Hurda metal alım faaliyetinin vergi kanunları karşısındaki durumu hk.

Özelge: Hurda metal alım faaliyetinin vergi kanunları
karşısındaki durumu hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1454
Tarih: 
06/09/2013
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : 11395140-019.01-1454 06/09/2013
Konu : Hurda metal alım faaliyetinin vergi kanunları  
karşısındaki durumu.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, hurda metal toplayıcılığı ve alım satımı faaliyeti ile
iştigal ettiğiniz, hurda alımlarınızı; vergiden muaf esnaf kapsamında sayılan ve kendi nam ve
hesabına hurda toplayanlardan, bizzat kendine ait hurda eşyasını işyerinize getirerek satanlardan
yaptığınız, aynı zamanda da şahsınıza ait traktörünüz ile kapı kapı dolaşmak suretiyle evlerden
hurda topladığınız belirtilerek, söz konusu hurda alımlarınız için vergi tevkifatı yapılıp
yapılmayacağı ile kendiniz tarafından kapı kapı dolaşmak suretiyle yapmış olduğunuz hurda metal
alımlarında her alış için gider pusulası düzenlenip düzenlenmeyeceği, hurda aldığınız kişilerin TC
kimlik  numaralarının  yazılıp  yazılmayacağı  hususlarında  Başkanlığımız  görüşünü  talep
edilmektedir.
            A- Gelir Vergisi Kanunu Yönünden :
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 9 uncu maddesinde vergiden muaf esnafa ilişkin
düzenlemelere yer verilmiş, kimlerin esnaf muaflığından faydalanacakları da maddede bentler
halinde sayılmıştır.
            Aynı maddenin birinci fıkrasının 7 numaralı bendinde de; ticari işletmelere ait atıkları mutat
olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve
hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın
alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanların gelir vergisinden muaf
olacakları hükme bağlanmıştır.
            Aynı maddenin mülga ikinci fıkrasından sonra gelen üçüncü fıkrasında ise ticari, zirai veya
mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda sayılan işleri
Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların esnaf muaflığından
faydalanamayacakları belirtilmiştir.
            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında vergi tevkifatı
yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiş, anılan fıkranın 13/b
numaralı bendinde ise esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığı yapılan
ödemelerden hurda alımları için (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca) % 2 oranında
tevkifat uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
            Buna göre, hurda alımının, esnaf muaflığı kapsamında bulunan ve kendi nam ve hesabına
münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle hurda toplayanlardan yapılması halinde, bu kişilere
yapılacak ödemeler üzerinden % 2 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Ancak,
söz konusu mal veya hizmet alımlarının esnaf muaflığından faydalananlar dışında kalan diğer
kişilerden, başka bir ifade ile kendine ait hurda eşyasını işyerinize getirerek satan nihaitüketicilerden yapılması durumunda ise gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.
            B- Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden :
            Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet
ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi
olduğu; aynı Kanunun 17/4-a maddesinde, Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaflar
tarafından yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinden istisna olduğu hükme
bağlanmıştır.
            Buna göre, Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaflar tarafından yapılan hurda
metal teslimleri KDV Kanununun 17/4-a maddesine göre katma değer vergisinden istisnadır.
            Ayrıca, gider pusulası birinci ve ikinci sınıf tüccarların vergiden muaf esnaftan aldıkları
mallar için vergiden muaf esnaf tarafından verilen fatura hükmünde olduğundan, söz konusu
belgenin düzenlendiği durumlarda bu belge üzerinde katma değer vergisi hesaplanmasına teknik
olarak imkan bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bu teslimlere ilişkin olarak herhangi bir şekilde katma
değer vergisi hesaplanması söz konusu değildir.
            C- Vergi Usul Kanunu Yönünden :
            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça
bu Kanun'a göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların
tevsikinin mecburi olduğu hüküm altına alınmış olup bu kayıtların anılan Kanunun 229 ve müteakip
maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsiki zorunludur.
            Aynı Kanun'un 234 üncü maddesinde de, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit
usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin
vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi
yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından
verilmiş fatura hükmünde olduğu bu belgenin, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan
kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edileceği, gider
pusulasının işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini, iş ücretini, işi yaptıran ile
yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını),
adreslerini ve tarihi ihtiva edeceği, iki nüsha olarak tanzim edileceği ve bir nüshasının işi yapana
veya malı satana tevdi olunacağı hükme bağlanmıştır.
             Bu itibarla, vergi mükellefi olmayan kişilerden satmak üzere satın aldığınız hurdalar için
yukarıda belirtildiği şekilde gider pusulası düzenlemeniz ve bu gider pusulasını hurda satan kişiye
imzalattırılarak bir nüshasını satan kişiye vermeniz gerekmektedir.
            Diğer taraftan, 225 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 1 inci fıkrasında "Gider
pusulalarında, işin mahiyeti, cinsi, adedi, fiyatı, tutarı, toplamı, tevkif edilen vergi oranı ve net
tutarı; işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadları (Tüzel kişilerde
ünvanları) adresleri, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, seri ve müteselsil sıra numarası ve
düzenleme tarihine ilişkin bilgilere yer verilecektir. " hükmü yer almaktadır.
            Buna göre, vergi mükellefi olmayan kişilere düzenlenecek gider pusulasında 234 üncü
madde uyarınca emtiayı satanın adı, soyadı ve adresinin bulunması mecburi olup, varsa vergi
dairesi ve hesap numarası (T.C. Kimlik Numarası) yer alacaktır. Ayrıca, gider pusulasının hurda
alımının yapıldığı anda düzenlenmesi mecburi olup, toplu olarak düzenlenmesi mümkün
bulunmamaktadır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 (*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.