İhalenin iptali nedeniyle daha önce düzenlenen ihale kararı ve sözleşmeye ait damga vergisinin iade edilemeyeceği ile satış bedelinin alıcıya geri öde

Özelge: İhalenin iptali nedeniyle daha önce düzenlenen
ihale kararı ve sözleşmeye ait damga vergisinin iade
edilmeyeceği ile ihale bedelinin alıcıya geri ödenmesine
ilişkin kağıdın damga vergisine tabi olup olmadığı hk.
Sayı:
26468226-155[606-128-2012]-40
Tarih:
15/05/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
TRABZON VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı : 26468226-155[606-128-2012]-40 15/05/2013
Konu : İhalenin iptali nedeniyle daha önce düzenlenen ihale kararı ve sözleşmeye ait damga
vergisinin iade edilemeyeceği ile satış bedelinin alıcıya geri ödenmesine ilişkin kağıdın damga
vergisine tabi olup olmadığı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, analiz raporu sonuçlarının olumsuz
olması nedeniyle .... adlı şahsa yapılan fındık satışının iptal edildiği, satışın iptali nedeniyle alıcıya
para iadesi sırasında damga vergisi kesildiği belirtilerek, söz konusu satışa ilişkin ihale kararı ile
sözleşmenin iptali nedeniyle ihale kararı ve sözleşmeye ilişkin tahsil edilen damga vergisinin iade
edilip edilmeyeceği ile satışın iptali dolayısıyla satış bedelinin alıcıya iade edilmesi sırasında
düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi olup olmadığı hususlarında görüş talep edildiği
anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya
imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga
vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere
ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği; 4 üncü maddesinde de bir kağıdın tabi olacağı
verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunacağı;
kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına,
belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı;
mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın
hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I. Ahitlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında,
belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin; "II-Kararlar ve
mazbatalar" başlıklı bölümünün 2 nci maddesinde, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi
daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının; "IV-Makbuzlar ve diğer
kağıtlar" bölümünün 1/a fıkrasında, '"Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına
ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen
ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve
hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine
tediyesini temin eden kağıtlardın nispi damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 19 uncu maddesinde, vergi alacağının vergi
kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı
hükme bağlanmıştır.
Anılan hükümlerin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, bir kağıdın damga vergisine tabi
tutulabilmesi için o kağıdın (1) sayılı tabloda yer alması, hukuken tekemmül etmiş ve herhangi bir
hususu ispat veya belli edecek nitelik kazanmış olması gerekmektedir.
Bu itibarla, damga vergisinde vergiyi doğuran olay kağıtların düzenlenerek hukuken tekemmül
etmesi olup, imzalanmak suretiyle hukuken tekemmül eden ve verginin konusuna giren bir kağıdın
hükmünden istifade edilmemiş olması veya kısmen istifade edilmiş olması, o kağıdın bir hususu
ispat ve belli edebilecek belge olma vasfını ortadan kaldırmayacağı gibi kağıt tekemmül ettikten
sonra, kağıda konu muamelelerin feshedilmiş olması vergilendirmeyi etkilemeyecektir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, fındık satışına ilişkin ihalenin feshi ve sözleşmenin iptali
nedeniyle söz konusu ihale kararına ve sözleşmeye ilişkin olarak tahsil edildiği belirtilen damga
vergisinin iade edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, 43 Seri Nolu Damga Vergisi Kanunu Genel tebliğinin (6.1.4.1) sayılı maddesinde
"Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/a bendi ile resmi daireler tarafından kişilere yapılacak
ödemeler sırasında düzenlenen kağıtlardan sadece mal ve hizmet alımlarına ilişkin olanların damga
vergisine tabi tutulması, bunun dışındaki ödemeler sırasında düzenlenen kağıtların ise tabloda
başka bir düzenleme olmadıkça vergilenmemesi amaçlanmıştır.
Örneğin, ücretlilerde vergi indiriminden doğan vergi iadesi, fazla veya yersiz tahsil edilen paraların
iadesi, mahsup işlemleri sırasında düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmayacaktır. Ancak,
mal ve hizmet alımına ilişkin olmasa dahi icra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen
paralar tabloda ayrıca düzenlendiğinden bu ödemeler için düzenlenen makbuzlar (1) sayılı tablonun
IV/d bendine göre vergilenecektir." açıklamaları yapılmıştır.
Buna göre, fındık satışının iptal edilmesi nedeniyle daha önce tahsil edilen satış bedelinin alıcıya
iadesine ilişkin olarak düzenlenen kağıtların, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almaması nedeniyle,
damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.