir yıldan uzun süreye ait kısımlarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi :Peşin tahsil olunan gelirler bu hesabın alacağına kaydedilir. Kısa vadeli nitelik kazanan
gelirler bu hesabın borcu mukabili "380. Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı"na aktarılır.
açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin tahsil olunan gelirlerin izlendiği "380
Gelecek Aylara Ait Gelirler" ve "480-Gelecek Yıllara Ait Gelirler" hesaplarının, esas itibariyle,
enflasyon düzeltmesi uygulamasında "parasal olmayan kıymet" olarak kabul edilmesi ve düzeltmeye
tabi tutulması gerekmektedir.
Ayrıca, enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 480 No.lu hesabın, 380 No.lu Hesaba aktarımının,
enflasyon düzeltme farkı da dikkate alınarak (alt hesapta izlenecek şekilde) yapılmasının yanı sıra,
enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 380 No.lu hesaptan ilgili gelir hesabına aktarımların da
enflasyon düzeltmesi farkı dahil tutar üzerinden yapılması icap etmektedir.
Öte yandan, parasal olmayan kıymet mahiyetindeki söz konusu hesapların enflasyon düzeltmesine
tabi tutulması sonucu oluşan farklardan 2023 hesap döneminden kaynaklanan kısmının, gelir olarak
dikkate alınmaması, beyannamede "Diğer İndirimler" kısmında gösterilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
İmza
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.