İştirak hisselerinin kısmi bölünmeye konu edilmesinde iktisap tarihi olarak hangi tarihin dikkate alınacağı hk.
İştirak hisselerinin kısmi bölünmeye konu edilmesinde
iktisap tarihi olarak hangi tarihin dikkate alınacağı hk.
Kanun Numarası
193
Kanun
GELİR VERGİSİ KANUNU
Özelge No
E-62030549-125[19-2025]-
Özelge Tarihi
24.06.2025
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup
Müdürlüğü
Sayı:E-62030549-125[19-2025]-
Konu
İştirak hisselerinin kısmi
bölünmeye konu edilmesinde
iktisap tarihi olarak hangi tarihin
dikkate alınacağı hk.
İilgi :
24.06.2025
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden;
Şirketinizin gayrimenkul inşaatı ve alışveriş merkezi kiralama işletmeciliği
faaliyetinde bulunduğu,
- Sınırlı Sorumlu ... İşyeri Yapı Kooperatifinin 31/1/2022 ve ... sayılı Yönetim Kurulu
Kararı ile Şirketinizin anılan Kooperatifte ortak/kooperatif payı sahibi olduğu,
Şirketiniz ile adı geçen kooperatif arasında kooperatif payı ortaklığına ilişkin olarak
1/2/2022 tarihinde ortaklık ön sözleşmesi imzalandığı,
Kooperatif yönetim kurulu kararı ve anılan sözleşmeye istinaden 8/2/2022
tarihinden itibaren Şirketiniz tarafından kooperatif iştirak payı olarak anılan
Kooperatife gönderilen paraların şirketiniz kayıtlarında "242-İştirakler" hesabı yerine
sehven "259-Verilen Avanslar" (259.01.001-...Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi) hesabında
izlendiği, yapılan bu hatanın fark edilerek 2025 yılı Ocak ayı içerisinde "259-Verilen
Avanslar" (259.01.001-... Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi) hesabında izlenen iştirak payı
tutarının "242-İştirakler" hesabına kaydedildiği
belirtilerek, şirketiniz tarafından kooperatif payı olarak 8/2/2022 tarihinden itibaren
"259-Verilen Avanslar" (259.01.001-...Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi) hesabında
aktifleştirilen ve 2025 yılı Ocak ayında "242-İştirakler" hesabına alınan kooperatif
payının Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında kısmi bölünmeye konu edilip edilemeyeceği hususunda görüş talep
edildiği anlaşılmaktadır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Devir, bölünme ve hisse değişimi" başlıklı 19
uncu maddesinde,
(3) Aşağıdaki işlemler bölünme veya hisse değişimi hükmündedir:
b) Kısmî bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi
niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin
bilânçosunda yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da
sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri
üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir
sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmî bölünme
hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü
korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün
devredilmesi zorunludur. Kısmî bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen
devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin
ortaklarına da verilebilir. İştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan
şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen iştirak
hisselerine iliskin borcların da devri zorunludu
..." hükmü yer almaktadır.
Konuya ilişkin olarak yayımlanan 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "19.2.2.
Kısmi bölünme" başlıklı bölümde, "Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin
üçüncü fıkrasının (b) bendinde, tam mükellef bir sermaye şirketi veya sermaye
şirketi niteliğindeki yabancı bir kurumun Türkiye'deki işyeri ya da daimi temsilcisinin
bilançosunda yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da
sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçının mevcut veya
yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine kayıtlı değerleri üzerinden
sermaye olarak konulması kısmi bölünme olarak kabul edilmiştir.
Bu
ayni
düzenleme ile iştirak hisselerinin kısmi bölünme kapsamında ayni sermaye
olarak konulabilmesi için aktifte yer alan bu kıymetlerin en az iki tam yıl süreyle elde
tutulması şarttır.
Kısmi bölünme işleminde, aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar, ilgili olduğu aktif veya
pasif hesapla birlikte devrolunmak zorundadır." açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan, özelge talep formu ekinde yer alan belgelerin incelenmesinden,
31/1/2022 tarihli ...Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi yönetim kurulu kararı ile Şirketinizin
kooperatife ortaklık kaydının yapılmasıina ve kooperatifin ortaklar pay defterine
yazılmasına karar verildiği, yevmiye defterinizde yer alan 1 Nisan 2022 - 30
arası işlemlerden ve 14/4/2022 tarihli ve ... no.lu Muhasebe Fişinden, kooperatif
payının bu tarih itibarıyla 259.01.001 hesap kodunda kayda alındığı anlaşılmıştır.
2022
Nisan
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Şirketiniz tarafından 14/4/2022 tarihinde muhasebe
kayıtlarına alınarak "259-Verilen Avanslar" (259.01.001 ... Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi)
hesabında takip edilen ve halihazırda "242-İştirakler" hesabında kaydı devam ettiği
anlaşılan kooperatif payının, iktisap edildiği tarih olarak muhasebe
kayıtlarına alındığı 14/4/2022 tarihinin dikkate alınması ve 5520 saylı Kurumlar
Vergisi Kanunun 19 uncu maddesi birinci fıkrasının (b) bendine göre aktifte
bulundurma süresinin de buna göre hesaplanması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.