İnternet üzerinden özel matraha tabi alışveriş şifrelerinin satılmasında belge düzeni ve ödemeler üzerinden kesinti yapılıp yapılmayacağı.

İnternet üzerinden özel matraha tabi alışveriş şifrelerinin
satışında belge düzeni, Ba-Bs bildirim formları ve
faturalarda TCKN/VKN bilgilerine yer verilme zorunluluğu,
ödemeler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.
Sayı:
11395140-105[229-2012/VUK-1- . . .]--19676
Tarih:
08/01/2019
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[229-2012/VUK-1- . . .]--19676 08.01.2019
Konu : İnternet üzerinden özel matraha tabi
alışveriş şifrelerinin satılmasında
belge düzeni ve ödemeler üzerinden
kesinti yapılıp yapılmayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; internet üzerinden nihai tüketicilere çeşitli alışverişlerde
kullanılmak üzere alışveriş şifrelerinin satışını yaptığınızı, müşterinin ödemeyi banka kanalıyla
yaptığını, şifrenin de müşteriye mail ya da mesaj yoluyla iletildiğini belirterek;
- Yaptığınız satışlara istinaden düzenlenecek faturalarda müşterinin adres, T.C. kimlik numarası
(TCKN), vergi kimlik numarası (VKN) bilgilerinin bulunmaması nedeniyle sadece ad-soyadının
olmasının yeterli olup olmadığı,
- Ba-Bs bildirim formlarında, TCKN/VKN verilmemesi nedeniyle, sadece ad-soyad bilgisinin
olmasının yeterli olup olmadığı,
- Söz konusu satışlarınıza istinaden toplu fatura düzenleyip düzenleyemeyeceğiniz,
- Faturaların bir nüshasını mükellefe göndermenizin zorunlu olup olmadığı,
- Nihai tüketicilere yaptığınız satışlara istinaden fatura yerine ödeme kaydedici cihaz fişi düzenleyip
düzenleyemeyeceğiniz,
- Başka firmalar tarafından satılan şifrelerden nihai tüketiciler tarafından kullanılmayanların
tarafınızca satın alınması durumunda düzenleyeceğiniz gider pusulasının nihai tüketiciye
imzalattırılıp imzalattırılmayacağı
hususlarında Başkanlığımız görüşünü talep etmektesiniz.
I- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
- (1/1) maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
- (10/a) maddesinde, mal teslimi veya hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması
anında, (10/b) maddesinde ise malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya
benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura
veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geldiği,
- 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden
bedel olduğu; bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına
hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca
borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve
değerler toplamını ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, gerek ....'nin internet üzerinden nihai tüketicilere çeşitli alışverişlerde kullanılmak üzere
bedel karşılığında alışveriş şifrelerinin satışı, gerekse başka firmalar tarafından satılan şifrelerden
nihai tüketiciler tarafından kullanılmayanların Şirket tarafından satın alınması herhangi bir teslim
veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV'ye tabi değildir.
Ancak, bu alışveriş şifreleri kullanılarak mal veya hizmet satın alınması halinde, ilgili işyeri
tarafından düzenlenecek faturada yapılan teslim veya hizmetin karşılığını teşkil eden bedel
üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
II- GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI
93 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
- 37 nci maddesinde, her türlü ve sınai faaliyetten doğan kazancın ticari kazanç olduğu,
- 82 nci maddesinde, arızi olarak ticari muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere
tavassuttan elde edilen kazançların vergiye tabi arızi kazanç olduğu
hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin maddenin bentlerinde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmıştır.
Buna göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde, vergi mükellefiyeti bulunmayan
şahıslardan yapılan alımlar için gelir vergisi tevkifatı yapılacağına dair hüküm bulunmadığından,
anılan şirketin kendi müşterilerinin, diğer satıcılardan aldıkları ve kullanmadıkları ihtiyaç fazlası
alışveriş şifrelerinin şirket tarafından satın alınmasında gelir vergisi tevkifatı yapması söz konusu
olmayacaktır.
Öte yandan, bahse konu alışveriş şifrelerinin alışverişlerde kullanmak yerine, bu şifrelerin alış ve
satış fiyatlarındaki farklılıklarından gelir elde etme amacıyla, devamlı veya arızi olarak alım satım
yapan gerçek kişilerin elde ettikleri kazançların, 193 sayılı Kanunun ticari ve arızi ticari kazanç
hükümlerine göre vergilendirilebileceği ise tabiidir.
III- VERGİ USUL KANUNU UYGULAMASI
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat edici kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinde, "Bu Kanunda
aksine hüküm olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve
muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almakta olup, söz konusu kayıtların
ise, esas itibariyle, aynı Kanunun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri
ile tevsik edilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, mezkûr Kanunun;
- 229 uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı
meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari
vesika olduğu,
- 230 uncu maddesinde, faturada, faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası, faturayı
düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, malın veya işin nev'i,
miktarı, fiyatı ve tutarı, satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarasının bulunmasının zorunlu
olduğu,
- 231 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde faturanın, malın teslimi veya hizmetin
yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği ve bu süre içerisinde
düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı; (6) numaralı bendinde ise Kanunun 232
nci maddesinin birinci fıkrasına göre fatura düzenlemek zorunda olanların, müşterinin adı ve soyadı
ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumlu oldukları ancak bu
sorumluluğun aynı maddenin ikinci fıkrasının uygulandığı halleri kapsamadığı
hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanunun 232 nci maddesi hükmüne göre, tüccarlar sattıkları emtia veya yaptıkları işler için
fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve almak mecburiyetinde olup,
bu maddede sayılanlar dışında kalanların, tüccarlardan satın aldıkları emtia veya onlara
yaptırdıkları iş bedelinin 2018 yılı için 1.000 (2015 yılı için 880, 2016 ve 2017 yılları için 900) TL'yi
geçmesi veya 2018 yılı için 1.000 (2015 yılı için 880, 2016 ve 2017 yılları için 900) TL'den az olsa
dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.
Mezkûr Kanunun 234 üncü maddesi de; tüccarların vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya
onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri
gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu, gider
pusulalarının, seri ve sıra numarası dâhilinde teselsül ettirileceği hükmüne amirdir.
Ayrıca, 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları
Mecburiyeti Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında, satışı yapılan malları aynen
veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren
birinci ve ikinci sınıf tüccarların, bu Kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde
oldukları hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve Mükerrer 257 nci maddelerinin Hazine ve
Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğiyle bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet
alımlarını "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; mal ve hizmet satışlarını
ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" ile bildirmeleri yükümlülüğü
getirilmiştir. Söz konusu Tebliğin "Bildirime Konu Alış/Satışlar ve Hadler" başlıklı (1.2) bölümünde;
"1.2.1. Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü
mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara, ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura,
serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme
kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim
formlarına dahil edilecektir.
1.2.2. Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet
alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir.
Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya
hizmet alışları, "Mal ve Hizmet Alımlarına ilişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; bir kişi veya
kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise "Mal ve
Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)"nun Tablo II alanında bildirilecektir.
Söz konusu hadlerin uygulanmasında, özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet alış/satışlarında
katma değer vergisi, özel tüketim vergisine tabi işlemlerde ise özel tüketim vergisi dâhil tutarlar
dikkate alınacaktır.
…
Belirlenen hadlerin altında kalan alış ve satış bedellerinin bildirildiği, "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli
Toplamı" (Tablo III) bölümü Ba-Bs bildirim formlarından çıkartılmıştır." düzenlemesine yer
verilmiştir.
Bunun yanı sıra, 3 Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğinin "1.1-Türkiye Cumhuriyeti
Vatandaşı Olan Kişiler" başlıklı bölümünde; "Bugüne kadar vergi kimlik numarası almış olan
Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin vergi kimlik numaraları ile Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numaralarının eşleştirilmesi sonucunda, vergi dairesi kayıtlarında Türkiye
Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin vergi kimlik numaraları onbir haneli rakamdan
oluşan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına dönüştürülmüş olup, 1/7/2006 tarihinden itibaren
vergi dairelerince fiilen Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kullanılmaya başlanılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler için vergi kimlik numarası olarak Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarasının kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren belgelerde vergi kimlik
numarası satırına onbir haneli Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılacaktır." açıklamalarına
yer verilmiştir.
Buna göre;
- Firmanızca yapılan satışlar için düzenlenecek faturalarda Vergi Usul Kanununun 230 uncu
maddesinde belirtilen bilgilerin tamamının bulunması gerekmektedir. Ancak, nihai tüketicilere
düzenlenen faturalarda bunların TCKN bilgisine yer verilme zorunluluğu bulunmamaktadır.
- Yaptığınız satışlar karşılığında düzenlediğiniz belgelerin, 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde TCKN/VKN belirtilerek Bs bildirim formuna dâhil
edilmesi gerekmektedir.
- Düzenlenen faturaların müşterilere gönderilmesi zorunludur.
- İnternet üzerinden yaptığınız satışlar haricinde işyerinizde müşterilerinize yüz yüze hizmet veriyor
ya da satış yapıyor olmanız halinde, ödeme kaydedici cihaz kullanmanız gerekmektedir.
- Gider pusulası, toplu ya da imzasız düzenlenmesi mümkün olmayan bir belge olup, söz konusu
belgede, başka firmalardan aldığı şifreleri internet üzerinden şirketinize satan kişilerin adının,
adresinin ve imzasının bulunması kanuni bir zorunluluktur.
Öte yandan, satışlarınız için "muhtelif müşteriler" ibareli tek bir fatura düzenlenmesine izin
verilmesine ilişkin yetkinin Hazine ve Maliye Bakanlığına ait olması nedeniyle, bu hususa ilişkin
talebiniz için Hazine ve Maliye Bakanlığına (Gelir İdaresi Başkanlığına) müracaat etmeniz
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.