Harcırah Kanununa tabi olmayan kurumların, çalıştırdıkları personele fiili yemek ve yatmak giderlerini belgelendirmeleri şartıyla bu giderlere karşılı

Özelge: Harcırah Kanununa tabi olmayan kurumların,
çalıştırdıkları personele fiili yemek ve yatmak giderlerini
belgelendirmeleri şartıyla bu giderlere karşılık olarak
verdikleri gündelikler, Devlet memurlarına ödenen
gündelikler ile karşılaştırılmaksızın
Sayı:
B.07.0.GEL.0.42/4213-1831/24379
Tarih:
01/06/2004
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.42/4213-1831 01.06.2004**24379
KONU :
İLGİ : .................. tarihli dilekçeniz.
Dilekçenizde, yurt dışındaki ofislerinizde görevli yabancı personelin 3-12 ay arasında Türkiye'ye
gelmesinin planlandığı, bu kişilerin proje süresince ücretlerini yurtdışındaki ofisinizden alacakları,
söz konusu personele ücretlerinin yanı sıra Türkiye'deki yeme ve yatma masraflarına karşılık yine
yurt dışından harcırah niteliğinde "living allowance" adı altında bir ödeme yapılacağı belirtilmekte
olup, bu ödemelerin vergilendirilip vergilendirilmeyeceği konusunda Bakanlığımız görüşü
sorulmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde;
"Aşağıda yazılı gerçek kişiler, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı
üzerinden vergilendirilirler;
1- Türkiye'de yerleşmiş olanlar;
2- Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı
olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde
oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve
iratları dolayısıyla Gelir Vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkur kazanç
ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler.)" hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde ise ikametgahı Türkiye'de bulunanlar ile bir takvim yılı içinde
Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanların Türkiye'de yerleşmiş sayılacağı hükme
bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, Gelir Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin 1 ve 2 numaralı bentlerinde sayılan
hallerden biri olmaksızın bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturan
yabancılar, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden tam
mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerekmektedir.
Yazınızda, yurt dışındaki ofisinizden gelecek yabancı personelin belli ve geçici görev veya iş için
değil, Türkiye'de Şirketinizce yürütülen projelerde çalıştırılmak üzere geleceği belirtilmektedir. Bu
durumda, bu kişilerin Türkiye'de 6 aydan fazla kalmaları halinde tam mükellefiyet, daha az bir süre
kalmaları halinde dar mükellefiyet statüsünde vergilendirilmeleri gerekir.
Bu durumda anılan personele Türkiye'de çalıştığı süre için ödenen ücretlerin yıllık beyanname ile
beyan edilmesi gerekmektedir. Ödemenin yurt dışında yapılması vergilendirmeyi etkilememektedir.
Ayrıca, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 24/2 nci maddesinde, "Harcırah Kanunu kapsamı dışında
kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına
ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil)
verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler
(Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya
Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi
tutulur.)" hükmüne yer verilmiştir.Bu hükmün ne şekilde uygulanacağı ise 138 seri no.lu Gelir
Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır.
Buna göre, Harcırah Kanununa tabi olmayan kurumların, çalıştırdıkları personele fiili yemek ve
yatmak giderlerini belgelendirmeleri şartıyla bu giderlere karşılık olarak verdikleri gündelikler,
Devlet memurlarına ödenen gündelikler ile karşılaştırılmaksızın tamamen vergiden müstesna
tutulacaktır. Personele fiili yemek ve yatma giderleri dışında ayrıca gündelikte ödenmesi
durumunda bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
Öte yandan, yemek ve yatmak giderlerine karşılık harcırah gündeliğinin tamamının nakden
ödenmesi halinde yapılan ödemenin, Devletçe verilen en yüksek yurtiçi gündelik tutarını aşmamak
kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi gerekir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Bakan a.