İntikalen edinilen gayrimenkulün boşanma kararına göre tescilinde tapu harcı oranı

İntikalen edinilen gayrimenkulün boşanma kararına göre
tescilinde tapu harcı oranı
Sayı: 
97895701-140.04.01[2021/1930]-832280
Tarih: 
28/07/2022
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
(Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : E-97895701-140.04.01[2021/1930]-832280 28.07.2022
Konu : İntikalen edinilen gayrimenkulün
boşanma kararına göre tescilinde tapu
harcı oranı
İlgi : 13.12.2021 tarih ve 6345731 sayılı özelge talep formu.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, adınıza kayıtlı … ili, … ilçesi, …
mahallesi, … ada, … parsel sayılı zemin kat … no.lu taşınmazın İstanbul 7. Aile Mahkemesinin
…tarih ve Esas No:…, Karar No:… sayılı boşanma kararına göre, davalı …(…) adına tapuda
yapılacak tescil işleminden ne şekilde harç alınacağı hususunda görüş sorulduğu anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı
(4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu; Kanuna bağlı (4) sayılı
tarifenin "I-Tapu işlemleri" başlıklı bölümünün 20/a fıkrasında, gayrimenkullerin ivaz karşılığında
veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında,
gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri
üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel
üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı nispi harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 1/1/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 202 nci
maddesinde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının asıl olduğu, eşlerin,
mal rejimi sözleşmesiyle kanunda belirlenen diğer rejimlerden birini kabul edebileceği hüküm
altına alınmış olup, evlenmeden önce veya sonra, malvarlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik
mal rejimlerinden birini sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistem
"yasal mal rejimi"dir. Edinilmiş mallara katılma rejimine göre, evlilik içerisinde alınan mallar
üzerinde her iki tarafta hak iddia edebilmektedir. 4721 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce
evlenme akdi gerçekleşen eşlerden birisinin mal edinimi 1/1/2002 tarihinden sonra ise, edinilen
taşınmaz mallar üzerinde diğer eş ½ oranında hak sahibi olacaktır. Aksi durumda eşlerden birisinin
mal edinimi 1/1/2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ise, bu durumda eşler arasındaki mal rejimi,
mal ayrılığı rejimi olacaktır.
Aynı Kanunun 218 inci maddesinde, edinilmiş mallara katılma rejiminin, edinilmiş mallar ile
eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsadığı; 219 uncu maddesinde, edinilmiş malın, her eşin mal
rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerini ifade ettiği hükme
bağlanmış, 220 inci maddesinde ise"Aşağıda sayılanlar, kanun gereğince kişisel maldır:
1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,
2. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya
da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
3. Manevî tazminat alacakları, ...  " hükmüne yer verilerek kişisel mal ve edinilmiş mal ayrımına
gidilmiş olup, kişisel mallar Kanuna göre mal paylaşımı konusu olmamaktadır.
Bu açıklamalar çerçevesinde, boşanmada mal paylaşımının esası evlilik içerisinde edinilen malların
paylaşılması olduğundan, boşanma sonucu paylaşılan gayrimenkullerin, boşanan kişilerce ilk iktisap
ettikleri tarih ile mal rejiminin devamı süresinde (evlilik içerisinde) edinilip edinilmediği
hususlarına bakılarak bir ayrıma tabi tutulması gerekecektir.
Özelge talep formu ekinde yer alan taşınmaza ait tapu kaydının tetkikinden;… ili, …ilçesi, …
mahallesi, … ada, … parsel de kayıtlı … no.lu taşınmazın 1/3 hissesinin 12/2/2015 tarihinde
tarafınızca intikalen edinildiği anlaşılmıştır.
Buna göre, mal rejiminin devamı süresince karşılığı verilerek elde edilen malvarlığı değerinin
edinilmiş malı ifade ettiği, intikalen edinilen malların edinilmiş mallar kapsamında
değerlendirilmediği dikkate alındığında, evlilik birliği içerisinde 12/2/2015 tarihinde intikalen
edindiğiniz kişisel malınız niteliğindeki … ili, … ilçesi, … mahallesi, … ada, … parselde kayıtlı …
no.lu taşınmazın 1/3 hissesinin … tarih ve İstanbul 7. Aile Hukuk Mahkemesinin Esas No:…, Karar
No:… sayılı boşanma kararına göre davalı … adına tescili işleminde, 492 sayılı Kanuna bağlı (4)
sayılı tarifenin I/20-a fıkrasına göre devreden ve devralandan tapu harcı aranılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.