Hamallara yapılan ödemeler...

Özelge: Hamallara yapılan ödemeler...
Sayı:
B.07.0.GEL.0.44/4402-266/ 2326
Tarih:
17/01/2005
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
Sayı : B.07.0.GEL.0.44/4402-266/ 17.01.2005*2326
Konu : Hamallara yapılan ödemeler.
.............. VALİLİĞİNE
(Defterdarlık:Gelir Müdürlüğü)
İlgi : a) .............. tarih ve .............. sayılı,
b) .............. tarih ve .............. sayılı yazılarınız.
İlgide kayıtlı yazılarınız ve eklerinin incelenmesinden; fındık ticareti ile uğraşan mükellefler
tarafından hamallara yapılan ödemelerin ücret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ile bu
kişilerin esnaf muaflığından yararlanıp yararlanamayacağı hakkında Bakanlığımız görüşünün
istenildiği anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine
bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez..." hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre, bir ödemenin ücret olarak kabul edilebilmesi ve buna göre vergilendirilebilmesi
için hizmet erbabının;
-Bir işverene tabi ve onun göstereceği işyerinde,
-İşverenin emir ve talimatı dahilinde hizmet görmesi,
-Hizmet karşılığında para veya para ile temsil edilebilen bir menfaat elde etmesi,
gerekmektedir.
Diğer taraftan; aynı Kanununun vergiden muaf esnaf başlıklı 9 uncu maddesinin 2
numaralı bent hükmüne göre, bir işyeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş
yapan hallaç, ayakkabı tamircisi ve hamallar gibi küçük sanat erbabı gelir vergisinden muaftır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise "Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde
Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine
devamlılık ve bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar." hükmü yer
almaktadır.
Buna göre; yukarıda belirtilen ücrete ilişkin unsurların varlığı halinde fındık yükleme ve boşaltma
işlerinde çalıştırılan kişilere yapılan ödemelerin ücret kapsamında değerlendirilmesi, bu unsurların
bulunmaması halinde, sözü edilen hamalların esnaf muaflığından yararlandırılması gerekir.
Bu durumda, esnaf muaflığından yararlanan hamallara fındık ticareti ile uğraşan ticari kazancı
gerçek usulde tespit edilen mükellefler tarafından yapılan ödemeler üzerinden, Gelir Vergisi
Kanununun 94/13 üncü maddesine göre vergi tevkifatı yapılması gerekir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.