Kampanya şeklinde düzenlenen ve müşteriye verilen hediye çekleri için fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği ile indirim konusu yapılıp yapılmayacağı.
Kampanya şeklinde düzenlenen ve müşteriye verilen hediye
çekleri için fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği ile indirim
konusu yapılıp yapılmayacağı.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-125[6-2014/303]-45239
Tarih:
15/01/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı :62030549-125[6-2014/303]-45239 15.01.2018
Konu :Kampanya şeklinde düzenlenen ve
müşteriye verilen hediye çekleri için
fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği
ile indirim konusu yapılıp
yapılmayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; şirketinizin toptan ve perakende tekstil ürünleri
ticareti işi ile iştigal ettiği, bazı dönemlerde satış cirolarını artırmak amacıyla perakende
müşterilerinize alışverişlerinde kullanılmak üzere ve iskonto amaçlı hediye çekleri verileceği, bahse
konu hediye çeklerini kullanmak suretiyle mağazanızdan ürün alan müşterilerinize
düzenleyeceğiniz faturaların ne şekilde olması gerektiği, söz konusu faturalarda KDV hesaplanarak
beyan edilmesi gerekip gerekmeyeceği, satış olarak değerlendirilerek KDV hesaplanması halinde
satış bedelinin pazarlama gideri olarak kabul edilmek suretiyle gider hesaplarına intikal ettirilip
ortaya çıkacak KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ile
-Kazanılan hediye çekinin aynı gün, aynı alışverişte ve yine aynı faturada kullanılması
durumunda hediye çeki tutarının faturada iskonto olarak işleme tabi tutulup tutulamayacağı,
-Hediye çekinin farklı bir günde kullanılması durumunda ise ne şekilde işlem yapılacağı ve
faturada iskonto olarak gösterilip gösterilemeyeceği,
-Hediye çekini farklı bir kişinin kullanması durumunda ise ne tür bir işlem yapılacağı
hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve
safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde, bilanço esasına göre ticari kazancın
teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonundaki ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark
olduğu; bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan
indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu şekilde tespit
edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci
maddeleri hükümlerine uyulacağı hükmüne yer verilmiştir.
Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve "tahakkuk esası"
ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş
olması yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden
kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu esas
dikkate alındığında, bir gelir unsurunun, özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar
itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketinizin müşterilerine alışverişlerinde kullanılmak üzere
hediye çeki vermesi ve müşteriler tarafından bu hediye çeklerinin kullanılması durumunda;
- Verilen hediye çekini müşterinin hediye çekini kazandığı gün aynı alışverişte kullanması
halinde; alışverişin toplam bedelinin hasılat olarak, kullanılan çek bedelinin ise pazarlama, satış ve
dağıtım gideri olarak,
- Verilen hediye çekini, müşterinin hediye çekini kazandığı günden farklı bir günde
kullanması halinde; söz konusu hediye çekinin verildiği günden itibaren nazım bir hesapta izlenmesi
ve daha sonra farklı bir günde kullanıldığında da çek bedelini de içeren alışverişin toplam bedelinin
hasılat olarak, kullanılan çek bedelinin ise pazarlama, satış ve dağıtım gideri olarak
hediye çekinin kullanıldığı tarihin içinde bulunduğu döneme ilişkin kazancın tespitinde
dikkate alınması gerekmektedir.
Öte yandan, hediye çekinin çeki almaya hak kazanmış kişi dışında başka bir kişi tarafından
kullanılması vergi uygulamaları açısından herhangi bir önem arz etmemektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde; ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de
yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
- 20/1 inci maddesinde; teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını
teşkil eden bedel olduğu,
- 25/a maddesinde; teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların KDV matrahına dahil olmadığı
hüküm altına alınmıştır.
26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Katma Değer Vergisi (KDV)
Genel Uygulama Tebliğinin "III-A-6.1.İskontolar" başlıklı bölümünde;
"…faturanın düzenlenmesini gerekli kılan mal teslimi veya hizmet ifasına bağlı olarak
yapılan iskonto, aynı faturada yer alması ve ticari teamüllere uygun miktarda olması şartlarına bağlı
olarak KDV matrahına dahil edilmez.
Bu durumda, iskontoların KDV matrahına dâhil edilmemesi için aşağıdaki şartların
bulunması gerekmektedir:
a) Söz konusu iskontolar fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmiş olmalıdır. b) İskontolar ticari teamüllere uygun miktarda olmalıdır.
Bu iki şartın bir arada bulunmaması halinde iskontoların matrahtan indirilmesine imkân
bulunmamaktadır.
Bu nedenle, satılan mal ya da yapılan hizmet karşılığında düzenlenen fatura ve benzeri
vesikalarda gösterilmeyip sonradan ya da yıl sonlarında iskonto yapıldığının bir dekontla
bildirilmesi veyahut ticari teamülleri aşan bir miktarda iskonto yapılması hallerinde, yapılan ya da
bildirilen iskontolar bu bent hükmünden yararlanamaz."
açıklamaları yer almaktadır.
KDV Kanununun 25/a maddesi, bir teslim veya hizmet bedeline uygulanan iskontonun katma
değer vergisi matrahı olan bedelden indirilebilmesi için fatura ve benzeri belgede ayrıca
gösterilmesini şart koşmaktadır. Kanunun indirimine izin verdiği iskonto satılan malla ilgili olan ve
işleme ilişkin belgede gösterilen iskontodur.
Buna göre;
-Satış cirosunu arttırmak amacıyla hediye çeklerinin müşterilere verilmesinde, mal
tesliminden söz edilemeyeceğinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.
-Müşteriye verilen hediye çeklerinin, hediye çekinin verilmesine esas mal teslimi ile birlikte
kullanılması, hediye çeki ile satın alınan mal ve hizmetin hediye çeki verilmesini gerekli kılan mal
teslimi veya hizmet ifasına bağlı olarak aynı faturada yer alması ve ticari teamüllere uygun
miktarda olması halinde hediye çeki tutarı iskonto olarak katma değer vergisi matrahı olan
bedelden indirilebilir. Müşterilere belirli harcama tutarı karşılığında verilen hediye çeklerinin daha
sonraki alışverişlerinde kullanılması halinde, mal teslimi ve hizmet ifasına ilişkin KDV hesaplanması
gerekmekte olup, hediye çeki verilmesine esas ilk faturada bu tutarın iskonto olarak dikkate
alınması ya da hediye çekine karşılık verilen ürüne ilişkin hesaplanan KDV'nin aynı zamanda
indirim konusu yapılması mümkün değildir.
-Çeki almaya hak kazanmış kişi dışında başka kişiler tarafından kullanılmasının KDV
uygulaması açısından bir etkisi bulunmamaktadır.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan
iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." hükmü yer almaktadır.
Buna göre; satış cironuzu arttırmak amacıyla hediye çeklerinin müşterilere verilmesinde
mal tesliminden söz edilemeyeceğinden fatura düzenleme zorunluluğunuz bulunmamaktadır.
Ancak, söz konusu teslim karşılığında bilgi amaçlı olarak Vergi Usul Kanununda sayılan belgeler
dışında bir belge düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.
Müşterilere teslim edilen hediye çekleriyle şirketinizden mal veya hizmet satın alınması
halinde, müşterilere yapılan teslim ve hizmetlerin karşılığı alıcı adına fatura veya ödeme kaydedici
cihaz fişi düzenlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.