Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden alınan ürünler için yapılan ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamında olup olmadığı hk.

Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden alınan
ürünler için yapılan ödemelerin tevsik zorunluluğu
kapsamında olup olmadığı hk.
Sayı: 
64958909-105-E.35615
Tarih: 
07/11/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Şanlıurfa Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
   
 
Sayı :64958909-105-E.35615 07.11.2018
Konu :Gerçek usulde vergiye tabi olmayan  
çiftçilerden alınan ürünler için
yapılan ödemelerin tevsik
zorunluluğu kapsamında olup
olmadığı hk.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; vergi mükellefiyeti olmayan çiftçilerden müstahsil makbuzu
ile hammadde (kütlü pamuk) satın aldığınız ve ödemelerinizin genellikle 7.000-TL’nin üzerinde
olduğundan bahisle, 459 ile 479 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yapılan
açıklamalara göre söz konusu ödemelerin banka veya finans kurumları aracılığıyla yapılmasının
zorunlu olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesi hükmüne göre, bu Kanunda aksine hüküm
olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan
kağıtların tevsiki mecburidir.
Mezkûr Kanunun mükerrer 257 nci maddesinde, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve
ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik
etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve
esaslarını belirleme hususlarında Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
Bu yetkiye dayanılarak tahsilat ve ödemelerin aracı finansal kurumlar (5411 sayılı Bankacılık
Kanununda tanımlanan banka, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme
Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme
kuruluşları ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.)
tarafından düzenlenen belgelerle tevsiki uygulamasının usul ve esasları 469, 479 ve 480 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde
belirlenmiştir.
Bu bağlamda, tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamına; Vergi Usul Kanununun 232 nci
maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarların,
serbest meslek erbabının, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarların, defter tutmak
mecburiyetinde olan çiftçilerin ve vergiden muaf esnafın, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu
kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL'yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemeleri
girmekte olup, yine mezkûr Tebliğde belirlenen tahsilat ve ödemeler ise tevsik zorunluluğu dışındatutulmuştur.
Söz konusu Tebliğin;
- "4.1. Kapsam ve Tutar" bölümünde, "Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların, kendi aralarında ve
tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL'yi aşan tutardaki her türlü
tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz
konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Bu kapsamda örneğin;
- Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,
- Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin,
- İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve
ödemelerin belirlenen haddi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu
işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.",
- "4.2. Kapsamda Olmayan Tahsilat ve Ödemeler" başlıklı bölümünde; "...
(479 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğle eklenen bent - Yürürlük: 1/4/2017) g) Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler
tarafından; 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği
Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulmuş
olan toptancı hallerinde faaliyet gösteren tüccar, üretici, üretici örgütleri ve komisyonculara yapılan
sebze ve meyve, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ve su ürünleri, bal ve yumurta gibi diğer
gıda maddeleri, kesme çiçek ve süs bitkileri satışları ile söz konusu yerler dışında yapılmakla
birlikte anılan Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında bildirime tabi tutulmuş satışlara ilişkin tahsilat
ve ödemelerin,
(480 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğle eklenen bent - Yürürlük: 9/6/2017) ğ) Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilere ait
ürünlerin, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar
Kanunu kapsamında kurulan ticaret borsalarına mezkur Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen
süreler dahilinde tescil ettirilerek gerçekleşen satışlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,
aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır."
açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan;
- 5957 sayılı Kanunun (2/1-ğ) maddesinde, "ğ) Mal: Ticarete konu sebze ve meyveler ile arz ve talep
derinliğine göre belirlenecek et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ve su ürünleri, bal ve yumurta
gibi diğer gıda maddeleri ile kesme çiçek ve süs bitkilerini,",
- 28/10/2016 tarihli Toptancı Halinde veya Hale Bildirilerek İşlem Görecek Mallar Hakkında
Tebliğin 1 inci maddesinde, "Bu Tebliğin amacı, toptancı halinde veya hale bildirilerek işlem
görecek malları belirlemektir."; 4 üncü maddesinde, "Mal: Ticarete konu sebze ve meyveleri,"; 5
inci maddesinde, "Bu Tebliğ ekindeki listede yer alan malların toptan ticareti, toptancı hallerinde
veya hale bildirilerek yapılır."
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Bu çerçevede, kütlü pamuk, 5957 sayılı Kanun ve ilgili alt düzenlemeleri uyarınca, 459 sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (4.2/g) bölümünde belirtilen ürünler kapsamında (sebze ve
meyve, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ve su ürünleri, bal ve yumurta gibi diğer gıda
maddeleri, kesme çiçek ve süs bitkileri) yer almadığından, gerçek usulde vergiye tabi olmayançiftçilerden yaptığınız söz konusu ürün alımlarınıza ilişkin tahsilat ve ödemelerinizin, mezkûr bölüm
kapsamında tevsik zorunluluğu uygulaması dışında tutulması mümkün değildir.
Öte yandan, gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden yapılan kütlü pamuk alımlarının 5174
sayılı Kanun kapsamında kurulan ticaret borsasına mezkur Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen
süreler dahilinde tescil ettirilerek gerçekleştirilmesi halinde, söz konusu alımlara ilişkin tahsilat ve
ödemeler, mezkûr Tebliğin (4.2/ğ) bölümü kapsamında tevsik zorunluluğu dışında olacak, aksi halde
ise mezkûr Tebliğde belirlenen usul ve esaslar dahilinde, söz konusu tahsilat ve ödemelerin aracı
finansal kurumlar aracılığı ile yapılması zorunlu olacaktır.
Bunun yanı sıra, aracı finansal kurumlar aracılığı ile yapılması zorunlu ödemelerin söz konusu
kurumlar kanalıyla yapılmaması durumunda, ilgililere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci
maddesi kapsamında ceza tatbik edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim. 
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.