Heykel çalışmaları nedeniyle Serbest Meslek Kazanç istisnası uygulaması hk.

Özelge: Heykel çalışmaları nedeniyle Serbest Meslek
Kazanç istisnası uygulaması hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.06.16.01-2011-GVK-18-6-985
Tarih: 
11/11/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.16.01-2011-GVK-18-6-985 11/11/2011
Konu : Serbest meslek kazanç istisnası hk.  
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinde; 1977 yılından itibaren Fransa'da ikamet
ettiğinizi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığınızın yanı sıra Fransa Cumhuriyeti vatandaşlığınızın da
bulunduğunu, 2010 yılında ...'de  bir heykel atölyesi açarak heykel çalışmaları yaptığınızı  ve Kültür
ve Turizm Bakanlığı tarafından söz konusu çalışmalarınızın eser olarak kabul edildiğini belirterek,
Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan yararlanıp yararlanamayacağınız
hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 ve 66 ncı maddelerine göre, her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek
halinde ifa edenler de serbest meslek erbabıdır.
            Diğer yandan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Fransa Cumhuriyeti Hükümeti Arasında
Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.1990 tarihinden
itibaren uygulanmaya başlamıştır.
           Söz konusu Anlaşmanın  "Serbest Meslek Faaliyetleri"  başlıklı 14 üncü maddesinde;
            "1. Bir Akit Devlet mukiminin serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer
faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, yalnız bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla beraber,
eğer bu faaliyetler diğer Devlette icra edilirse ve eğer:
            a) Kişi bu diğer Devlette bu faaliyetleri icra etmek için sürekli kullanabileceği bir sabit yere
sahip ise; veya
            b) Kişi bu diğer Devlette, söz konusu faaliyetleri icra etmek amacıyla, 12 aylık herhangi bir
kesintisiz dönemde, bir veya birkaç seferde 183 gün veya daha fazla kalırsa;
            söz konusu gelir, aynı zamanda diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir.
            Böyle bir durumda olayına göre, ya yalnızca söz konusu sabit yere atfedilebilen gelir, ya da
yalnızca bu diğer Devlette bulunulan süre içinde icra edilen faaliyetlerden elde edilen gelir bu diğer
Devlette vergilendirilebilir.
           ...
            3. "Serbest meslek faaliyetleri" terimi, özellikle bağımsız olarak yürütülen bilimsel, edebi,
artistik, eğitici ve öğretici faaliyetleri, bunun yanı sıra, doktorların, avukatların, mühendislerin,
mimarların, dişçilerin, muhasebecilerin bağımsız faaliyetlerini ve özel mesleki bilgi ve maharet
gerektiren diğer faaliyetleri kapsamına alır."   hükmü yer almıştır.            Aynı anlaşmanın " İşyeri"   başlıklı 5 inci maddesinde ise;
            "1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından "işyeri" terimi, bir teşebbüsün işinin tamamen veya
kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer anlamına gelir.
            2. "İşyeri" terimi özellikle şunları kapsamına alır:
            a) Yönetim yeri;
            b) Şube;
            c) Büro;
            d) Fabrika;
            e) Atelye;
            f) Maden ocağı, petrol veya doğal gaz kuyusu, taş ocağı veya doğal zenginliklerin elde
edilmesine yarayan diğer yerler." hükmüne yer verilmiştir.
            Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Fransa Cumhuriyeti Hükümeti arasında
imzalanan Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 14 üncü
maddesi gereğince, Türkiye'de sabit bir işyeri vasıtasıyla yaptığınız serbest meslek faaliyeti
dolayısıyla elde ettiğiniz gelirlerin vergileme hakkı Türkiye'ye ait bulunmakta olup, vergilemenin iç
mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde yapılması gerekmektedir.
            Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam,
bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman,
makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür,fotoğraf, film,
video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve
internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve
nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve
temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
            Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan
bedel ve ücretler istisnaya dahildir.
            Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına
engel teşkil etmez.
            Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif
suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur."  hükmü yer almaktadır.
            Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri,
iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini
beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî
işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar"  hükmüne yer verilmiş ve aynı maddenin 2/a bendinde
de 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden
(2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince) %17 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması
öngörülmüştür.
            Diğer taraftan, özelge talep formunuz ekinde yer alan Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan
alınan 22.09.2010 tarih ve 196709 sayılı yazıda, heykel çalışmalarınızın 5846 sayılı Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliği taşıdığı anlaşılmıştır.
            Bu itibarla, söz konusu heykel çalışmalarınızdan dolayı elde edeceğiniz hasılata münhasırolmak üzere, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan faydalanmanız
mümkün bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu istisna kapsamında bulunan çalışmalarınızın Gelir
Vergisi Kanununun  94  üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde
olanlarca satın alınması halinde, tarafınıza yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı
ve istisna kapsamında kalan  bu kazançlarınız için yıllık beyanname verilmeyeceği tabiidir.
            Öte yandan serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 153 üncü maddesi
uyarınca işe başlamayı vergi dairesine bildirme, 172 ve 210 uncu maddeleri uyarınca serbest
meslek kazanç defteri tutma, 236 ncı maddesi uyarınca da mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü
tahsilatları için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.
            Buna göre, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin, 213 sayılı
Kanunun yukarıda belirtilen hükümlerinde yer alan yükümlülükleri yerine getirmesi gerekmektedir.
Ancak, konuya  ilişkin olarak 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, münhasıran Gelir
Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece
aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek
erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunluluklarının
kaldırıldığı açıklanmıştır.
            Bu çerçevede, söz konusu faaliyetinizi mutad meslek halinde ifa etmeniz ve istisna
kapsamındaki eserlerinizi Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlar dışındakilere de
satmanız halinde, 213 Sayılı  Kanunun 153, 172, 210 ve 236 ncı maddeleri uyarınca işe başlama
bildiriminde bulunma, serbest meslek kazanç defteri tutma ve serbest meslek makbuzu düzenleme
mecburiyetiniz bulunmaktadır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.