İmha edilen ürünlerin maliyetinin hangi dönemde giderleştirileceği ve söz konusu ürünlere ait İndirilecek KDV'nin hangi dönem düzeltileceği hk.
Özelge: İmha edilen ürünlerin maliyetinin hangi dönemde
giderleştirileceği ve söz konusu ürünlere ait İndirilecek
KDV'nin hangi dönem düzeltileceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.01.0-VUK-267-54
Tarih:
20/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.99.16.01.0-VUK-267-54 20/02/2012
Konu : İmha edilen ürünlerin maliyetinin hangi dönemde
giderleştirileceği ve söz konusu ürünlere ait İndirilecek
KDV'nin hangi dönem düzeltileceği hk.
İlgide kayıtlı dilekçenizde; Şirketinizin stoklarında yer alan imha edilecek ürünler için
Başkanlığımıza 21.10.2010 ve 03.11.2010 tarihlerinde dilekçe ile başvuruda bulunduğunuz, ......
A.Ş. tarafından 08.11.2010 tarih, .... sayılı ve 21.12.2010 tarih ve ..... sayılı tutanaklar ile ilgili
ürünlerin yakılarak bertaraf edildiği, ancak 2010 yılında gerçekleşen imha işlemlerine ilişkin Takdir
Komisyonu kararının 19.01.2011 tarihinde düzenlendiği ve Şirketinize tebliğ edildiği belirtilerek,
bahse konu ürünlerin maliyetinin hangi dönemde giderleştirileceği ve söz konusu ürünlerin alımları
esnasında indirim konusu yapılan KDV tutarının hangi dönemde düzeltileceği konusunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı,
safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki
hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci
maddesinde ise; bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi
sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya
sahiplerce işletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise
farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun
değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hükme
bağlanmıştır. Anılan Kanunun 40 ıncı maddesinde de; safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek
giderler sayılmıştır.
Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve "tahakkuk esası"
ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş
olması, yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve
işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu
esas dikkate alındığında bir gelir unsurunun, özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve
tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
Öte yandan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun " Kıymeti Düşen Mallar" başlıklı 278 inci
maddesinde; " Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek,
kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki
olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe veıskartalar emsal bedeli ile değerlenir. " hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan Kanun hükmünde kıymetin azalış nedenleri teker teker sayılmış ve söz
konusu nedenlerin sonuna " gibi " edadı eklenerek, benzeri durumlar nedeniyle emtianın değerinde
önemli miktarda azalma olduğu takdirde emsal bedel ile değerleme yapılacağı belirtilmiştir.
Yine aynı Kanunun "Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti " başlıklı 267 nci maddesinde, gerçek
bedeli belli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın değerinin
anılan maddenin birinci ve ikinci sırasına göre belli edilemeyen emsal bedelinin ilgililerin müracaatı
üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edileceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanunun "Komisyonların Görevleri " başlıklı 74 üncü maddesinin (a) fıkrasının (1)
numaralı bendinde ise; yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak
takdir komisyonunun görevleri arasında sayılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalara göre; satış kabiliyetinin kaybolması, bozulması, son
kullanma sürelerinin dolması, vasıflarının değişmesi gibi nedenlerle imha edilen ürünlerinizin emsal
bedelinin Takdir Komisyonu tarafından sıfır (0) olarak belirlendiğinin tarafınıza bildirildiği tarih
itibariyle değer düşüklüğü belli olduğundan söz konusu ürünlerin maliyet bedelinin takdir
komisyonu kararının tarafınıza tebliğ edildiği 2011 döneminde gider olarak dikkate alınması
mümkündür.
KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN
Öte yandan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (c) bendinde;
" Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilan ettiği yerlerdeki
yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi "nin
mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği
hüküm altına alınmıştır.
Konuya ilişkin olarak, 113 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin "E- KULLANIM
SÜRESİ GEÇEN VEYA KULLANILAMAYACAK HALE GELEN MALLARA İLİŞKİN YÜKLENİLEN KDV
HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM" başlıklı bölümünde;
" ... KDV Kanununun (30/c) maddesinde; deprem sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın
sebebiyle mücbir sebep ilan ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi
olan mallara ait KDV'nin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm uyarınca, kullanım süresi geçen veya bir başka biçimde kullanılamayacak hale
gelen ve imha edilen mallar, zayi olan mal mahiyetinde olduğundan mükelleflerce bu malların
iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV'nin indirim konusu yapılması da mümkün bulunmamaktadır.
Bu çerçevede, zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV'
nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 no.lu KDV Beyannamesinin "İlave
Edilecek KDV" satırına dahil edilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir. "
açıklamasına yer verilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun uygulamasına ilişkin mevcut
sirkülerlerin birleştirilmesi ile uygulamada tereddüt edilen hususlara yönelik açıklamaların
bulunduğu 08/08/2011 tarih ve 60 no.lu KDV Sirkülerinde de konuyla ilgili gerekli açıklamalara yer
verilmiştir.
Buna göre; bozuk ve satış kabiliyetini kaybetmiş, son kullanma süreleri dolmuş, vasıfları
değişmiş olan bu nedenle satışları mümkün olmayan ve Ekolojik Enerji A.Ş. tarafından 08.11.2010
tarih, KSP-1653 sayı ve 21.12.2010 tarih, KSP-1816-1817 sayılı tutanaklar ile yakılarak bertaraf
edilen mallarınızın imha işlemlerine ilişkin Takdir Komisyonu kararının 19.01.2011 tarihinde
alınması ile bu mallara ilişkin yüklenilen KDV'nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktaolup, bu mallara ilişkin yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV'nin, imha tarihini
kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 no.lu KDV Beyannamesinin " İlave Edilecek KDV " satırına
dahil edilerek indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir.
Bu şekilde indirim konusu yapılamayan katma değer vergisi ise 2011 vergilendirme
döneminde Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde gider olarak dikkate
alınabilecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.