Kamu görevinden geçici olarak uzaklaştırıldıktan sonra, yeniden görevine iade edilen personele yapılan toplu ödemelerin vergilendirilmesi uygulaması hk.
Kamu görevinden geçici olarak uzaklaştırıldıktan sonra,
yeniden görevine iade edilen personele yapılan toplu
ödemelerin vergilendirilmesi uygulaması hk.
Kanun Numarası
193
Kanun
GELİR VERGİSİ KANUNU
Özelge NO
E-49327596-120[GVK.ÖZ.2023.61]-178014
Özelge Tarihi
25.06.2025
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Antalya Defterdarlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
Sayı :E-49327596-120[GVK.ÖZ.2023.61]-178014
Kamu görevinden geçici olarak
uzaklaştırıldıktan sonra, yeniden
Konu :görevine iade edilen personele
yapılan toplu ödemelerin
vergilendirilmesi uygulaması
25.06.2025
ilgi
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden; Müdürlüğünüzde görev
yapmakta iken “.." tarihinde Valilik Makamının Onayı ile görevinden uzaklaştırılan "..."
T.C. kimlik numaralı “..." Uzmanı “..."in Valilik Makamının "..." tarihli Oluru ile görevine
başlamasının uygun görüldüğü ve adı geçene görevden uzaklaştırıldığı dönemde
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hükümleri gereğince maaşının 2/3'ünün
ödendiği, adı geçenin maaşından bu sürede ödenmeyen kısımların ise göreve
döndüğü tarihten sonra toplu olarak ödeneceği belirtilerek görevinden
uzaklaştırılması sonrası görevine tekrar iade edilen ilgili personele geçmişe dönük
yapılacak toplu maaş ödemesi sırasında vergi kesintilerinin ne şekilde yapılacağı
hususunda Defterdarlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
- "Ücretin tarifi" başlıklı 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine
bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para
ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam,
avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında
ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın
belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.",
"Vergi tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi
kaтu тüesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek
gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai
kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler
aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya
hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat
yapmaya mecburdurlar.
1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan
ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
Yukarıdaki bentlerde yazılı vergi tevkifatının yapılmasında 96 ncı madde hükmü göz
önünde tutulur.
- "Vergi tevkifatında uyulacak esaslar" başlıklı 96 ncı maddesinde; "Vergi tevkifatı,
94'üncü madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere
uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç
ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü
kayıt ve işlemleri ifade eder.
hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan, 166 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise bir ücret ödemesinin
tahakkuk ve ödemesi hangi ayda yapılmışsa bu ödemenin o ay ücreti kabul
edilerek, Gelir Vergisi Kanununun 103 ve 104 üncü maddeleri dikkate alınmak
suretiyle vergi tevkifatı yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Buna göre, bir gelirin vergilendirilecek aşamaya gelebilmesi için o gelirin vergi
kanunlarında şartları belirlenen şekilde elde edilmiş olması gerekir. Gerçek usulde
vergilendirilen ücret gelirlerinde elde etme, gelirin kişinin hukuki ve ekonomik
tasarrufuna girmesi ile gerçekleşmektedir. Hukuki tasarruf, gelirin sahibi tarafından
talep edilebilir hale gelmesini; ekonomik tasarruf ise gelirin sahibinin emrine amade
kılındığı zamanı ifade eder. Ücret geliri de ancak bu şartların sağlanması ile
vergilendirilecek aşamaya gelmiş olur.
Dolayısıyla, bir ücret ödemesine vergi tevkifatı yapılabilmesi için nakden veya
hesaben ödeme yapılmış olması gerekmektedir.
Aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde, "Hizmet
erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından
işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan
tutarına isabet eden ücretleri (şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin
vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna
kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu
suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek
suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari
ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden
ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.)."hükmü yer
almaktadır.
Öte yandan, 7349 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle 488 sayılı Damga Vergisi
Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili k ğıtlar" başlıklı
bölümünün (34) numaralı fıkrasında yer alan "ücretlere ilişkin kağıtlar" ibaresinden
sonra gelmek üzere "(Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde
düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için
uygulanır.)" hükmü eklenmiştir.
Konu ile ilgili olarak 27/1/2022 tarihli ve 31732 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 319
seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar ve uygulamaya ilişkin
örneklere yer verilmiştir.
Buna göre, Valilik Makamının Onayı ile “..." tarihinde görevinden uzaklaştırılan ve yine
Valilik Makamının "..." tarihli Oluru ile görevine başlaması uygun görülen
Müdürlüğünüz personeli “..." Uzmanı "..."e, görevinden uzaklaştırıldığı tarih ile görevine
iade edildiği tarih arasında geçen süreye ilişkin 1/3'lük maaşın, tahakkuk ve
ödemesinin yapıldığı dönemin (ödemenin yapıldığı ayın) ücreti sayılması ve Gelir
Vergisi Kanununun 61, 63, 94 ve 103 üncü maddelerine göre gelir vergisine tabi
tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, bu ödemenin yapıldığı ayı izleyen aylarda ödenen ücretler üzerinden
tevkif edilecek vergilerin hesabında, bu ödemenin yapıldığı dönem dahil kümülatif
vergi matrahının dikkate alınması gerektiği tabiidir.
Ayrıca, 7349 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile 1/1/2022 tarihinden itibaren 193
sayılı Kanunun 32 nci maddesinde düzenlemiş bulunan asgari geçim indirimi
uygulaması kaldırıldığından bu tarihten itibaren yapılan ücret ödemelerinde asgari
geçim indirimi uygulanmayacaktır. Dolayısıyla, 1/1/2022 tarihinden sonra yapılan
toplu ücret ödemelerine (ilgili aya ilişkin ücreti dahil) 193 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan gelir vergisi istisnası ve
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tabloda yer alan damga vergisi
istisnasının bir kez uygulanması gerekmektedir. Toplu ödemenin yapıldığı ayı izleyen
aylarda ödenen ücretler için ise söz konusu istisnanın uygulanabileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) inceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.