İntifa hakkının terkininde tapu harcı

Özelge: Süreli ve bedelli intifa hakkının terkininde tapu
harcı uygulaması hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.10.15.01-2010/HK-504-4
Tarih:
19/01/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BALIKESİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
ÇOK İVEDİ
Sayı : B.07.1.GİB.4.10.15.01-2010/HK-504-4 19/01/2011
Konu : İntifa hakkının terkininde tapu harcı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, tapuda yapılacak intifa hakkı tesis ve
terkini işleminde, intifa hakkının süreli ve bedelli olması halinde tahakkuk ettirilecek harcın taraflar
arasında akdedilen bedel üzerinden mi, yoksa intifa hakkı tesis edilecek taşınmazın asgari beyan
değerinin 2/3 ü üzerinden mi hesaplanacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği
anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde tapu ve kadastro işlemlerinden bu
Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların, tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu belirtilerek,
aynı Kanunun 60 ıncı maddesinde de tapu ve kadastro harçlarının (4) sayılı tarifede yazılı işlemlerin
nevi ve mahiyetine göre, değer esası üzerinden nispi veya maktu olarak alınacağı hükme
bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 63 üncü maddesinde, "Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya "emlâk vergisi
değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlâk Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre belirlenen
vergideğerini ifade eder." hükmü ile 64 üncü maddesinin son fıkrasında; "Çıplak mülkiyet ve intifa
haklarına ait harçların hesabında, kayıtlı değerin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi de intifa
hakkına ayrılır." hükmü yer almaktadır.
492 Sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin "I- Tapu İşlemleri" başlıklı bölümünün 20 nci
maddesinin (e) fıkrasında, gayrimenkul üzerine irtifak hakkı tesis ve devrinde (634 sayılı Kat
Mülkiyeti Kanununa göre yapılan kat irtifakları hariç olmak üzere) tesis ve devir için ödenen bedel
(Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından çok
olamaz) üzerinden devir alan için binde 16,5 oranında harç alınacağı hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, aynı tarifenin I inci bölümünden sonra gelen son fıkrasında, tarifenin 20/e maddesinde
yer alan intifa hakkı değerinin Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrasına göre hesaplanan
miktardan düşük olamayacağı hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, gayrimenkul üzerine intifa hakkı tesisinde, tesis ve devir için ödenen bedel
üzerinden harç alınması öngörülmüş olup, harcın matrahında alt sınır olarak gayrimenkulün emlak
vergisi değerinin 2/3'ünün esas alınması gerekmektedir. Harcın matrahının üst sınırı ise, 5838 sayılı
kanunun 17 nci maddesi ile (4) sayılı tarifenin 20/e maddesine eklenen parantez içi hükmüyle
üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından çok olamayacağı
şeklinde belirlenmiştir.
Buna göre intifa hakkı tesisinde, (üzerine hak tesis edilen gayrimenkulün işlem tarihindeki emlak
vergisi değerinin 2/3 ünden az olmamak üzere) söz konusu hakkın tesis ve devir bedeli üzerinden
lehine intifa hakkı tesis edilenden 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin 20/e maddesine göre
binde 16,5 oranında tapu harcı tahsil edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı V.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.