Hizmet erbabı ile serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin beyan edilen gelirlerine Gelir Vergisi Kanununun 3

Özelge: Hizmet erbabı ile serbest meslek faaliyetinde
bulunan veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin beyan
edilen gelirlerine Gelir Vergisi Kanununun 31 inci
maddesinde yer alan indirim uygulanacaktır.
Sayı: 
B.07.0.GEL.0.44/4405-1534/6860
Tarih: 
14/02/2005
 
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
 
Sayı   : B.07.0.GEL.0.44/4405-1534/6860 * 14.02.2005
Konu  :
İlgi   : Bakanlığımıza verdiğiniz .................. tarihli  dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçeniz incelenmiş olup, konuyla ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına
gerek görülmüştür.
1- 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 3 ve  13 üncü maddelerinde bina ve arazi vergisinin bina
ve arazinin malikinin, varsa intifa hakkı sahibinin, her ikisi de yoksa bina ve araziye malik gibi
tasarruf edenlerin ödeyeceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, anılan Kanunun 4 ve 14 maddelerinde bina ve arazi vergisi ile ilgili daimi muafiyetler,
5 ve 15 inci maddelerinde de geçici muafiyetler düzenlenmiş olup, bu maddelerde özürlülere ait
bina ve arazinin emlak vergisinden muaf olacaklarına dair bir hükme yer verilmemiştir.
Bu itibarla, özürlülerin bina ve arazileri ile ilgili olarak adlarına tahakkuk eden emlak vergisini
ödemeleri gerekmektedir.
2- 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5035 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle
değiştirilen 4 üncü maddesinin (c) bendinde; "Sakatlık dereceleri % 90 veya daha fazla olan malül
ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malül ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale
getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar motorlu taşıtlar vergisinden istisnadır." hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme göre, sakatlık dereceleri % 90 veya daha fazla olan malül veya engellilerin motorlu
taşıtlar vergisi istisnasından yararlanabilmeleri için sahibi oldukları taşıtlarının ilgili trafik sicilinde
adlarına kayıt ve tescilli olması, sakatlık derecesi % 90'ın altında olan malül ve engellilerin ise ilgili
trafik siciline kayıt ve tescil ettirdikleri taşıtlarının sakatlık durumlarına uygun özel tertibatlı olması
gerekmektedir.
Konuyla ile ilgili olarak 10/01/2004 tarih ve 25342 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 21 Seri No.lu
Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır,
3- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7. maddesinin (2) numaralı bendinde 5228 sayılı
Kanunun 21. maddesi ile yapılan değişikliğe göre, Kanuna ekli  (II) sayılı listede yer alan kayıt ve
tescile tabi mallardan;  87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm3'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindirhacmi 2.800 cm3'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, sakatlık derecesi %
90 veya daha fazla olan malül ve engelliler ile bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket
ettirici özel tertibat yaptıran malül ve engelliler tarafından ilk iktisabı, beş yılda bir defaya mahsus
olmak üzere ÖTV'den istisna edilmiştir.
Bu istisna uygulamasına ilişkin olarak 1 Seri No.lu  ÖTV Genel Tebliğinin 05/08/2004 tarihli ve
25544 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile
değişik  (7.2.1.2.) bölümünde açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi araçlarından 87.03 (motor silindir
hacmi 1600 cm3'ü aşanlar hariç), 87.04  (motor silindir hacmi 2800 cm3'ü aşanlar hariç) ve 87.11
tarife pozisyonlarında yer alanların, bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici
özel tertibat yaptıran malül ve engelliler tarafından ilk iktisabına ilişkin olarak mükellefler
tarafından verilecek ÖTV beyannamesine;
            -Alıcının maluliyeti veya sakatlığı ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca yetkili
sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu,
            -Aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı
örneği,
            -Alıcının "H" sınıfı sürücü belgesinin fotokopisi,
eklenecek  ve beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır.
Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek, araçta yapılan özel          tertibatın
raporda yazılı sakatlığa uygun hareket ettirici bir tadilat olduğu tespit edilecektir. Bu tespit üzerine
tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren "ÖTV Ödeme Belgesi" düzenlenecek ve mükellefe
verilecektir.
4- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde ticari, sınai, zirai ve serbest
meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, aynı Kanunun 1/2 nci maddesinde ise
her türlü mal ve hizmet ithalatının  katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, aynı Kanunun 28 nci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanarak
yayımlanan 2002/4480 sayılı Kararname ile mal teslimi ve hizmet  ifasına uygulanacak katma değer
vergisi oranları belirlenmiş bulunmaktadır.
Söz konusu Kararname eki  I sayılı listenin 10 uncu  sırasında Türk Gümrük Tarife Cetvelinin
8712.00 pozisyonundaki motorsuz bisikletler ve diğer motorsuz tekerlekli taşıtların (sepetli olsun
olmasın) münhasıran sakatlar için imal edilmiş olanlar ile 87.13 pozisyonundaki engelliler için
tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtların (motoru veya hareket ettirici başka bir tertibatı olsun
olmasın), teslimlerinde katma değer vergisi oranı % 1 olarak belirlenmiştir.
Ancak; söz konusu kararname eki listelerde, münhasıran  sakatlar için imal edilmiş olan binek
otomobilleri ve  benzeri motorlu taşıtlar yer almadığından, söz konusu araçların  ilk iktisabında ve
ithalinde % 18 oranında katma değer vergisi uygulanması gerekmektedir.
5- 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde "Çalışma gücünün asgarî % 80'ini
kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece sakat, asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet
erbabı ikinci derece sakat, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece
sakat sayılır ve aşağıda sakatlık dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının
ücretinden indirilir.
Sakatlık indirimi; (2004/8295 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ve  01.01.2005 tarihinden
itibaren uygulanan tutarlar)            - Birinci derece sakatlar için 480.000.000 lira,
            - İkinci derece sakatlar için 240.000.000 lira,
            - Üçüncü derece sakatlar için 120.000.000 liradır."  hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 89/3. maddesinde, serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde
vergilendirilen özürlülerin beyan edilen gelirlerine, 31 inci maddede yer alan esaslara göre
hesaplanan yıllık indirimin (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest
meslek erbabı ile hizmet erbabı da (tevkifat matrahı dahil) yararlanır.) uygulanacağı   belirtilmiştir.
Buna göre, hizmet erbabı ile serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen
özürlülerin beyan edilen gelirlerine Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde yer alan indirim
uygulanacaktır. Konuyla ilgili olarak 222 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli
açıklamalar yapılmıştır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
                                                                                                                                 Bakan a.