İntifa hakkı tesisinin veraset ve intikal vergisine tabi olup olmayacağı hakkında…
Özelge: İntifa hakkı tesisinin veraset ve intikal vergisine
tabi olup olmayacağı hakkında…
Sayı:
B.07.1.GİB.0.60/6001-727/ 30839
Tarih:
19/03/2009
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
SAYI :B.07.1.GİB.0.60/6001-727
KONU
19/03/2009 / 30839
.............. VALİLİĞİNE
(Defterdarlık: .............. Müdürlüğü)
İlgi: .............. tarih ve .................. sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda, .............'in sahibi olduğu gayrimenkulün kuru mülkiyet hakkı kendi üzerinde
kalmak şartıyla 06/07/2000 tarihinde ........ve ........... adına intifa hakkı tesisi edildiği, daha sonra
.............. ve ..........'in 06/06/2008 tarihinde intifa haklarından ferağat ettikleri belirtilerek,
06/07/2000 tarihinde babası ve annesi lehine yapılan intifa hakkı tesisinin veraset ve intikal
vergisine tabi olmayacağı, tabi olması halinde ise intifa hakkının tesis edildiği tarihte vergiyi
doğuran olayın başlayacağı hususunda tereddüde düşülmüş ve konu hakkındaki Başkanlığımız
görüşünün bildirilmesi istenilmiştir.
Bilindiği üzere, Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti
uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya
herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve
intikal vergisine tabi olduğu, aynı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendinde "mal" tabirinin;
mülkiyete konu olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke girebilen diğer bütün hakları ve
alacakları ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 11 inci maddesinde de bu vergiye konu olacak malların değerleme gününün, miras
yoluyla meydana gelen intikallerde mirasın açıldığı, diğer suretle meydana gelen intikallerde
malların hukuken iktisapedildiği gün olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 19 uncu maddesinde, vergi alacağının vergi kanunlarının
vergiyi bağladıkları olayın meydana gelmesi veya hukuki durumun oluşması ile doğacağı
belirlenmiştir.
Veraset ve intikal vergisinde de vergi alacağı; ölüm, ölüme bağlı bir tasarruf, bağış ve sair surette
bir ivazsız intikalin meydana geldiği zaman doğmaktadır.Diğer taraftan, Türk Medeni Kanununun 795 inci maddesinde "İntifa hakkı, taşınırlarda zilyetliğin
devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur.
Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça,
mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere
karşı ileri sürülebilir. Tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir" hükmü yer almaktadır. Aynı
Kanunun 796 ncı maddesinde de intifa hakkının, hak sahibinin vazgeçmesi ile ortadan kalkacağı
belirlenmiştir.
Bu hükümlere göre, başkasına ait bir eşya veya mal varlığı üzerinde belli bir kişiye tam yararlanma
olanağı sağlayan bir sınırlı ayni hak olan ve iktisadi bir değer niteliğine sahip intifa hakkı, Veraset
ve İntikal Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan mal kapsamına girmekte olup bir
kişiden diğer bir kişiye intikalinin vergiye tabi tutulması gerekir. İntifa hakkının şahsa bağlı bir hak
olması vergilendirmeyi etkilemez. Anılan Kanunda intifa hakkının veraset yolu ile veya ivazsız
suretle intikalinin vergiden istisna edileceğine dair bir hüküm de bulunmamaktadır.
Öte yandan, Vergi Usul Kanununun 296 ncı maddesinde, veraset yoluyla veya sair suretle ivazsız ve
bedelsiz intikal eden intifa haklarının ne şekilde değerlendirileceği açıklanmıştır. Maddede, intifa
hakkı sahibi deyimi kullanılmış ve intifa hakkı sahibinin yaşı ilerledikçe intifa hakkı değerinin
azalacağı hükme bağlanmıştır.
İntifa hakkı, üzerinde kurulduğu nesnede tam yararlanma hakkı sağlayan bir hak olduğundan, yaş
ilerledikçe bu hakkı kullanma süresi azalmakta ve intifa hakkının değeri de azalmaktadır. İntifa
hakkı sahibinin vazgeçmesi (ferağat) halinde ise intifa hakkı kuru mülkiyetle birleşmekte ve intifa
hakkı sahibi bu hakkı elde eden kuru mülkiyet sahibi olmaktadır.
Buna göre;
- ..............'in sahibi olduğu gayrimenkulün kuru mülkiyet hakkı kendi üzerinde kalmak şartıyla
06/07/2000 tarihinde ................'e intifa hakkı satış yoluyla intikal etmiş ise veraset ve intikal
vergisinin aranılmaması,
- İntifa hakkının ........... ve ...........'e ivazsız bir suretle intikal etmesi durumunda ise vergiyi doğuran
olayın 06/07/2000 tarihinde gerçekleştiği kabul edileceğinden, veraset ve intikal vergisine tabi
tutulması,
- ........... ve ..........'in intifa haklarından ivazsız ferağat etmeleri nedeniyle bu hakkın feragat tarihi
itibariyle (06/06/2008) değerlemesinin yapılması ve kuru mülkiyet sahibinin yaşı dikkate alınmak
suretiyle Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanununun 296 ncı maddesinde belirtilen
esaslara göre vergilendirilmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
Bakan a.