İrtifak hakkı sözleşmesinin damga vergisine tabi olup olmadığı hk.
Özelge: İrtifak hakkı sözleşmesinin damga vergisine tabi
olup olmadığı hk.
Sayı:
90792880-155.01.01.01[2014/3266]-1065
Tarih:
07/11/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA
VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 90792880-155.01.01.01[2014/3266]-1065
07/11/2014
Konu : İrtifak hakkı sözleşmesinin damga vergisine tabi olup olmadığı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, ... İli ... İlçesi ... Mahallesinde
bulunan ... ada ... parsel numaralı ve 16.904 m2 yüzölçümlü hazineye ait arsanın 30 yıllığına
vakfınız lehine irtifak hakkı tesisine ilişkin olarak ... Defterdarlığı ile vakfınız arasında düzenlenen
"İrtifak Hakkı Sözleşmesi"nin Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni
işlerle ilgili kağıtlar" bölümünün 7 nci maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olup
olmadığı ile damga vergisine tabi olması halinde hangi oranda damga vergisine tabi olacağı
hususlarında görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini
kişilerin ödeyeceği; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın
mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetinin
tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda
üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; 6 ncı maddesinin ikinci
fıkrasında, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları
takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit ve işlemler üzerinden
alınacağı; 9 uncu maddesinde, Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden
müstesna olduğu; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi
vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide
kağıtların mahiyetlerinin esas alınacağı, belli para teriminin ise, kağıtların ihtiva ettiği veya
bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-
Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden
mukavelenamelerin, taahhütnamelerin ve temliknamelerin; A/2 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden
kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden nispi damga vergisine tabi
olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, mezkur Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar"
başlıklı bölümünün (7) numaralı fıkrasında, gayrimenkullerin, ayni hakların ve gemilerin ferağ ve
intikal zabıtlarının damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Buna göre, gayrimenkul ve ayni hakların devir ve intikalinin sadece tapu sicil memuru huzurunda
düzenlenen resmi senet ile mümkün olacağı ve bu hususun tapu memurunca kaydına ferağ veintikal zabıtnamesi adı verildiği dikkate alındığında; söz konusu "İrtifak Hakkı Sözleşmesi"nin 488
sayılı kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/7 bölümü kapsamında değerlendirilmesi mümkün
bulunmamaktadır.
Ankara Defterdarlığı ile vakfınız arasında düzenlenen ve ekte bir örneği yer alan "İrtifak Hakkı
Sözleşmesi"nin incelenmesinden; sözleşmenin 2 nci maddesinde, mezkur sözleşmenin 1 inci
maddesinde nitelikleri belirtilen taşınmaz üzerine bu sözleşmedeki koşullarla 30 (otuz) yıllık irtifak
hakkı kurulduğu ve bu hakkın tapuya tescil tarihinden başlayacağı; 4 üncü maddesinde, sözleşmeye
konu taşınmazın üzerinde, her düzeyde özel okul yapılmak amacıyla irtifak hakkının kurulduğu, bu
taşınmazlar üzerinde eğitim tesislerinin yapılacağı; 6 ncı maddesinde de, belirtilen taşınmazın ilk yıl
irtifak hakkı bedelinin, ihale bedeli üzerinden, ikinci ve daha sonraki yıllar irtifak hakkı bedellerinin
ise Türkiye İstatistik Kurumunca ilan edilen Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) meydana gelen artış
oranının bir önceki yıl kullanım bedeli ile çarpımı suretiyle bulunacak miktarın önceki yıl kullanım
bedellerine ilavesi suretiyle arttırılacağı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, irtifak hakkına konu taşınmaz üzerinde her düzeyde
özel okul yapılması amacıyla 30 yıl süreli düzenlenen "İrtifak Hakkı Sözleşmesi"nde, kiralama
işleminin yanı sıra irtifak hakkının verilmesi karşılığı okul yapımına ilişkin bedel içeren bir
taahhüde yer verilmediği hususu dikkate alındığında, söz konusu sözleşmenin ilk yıl için belirlenen
bedel ile kiralama süresinin çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden Damga Vergisi Kanununa
ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.