Hal kayıt sistemine dahil edilen ancak ticaret borsalarınca tescili yapılmayan tarım ürünlerinin alımı esnasında vergi kesintisi hk.

Özelge: Hal kayıt sistemine dahil edilen ancak ticaret
borsalarınca tescili yapılmayan tarım ürünlerinin alımı
esnasında vergi kesintisi hk.
Sayı: 
62030549-120[94-2012/484]-2565
Tarih: 
14/08/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : 62030549-120[94-2012/484]-2565 14/08/2012
Konu : Hal kayıt sistemine dahil edilen ancak ticaret  
borsalarınca tescili yapılmayan tarım ürünlerinin
alımı esnasında vergi kesintisi.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi numaralı mükellefi
olarak tarım ürünleri üretimi, işlenmesi, ambalajlanması, depolanması, ticareti, ithalat ve ihracatı
faaliyetiyle iştigal etmekte olduğunuz, bir kısım tarım ürünlerinin gerçek usulde vergi mükellefi
olmayan çiftçilerden müstahsil makbuzu düzenlenmek suretiyle ticaret borsasına tescil ettirerek ve
%2 oranında vergi tevkifatı yapılarak temin edildiği, ancak 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli
Arz Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun gereği zirai
ürünlerin sebze ve meyve hali kayıt sistemine kayıt edilerek künye (barkod) alınmasının zorunlu
hale getirildiği gerekçesiyle ticaret borsası yetkililerince bu tip tarım ürünlerinin ticaret
borsalarınca tescili işleminin kaldırıldığının tarafınıza bildirildiği belirtilerek bu şekilde hal kayıt
sistemine dahil edilen ancak ticaret borsalarınca tescili yapılmayan tarım ürünlerinin alımı
esnasında vergi kesintisi yükümlülüğünüzün hangi oranda olduğu konusunda tereddüt hasıl olduğu
anlaşılmakta olup konuyla ilgili Başkanlığımız görüşleri aşağıdaki gibidir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında;
"Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş
ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu
yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai
kazançlarını bilânço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde
sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmü yer almaktadır.
Aynı fıkranın 11 numaralı bendinde ise; "Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için
yapılan ödemelerden;
a) Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için,
      i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için % 1,
     ii) (i) alt bendi dışında kalanlar için % 2,
b) Diğer ziraî mahsuller için,
       i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai mahsuller için % 2,
      ii) (i) alt bendi dışında kalanlar için % 4, ...
 vergi tevkifatı yapılır." hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 11/03/2010 tarih 5957 sayılı Sebze Ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği
Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un  "Toptancı haline bildirim,
malların toptan ve perakende alım satımı" başlıklı 4. maddesinin sekizinci fıkrasında; "Toptancı
hallerinde veya üretici örgütlerine satılan zirai ürün bedelleri üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı bendi uyarınca
yapılacak vergi tevkifat oranı, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai ürün bedelleri
üzerinden yapılan tevkifat oranı olarak uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 15/09/1995 tarih ve 22405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 188 seri no.lu Gelir
Vergisi Genel Tebliği'nin 2 no.lu (ab) bölümünde;
"ab) Toptancı Hallerinde Satılan Yaş Sebze ve Meyvelerin Alış Bedelleri Üzerinden Yapılacak Gelir
Vergisi Tevkifatı:
 552 Sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin 18 inci maddesine göre, toptancı hallerinde satılan zirai ürün bedelleri
üzerinden yapılacak gelir vergisi tevkifatında, ticaret borsalarında tescil ettirilerek alınıp-satılan
zirai ürünlere ait oranların uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm uyarınca, toptancı hallerinde satın alınan zirai ürünlerin bedelleri üzerinden de yukarıda
("aa" bölümünde) belirtilen vergi oranlarına göre vergi tevkifatı yapılacaktır." açıklamaları yer
almaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; sebze ve meyve hali kayıt sistemine kayıt edilerek künye
(barkod) alınması suretiyle tescili yapılan zirai ürünlerin gerçek usulde vergi mükellefi olmayan
çiftçilerden alımı esnasında ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai ürün bedelleri
üzerinden yapılan tevkifatla aynı oranda gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
 Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.