Genelev işletmesinde çalışan kadınların ücret istisnası hk.
Özelge: Genelev işletmesinde çalışan kadınların ücret
istisnası hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-213
Tarih:
22/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-213 22/02/2012
Konu : Genelev işletmesinde çalışan kadınların ücret istisnası hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, genelev işletmesinde çalışan kadınlar için herhangi bir
ücret istisnasının bulunup bulunmadığı hususundaki Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi talep
edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde"Gerçek kişilerin gelirleri gelir
vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi
tutarıdır." hükmüne yer verilmiş olup, 2 nci maddesinde de gelire giren kazanç ve iratlar yedi bent
halinde sayılmıştır.
Anılan Kanunun 61 inci maddesinde ise, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı
olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen
menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almaktadır.
Buna göre, ücret geliri aşağıda belirtilen üç ana unsurun birlikte olması halinde
mümkündür.
Bunlar;
• Belli bir iş yerine bağlı olma,
• Bir işverene tabi olma,
• Hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılmasıdır.
İş yerine bağlılıktan maksat, kendisine ait olmayan bir organizasyonun işyerinde
çalışılmasıdır. İşverene tabilikten maksat ise; işverenin hizmetli üzerinde hiyerarşik bir kontrol ve
yaptırım uygulama hakkının bulunup bulunmamasıdır.
Aynı Kanununun 94 üncü maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş olup, 1 inci bendinde ise, hizmeterbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan
faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme
bağlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 238 inci maddesinde ise;
"İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir
Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet
erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.
..." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, genelev işletmesinde çalışan kadınların bir işverene tabi ve belirli bir işyerine
bağlı olarak çalışmaları halinde elde ettikleri gelirin ücret olarak değerlendirilmesi ve ücret
bordrosu düzenlenmek suretiyle Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 1 inci bendi
gereğince 103 üncü ve 104 üncü maddelere göre tevkifata tabi tutularak vergilendirilmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.