KALKINMA AJANSLARININ GV,KDV, ÖTV,D.V,MTV VE ÖİV. MUAFİYLETİ hk.

Özelge: KALKINMA AJANSLARININ GV,KDV, ÖTV,D.V,MTV
VE ÖİV. MUAFİYLETİ hk.
Sayı: 
B.07.4.DEF.0.43.10.00-11391/6409-21
Tarih: 
20/07/2011
 
T.C.
KÜTAHYA VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.4.DEF.0.43.10.00-11391/6409-21 20/07/2011
Konu : KALKINMA AJANSLARININ GV,KDV, ÖTV,D.V,MTV VE  
ÖİV. MUAFİYLETİ
 
Ajansınızın, 25.07.2009 tarih ve 2009/15236 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulduğundan
bahisle Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel
İletişim Vergisi ve Damga Vergisinden muaf olup olmadığı hakkındaki sorunuza ilişkin
Defterdarlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.
Bilindiği üzere, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında
Kanun ile görev ve yetkileri belirtilen Kalkınma Ajansları bu Kanunla düzenlemiş işlemleri nedeniyle
kamu hukukuna, diğer bütün işlemlerinde ise özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet
göstermekte olup, Ajansın gelirleri Kanunun 19 uncu maddesinde sayılmıştır.
Anılan Kanunun 26 ncı maddesinde, "Ajans; alacaklarının tahsili, taşınır ve taşınmaz mallarının
alım, satım, kiralama ve devri, mal ve hizmet alımları, proje ve faaliyet desteği kapsamında
yapılacak işlemler ve düzenlenecek kâğıtlar ile ilgili olarak damga vergisi, harç ve fondan; yapılacak
bağış ve yardımlar nedeniyle veraset ve intikal vergisinden muaftır."  hükmü yer almaktadır.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61  inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine
bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı),
tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında
ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi
şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez"  hükmüne yer verilmiş olup, anılan
Kanunun 94 üncü maddesinde ise "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair
kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi
işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre
tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden
veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya
mecburdurlar.
1- Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61'inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104'üncü maddelere göre"  tevkifat yapılacağı hüküm altına
alınmıştır.
Bu hükümlere göre, Ajansınız tarafından yapılacak ücret ödemelerinden söz konusu madde
kapsamında tevkifat yapılması  gerekmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin 1 inci bendinde, "Diğer
kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer
vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklemek veya bu Kanunda değişiklik
yapılmak suretiyle düzenlenir" şeklinde hüküm yer almaktadır.
Buna göre, yapılacak işlemler, yukarıda yer verilen hüküm uyarınca 3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanununda belirtilen istisnalar arasında sayılmadığından, KDV istisnasından  yararlanılması
mümkün bulunmamaktadır.
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda, ÖTV kapsamına giren malların Kuzey Ege Kalkınma
Ajansı tarafından ithalinde veya bu kuruluşa tesliminde ÖTV istisnası uygulanacağına dair bir
hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca Kanunun 10 uncu maddesinin 1 inci bendinde, ÖTV'ye ilişkin
istisna ve muafiyetlerin ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak
suretiyle düzenleneceği, diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümlerinin bu vergi
bakımından geçersiz olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu durumda, ÖTV kapsamındaki mallara ilişkin işlemler, Kanunda belirtilen istisnalar arasında yer
almadığından vergiye tabi tutulması gerekmektedir.
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde, "Motorlu Taşıtlar Vergisinin
mükellefi; trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına
motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişilerdir."  hükmü,
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrasında;
"Aşağıda yazılı motorlu taşıtlar vergiden müstesnadır.
a)Genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri, belediyeler, köy tüzel
kişilikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar (bu idarelere bağlı olup,
ayrı tüzel kişiliği olan işletmeler ile özel kanunlarında malları Devlet malı sayılmış olan kuruluşların
taşıtları hariç), bu vergiye tabi değildir.
...
Motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu
Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. Bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıklar
hükümsüzdür. Ancak, uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır."  hükmü,
yer almaktadır.
Bu hükümlere göre,  motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi ilgili sicilde adına motorlu taşıt kayıt ve
tescil edilenler olmakta, genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri,
belediyeler, köy tüzel kişilikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtların
motorlu taşıtlar vergisinden istisna olması, diğer Kanunlarda yer alan ancak 197 sayılı Kanunda yer
almayan muaflık ve istisnaların hükümsüz sayılması gerekmektedir.
Diğer taraftan, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında
Kanunun 3 üncü maddesinde, "Ajanslar, bölgeler esas alınarak, Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığının bağlı olduğu bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulur. Ajans
merkezinin bulunacağı il, kuruluş kararnamesinde belirtilir.
Ek 1 listede belirtilen bölgelerin yeniden düzenlenmesine ve kurulmuş olan Ajansın kaldırılmasına
Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Ajanslar, tüzel kişiliği haiz ve bu Kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukukhükümlerine tabidir." hükmü bulunmaktadır.
Buna göre,Devlet Planlama Teşkilatından ayrı tüzel kişiliğe sahip Ajansınız adına kayıt ve tescilli
bulunan  taşıtlardan  dolayı  adınıza  motorlu  taşıtlar  vergisi  mükellefiyeti  tesis  edilmesi
gerekmektedir.
ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ YÖNÜNDEN
6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun "Özel İletişim Vergisi" başlıklı 39 uncu maddesinin 4 ve 5
inci fıkralarında,  "Verginin mükellefi; birinci fıkrada sayılan elektronik haberleşme hizmetlerini
sunan işletmecilerdir. Verginin matrahı, katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan
teşekkül eder. Bir aya ait özel iletişim vergisi, izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar beyan
edilerek aynı süre içinde ödenir. Bu verginin beyan ve ödenmesine ilişkin olarak 47 ve 48 inci
madde hükümleri uygulanmaz.
Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümleri
uygulanır. İlgili mevzuatına göre yetkilendirilen elektronik haberleşme işletmecilerinin, Hazineye
ödeyecekleri payın hesaplanmasında özel iletişim vergisi dikkate alınmaz. Özel iletişim vergisi,
düzenlenecek faturalarda ayrıca gösterilir."   hükmü yer almakta olup, bu Kanunda başkaca
muafiyet ve istisnalara ilişkin bir belirleme yapılmamıştır.
Bu nedenle, Ajansınız tarafından 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun Özel İletişim Vergisi
kapsamında yapılacak işlemlerin, ÖİV istisnasından  yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu;  3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin
kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga
vergisini kişilerin ödeyeceği; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların
damga vergisinden müstesna olduğu; 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, birden fazla kişi
tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen
sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga vergisinin
noksan ödenmesini gerektirmeyeceği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı
tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan
kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, ancak bu kağıtlara ait verginin hiç
ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte
kurumların da müteselsilen sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında
Kanunun 5917 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle değişik 26 ncı maddesinde muafiyet hükümlerine
yer verilmişse de, bu muafiyet genel bir damga vergisi muafiyeti olmayıp sadece söz konusu
maddenin konusuna giren kağıtları kapsamaktadır.
Buna göre, ajansınıza muafiyet uygulanması gereken söz konusu madde kapsamındaki işlemler için
düzenlenen kağıtlara ait damga vergisinin, bu işlemlerin tarafı olan ve damga vergisi muafiyeti
bulunmayan diğer kişilerce ödenmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, söz konusu kağıtlara ait
damga vergisinin ödenmesi bakımından 488 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi hükmü uyarınca
ajansınızın müteselsil sorumluluğu bulunmaktadır.
Bilgilerinize arz ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.