İthal edilen malların ihale şartnamesine göre tesliminden önce fatura düzenlenmesi hk.
Özelge: İthal edilen malların ihale şartnamesine göre
tesliminden önce fatura düzenlenmesi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1925
Tarih:
27/10/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1925 27/10/2011
Konu : İthal edilen malların ihale şartnamesine göre tesliminden
önce fatura düzenlenmesi
İlgi dilekçenizde, Şirketiniz ile ... Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü arasında Deniz Kirliliği ile
Mücadele Ekipmanları (Petrol Bariyeri) ihale şartnamesi imzalandığı, ... ın 2009 yılı yatırım
programı çerçevesinde gerçekleştirilecek bu alımlara ilişkin faturanın en geç 31/12/2009 tarihine
kadar düzenlenmesini talep ettiği, ancak malların yurtdışından ithal edilecek olması nedeniyle
malzemelerin ... Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğünün ... ambarına tesliminin 14 ila 16 hafta
sürebileceği belirtilerek, bu durumda iki kez KDV tahakkuk edeceğinden Şirketinizin mağdur
olmaması için söz konusu hususlarda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 6'ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap donemi içinde elde ettikleri safı kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı
belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safı kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun
ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazancın tarifinin yapıldığı 37'nci maddesinde her türlü
ticari ve sinai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmış ve ticari
kazançta vergiyi doğuran olay tahakkuk esasına bağlanmış olup, aynı Kanun'un bilanço esasında
ticari kazancın tespiti ile ilgili 38'inci maddesinde,
"Bilanço esasına göre ticari kazanç teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve
başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce;
1 - İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir.
2- İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur..." hükmüne yer verilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun;
1/1'nci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/2'nci maddesinde; her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV'ye tabi
olduğu,
10'uncu maddesinin (a) bendinde, vergiyi doğuran olayın mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde
malın teslimi veya hizmetin yapılmasıyla meydana geleceği, (b) bendinde ise; malın tesliminden
veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgelerin verilmesi hallerinde, bu
belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesiyle
de vergiyi doğuran olayın gerçekleşeceği
hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 19'uncu maddesinde belirtildiği üzere, vergi alacağından
bahsedebilmek için öncelikle vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi gerekir. Bahse konu madde
de vergiyi doğuran olay, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın meydana gelmesi ve hukuki
durumun oluşması şeklinde tanımlanmıştır.
Kanun'un 3'ncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin
gerçek mahiyetinin esas olduğu hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunu'nun 229'uncu maddesine göre; fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere malı satan veya iş yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen ticari vesika olup, tacirler arasındaki faaliyetlerin belgelendirilmesi amacıyla
tahakkuk esasına bağlı kalınarak düzenlenmektedir.
Yine Kanun'un 231/5'inci maddesinde ise; "Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten
itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç
düzenlenmemiş sayılır." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu maddelerde yer alan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, faturanın satılan emtia
veya yapılan iş karşılığında düzenlenmiş olması zorunludur. Satış akdinin tekemmül etmesi için
akdin unsurlarının tamamının yerine getirilmesi gerekir. Bu unsurlardan birisi de "malın alıcıya
teslimi" veya "teslime hazır hale getirilmesi"dir. Bu durum satışa konu olan malın alıcıya fiilen
teslim edilebilir olmasını gerektirmektedir. Satıcı, malın mülkiyeti alıcıya geçtikten sonra satılan
malın bedelini talep etme hakkını kazanmaktadır.
Diğer taraftan, ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve
"tahakkuk esası" ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesi, gelir veya giderin tahsil edildikleri ve ödendikleri
döneme bakılmaksızın miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olmasını ifade eder. Bu esas dikkate
alındığında bir gelir unsurunun, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının
tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Dönemsellik ilkesi ise, her dönemin faaliyet sonuçlarının
diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Bu ilke uyarınca gelir ve giderlerin ilgili
oldukları dönemde kaydedilmesi gerekir.
Bu hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, gelecek hesap döneminde teslim edilecek mallara ilişkin
düzenlenen faturaların düzenlendiği tarihte kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate
alınması gerekmektedir.
Diğer taraftan, ... Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü'ne teslim edilecek Deniz Kirliliği ile Mücadele
Ekipmanları (Petrol Bariyeri) yurtdışından ithal edildikten sonra adı geçen kuruma teslim edilecek
olsa dahi, önceden fatura düzenlenmesi halinde KDV Kanunu'nun 10/b maddesi uyarınca vergiyi
doğuran olay gerçekleşeceğinden, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura bedeli
üzerinden vergi hesaplanması ve hesaplanan bu verginin faturanın düzenlendiği vergilendirme
dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.