işletme hesabına göre defter tutan mükellefler

Özelge: Maliyet bedeli artırımının, işletme hesabına göre
defter tutan mükellefler tarafından ne şekilde kayıt altına
alınacağı, işletme hesap özetinde ve gelir vergisi
beyannamesinde ne şekilde gösterileceği hk.
Sayı:
B.07.0.GEL.0.40/4041-76/32273
Tarih:
24/07/2003
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.40/4041-76
24.7.2003* 32273
................. VALİLİĞİ
(Defterdarlık:Vasıtalı ve Vasıtasız V. Gelir Müdürlüğü'ne)
İLGİ: ......... tarih ve ............... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38'inci maddesinde yer
alan maliyet bedeli artırımının, işletme hesabına göre defter tutan mükellefler tarafından ne şekilde
kayıt altına alınacağı, işletme hesap özetinde ve gelir vergisi beyannamesinde ne şekilde
gösterileceği hususlarında tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38'inci maddesinin 3'üncü fıkrasında mükelleflerin iktisap
tarihinden itibaren en az iki tam yıl süreyle işletmelerinde kayıtlı bulunan gayrimenkul, iştirak
hisseleri ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini elden çıkarmaları halinde, bu iktisadi
kıymetlerin maliyet bedelini bunların elden çıkarıldıkları ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik
Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırarak kazançlarının
tespitinde dikkate alabilecekleri hükmüne yer verilmiş, bu hükmün 39'uncu madde gereğince
işletme hesabı esasına göre ticari kazancın tespitinde de uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, işletme hesabına göre defter tutan mükelleflerin de
maliyet bedeli artırımı uygulamasından yararlanabilecekleri tabiidir.
Gelir Vergisi Kanununun 38'inci maddesi hükmü bir istisna uygulaması olmayıp, bu hüküm,
mükelleflere diledikleri takdirde, gayrimenkul, iştirak hisseleri ve amortismana tabi diğer iktisadi
kıymetleri elden çıkarmaları halinde, maliyet bedelini bunların elden çıkarıldıkları ay hariç olmak
üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında
artırmak suretiyle, vergilendirilecek satış kazancını belirleme imkanı tanımaktadır.
Anılan madde hükmü ile mükelleflerin enflasyondan kaynaklanan fiktif kazançlarının
vergilenmemesi amaçlanmış olup, bu hükmün zarar artırıcı bir işlevi bulunmamaktadır. Bu nedenle
gayrimenkul, iştirak hisseleri ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerinin maliyet bedelinin
artırılması uygulamasından zarar doğması halinde, bu zarar vergilendirilecek kazancın tespitinde
dikkate alınmayacak olup, satış kârı sıfır olarak kabul edilecektir.
Yukarıdaki hususlar, mükelleflerin defter ve muhasebe kayıtlarında gösterilecek olup, bu işlemlerin
Gelir Vergisi beyannamesinde gösterilmesi söz konusu değildir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.