Hisse senetlerinin itibari değeri ile satış değeri arasında oluşacak olumlu farkın kurum kazancından istisnası hk.
Özelge: Hisse senetlerinin itibari değeri ile satış değeri
arasında oluşacak olumlu farkın kurum kazancından
istisnası hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-104
Tarih:
10/01/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-104 10/01/2012
Konu : Hisse senetlerinin itibari değeri ile satış değeri arasında
oluşacak olumlu farkın kurum kazancından istisnası.
İlgi (c)'de kayıtlı özelge talep formunda, ... Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün ... vergi kimlik
numaralı mükellefi olduğunuzu, şirketinizin sermayesinin 500.000,00 TL (Beşyüzbin Türk Lirası)
olduğunu ve tamamının ödendiğini, Almanya'dan bir fon kuruluşunun şirketinize ortak olmayı teklif
ettiğini ve şirket sermayenizin 980.000,00 TL (Dokuzyüzseksenbin Türk Lirası)'ye yükseltilerek
toplam 480.000,00 TL (Dörtyüzseksenbin Türk Lirası)'lik ortaklık verileceğini, bunun karşılığında
fon kuruluşunun 85.000.000 EURO (Seksenbeş milyon) bedel ödeyeceğini belirterek, hisse
senetlerinin itibari değeri ile satış değeri arasındaki olumlu farkın kurumlar vergisinden istisna
olup olmadığı ile yabancı fon kuruluşunun ortaklıktan çıkmak istediğinde ve mevcut hissesini
ortaklara veya üçüncü şahıslara satması durumunda elde edeceği kazancın vergilendirilmesi
hususlarında Başkanlığımız görüşlerini sormaktasınız.
Bilindiği üzere, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Tam ve dar mükellefiyet" başlıklı
3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, dar mükellefiyetin tanımı yapılmış olup, aynı maddenin
üçüncü fıkrasının (e) bendinde, Türkiye'de elde edilen diğer kazanç ve iratlar, dar mükellefiyette
kurum kazancının oluşturan kazanç ve iratlar arasında sayılmıştır.
Aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) alt bendinde,
anonim şirketlerin kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların
bedelinin itibarî değeri aşan kısmının kurumlar vergisinden istisna olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Kanunun "Safi kurum kazancı" başlıklı 22 nci maddesinin birinci
fıkrasında da, dar mükellef kurumların işyeri veya daimi temsilci vasıtasıyla elde edilen
kazançlarının tespitinde, aksi belirtilmediği takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan
hükümlerin uygulanacağı, ikinci fıkrasında ise dar mükellefiyete tâbi kurumların ticarî veya ziraî
kazançlar dışında kalan kazanç ve iratları hakkında, Gelir Vergisi Kanununun bu kazanç ve iratların
tespitine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı, ancak, bu kazanç ve iratların Türkiye'de yapılmakta
olan ticarî veya ziraî faaliyet kapsamında elde edilmesi halinde, kurum kazancının bu maddenin
birinci fıkrasına göre tespit edileceği belirtilmiş; Kanunun 26 ncı maddesinde ise özel beyan zamanı
tayin olunan gelirler hakkında ayrıntılı hükümlere yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer artış kazançları" başlıklı mükerrer 80 inci
maddesinin birinci fıkrasının birinci bendinde ise, ivazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef
kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin
veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançların değer artış
kazancı olduğu hükme bağlanmış, aynı Kanunun "Safi kurum kazancı" başlıklı mükerer 81 inci
maddesinde de konu ile ilgili olarak ayrıntılı hükümler yer almaktadır. 5281 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle 01/01/2006 tarihinden itibaren elde edilen
gelirlere uygulanmak üzere Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 67 nci maddede;
"1) Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;
a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının
alış ve satış bedelleri arasındaki fark,
b) Alımına aracılık ettiklerimenkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası
halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark,
c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri
dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı
olmayan),
d) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç
işlemlerinden sağlanan gelirler Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar.
..."
denilmektedir.
16/04/1985 tarihinde imzalanan, 09/07/1986 tarih ve 19159 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan "Türkiye Cumhuriyeti İle Federal Almanya Cumhuriyeti Arasında Gelir Ve Servet
Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması"nın "Sermaye Değer Artışı
Kazançları" başlıklı 13 üncü maddesinde,
"1. 6 ncı Maddenin 2 nci fıkrasında tanımlanan bir gayrimenkul varlığın elden
çıkarılmasından elde edilen kazanç bu varlığın yer aldığı Akit devlette vergilendirilebilir.
2. Bir Akit Devlet teşebbüsünün diğer Akit Devlette sahip olduğu bir işyerinin ticari
varlığına dâhil menkul varlıkların veya bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette serbest meslek
faaliyeti icra etmek üzere kullandığı bir sabit yere ait menkul varlıkların elden çıkarılmasından
doğan kazanç, bu işyerinin veya sabit yerin (yalnız veya tüm teşebbüsle birlikte) elden
çıkarılmasından doğan kazanç da dâhil olmak üzere, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
3. Bu Maddenin 1 inci ve 2 nci fıkralarında değinilenler dışında kalan varlıkların elden
çıkarılmasından doğan kazanç yalnızca, elden çıkaranın mukim olduğu Akit Devlette
vergilendirilebilecektir.
Bununla beraber, diğer Akit Devlette doğan ve bundan bir önceki cümlede bahsedilen
sermaye değer artış kazançları, alış ve satış arasındaki süre bir yılı aşmadığı takdirde bu diğer Akit
devlette de vergilendirilebilecektir."
hükmü yer almıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketinizin 980.000,00 TL'ye (Dokuzyüzseksenbin Türk
Lirası) arttırılacak sermayesinin 480.000,00 TL (Dörtyüzseksenbin Türk Lirası) olan bölümüne
karşılık Almanya mukimi yabancı bir fon kuruluşundan almış olduğu 85.000.000 EURO (Seksenbeş
milyon)'luk teklif sonucunda oluşan olumlu farkın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün
bulunmaktadır.
Öte yandan, Almanya mukimi fon kuruluşunun şirketinizin hisselerini elden çıkarması
dolayısıyla sağlayacağı kazancın, alış ve satış arasındaki sürenin bir yılı aşması ve gelirin, Türkiye-
Almanya ÇVÖ Anlaşmasının fesh edildiği 01.01.2011 tarihinden önce elde edilmiş olması koşuluyla,
söz konusu Anlaşmanın 13 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca yalnızca Almanya'da
vergilendirilmesi gerekmektedir. Alış ve satış arasındaki sürenin bir yılı aşmaması ya da gelirin01.01.2011 tarihinden sonra elde edilmesi halinde ise söz konusu kazanç, iç mevzuat hükümlerimiz
çerçevesinde Türkiye'de de vergilendirilebilecektir.
Bu durumda, hisselerin satış işleminin Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi
hükümleri çerçevesinde banka veya aracı kurumlar vasıtasıyla yapılması halinde, anılan maddenin
birinci fıkrasına göre alış ve satış bedelleri üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle, satışın banka veya
aracı kurumlar vasıtasıyla yapılmaması halinde ise Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 81 inci
maddesi hükmüne göre belirlenecek kazanç, Kurumlar Vergisi Kanununun özel beyana ilişkin
hükümlerine göre vergilendirilecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.