Kamu iktisadi kuruluşuna sermayeye ilave edilmek üzere bila bedelle devredilen varlıkların vergi mevzuatı karşısındaki durumu.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[267-2012/VUK-1- . . .]-1943 21/06/2012
Konu :Kamu iktisadi kuruluşuna sermayeye ilave
edilmek üzere bila bedelle devredilen
varlıkların vergi mevzuatı karşısındaki
durumu.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden Genel Müdürlüğünüzün ... tarih ve ... sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile teşkil edildiği ve tamamı Hazineye ait bir kamu iktisadi kuruluşu olduğu, Bakanlar Kurulunun ...
tarih ve ... sayılı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan ".... Anonim Şirketi"nin, ... hizmetlerinde kullanılan ve mülkiyeti
.... A.Ş.'ne ait ... nın yedekleri ve demirbaşlarıyla birlikte, ... tarih ve ... sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile bila
bedelle Müdürlüğünüze devredilmesine karar verildiği ve bu devir sonucunda elde edilen iktisadi kıymetlerin Genel
Müdürlüğünüz tarafından tespit olunacak rayiç değerleri üzerinden sermayenize ilave edilmesinin düşünüldüğü
belirtilerek bu durumun vergi mevzuatı karşısındaki durumu hakkında Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz
anlaşılmıştır.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında, kurum kazancının gelir vergisinin
konusuna giren gelir unsurlarından oluştuğu, aynı Kanunun 6 ncı maddesinde de kurumlar vergisinin mükelle erin bir
hesap dönemi içerisinde elde ettikleri sa kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve sa kurum kazancının tespitinde,
Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde, "Bilanço esasına göre ticari kazanç,
teşebbüsteki iz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasında müsbet farktır. Bu dönem zarfında
sahip ve sahiplerince:
1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir,
2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve
41 inci maddeleri hükümlerine uyulur." hükmü yer almaktadır.
24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun "Mua yet" başlıklı 27 nci
maddesinin (a) bendinde,"Bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler
(danışmanlık hizmet alımları ile nihai devir işlemlerine ilişkin sözleşmeler dahil) katma değer vergisi hariç her türlü vergi,
resim ve harçtan muaftır." hükmüne yer verilmiştir.
08/06/1984 tarihli ve 233 sayılı "Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 5 inci
maddesinin 10 numaralı bendinde de, "Teşebbüsün bu Kanun Hükmünde Kararname Hükümlerine intibakını sağlamak
üzere yapılacak bütün işlemler ile teşebbüsler arası devredilecek veya devir alınacak menkul ve gayrimenkuller ile kri ve
ticari hakların devir alınması her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ile 233 sayılı Kamu
İktisadi Teşebbüsleri hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümleri sadece devre ilişkin iş ve işlemleri
kapsamakta olup mülkiyeti ... A.Ş. adına kayıtlı bulunan ve bila bedel ..... Genel Müdürlüğüne devredilen ... nın adı geçen
Genel Müdürlüğe ait iktisadi kamu kuruluşuna ilave edilmesi esnasında sadece devre ilişkin iş ve işlemler her tür
vergiden muaftır.
Bununla birlikte devredilen söz konusu değerlerin emsal değerlerinin kurum kazancında dikkate alınması ve
Kurumlar Vergisi Beyannamesinde kurum geliri olarak beyan edilmesi gerekmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
1 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 3 numaralı bendinde ise genel ve katma bütçeli idarelere ait veya tabi
olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve
hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu, aynı maddenin üçüncü fıkrasında da vergiye tabi faaliyetlerin kanunların veya resmî
makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının, bunları yapanların hukukî statü ve kişiliklerinin, işlemlerin mahiyetini
değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye mani teşkil etmeyeceği,
Geçici 12 inci maddesinde ise, 4046 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (A) fıkrası ile özelleştirme kapsamına alınan
iktisadi kıymetlerin aynı Kanun hükümleri çerçevesinde teslim ve kiralanması işlemlerinin vergiden müstesna olduğu, bu
kapsamda istisna edilen işlemler bakımından KDV Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmünün
uygulanmayacağı
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile ... Anonim Şirketi adına kayıtlı iktisadi kıymetlerin sermayeye ilave
edilmek suretiyle Müdürlüğünüze devredilmesi KDV ye tabi bulunmaktadır.
Ancak, devre konu iktisadi kıymetlerin 4046 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (A) fıkrası ile özelleştirme kapsamına
alınmış olması halinde bu devir işlemi, Kanunun geçici 12 nci maddesine göre KDV den istisna tutulacaktır.
DAMGA VERGİSİ KANUNU VE HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 27 nci maddesinin (a) fıkrasında, "Bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak
özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler (danışmanlık hizmet alımları ile nihai devir işlemlerine ilişkin sözleşmeler
dâhil) Katma Değer Vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde, "Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan
kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz." denilmiştir.
Yukarıda açıklanan Kanun hükümlerine göre, 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işlemlerden harç
aranılmamaktadır.
Bu nedenle, özelleştirme kapsamındaki söz konusu Şirket adına kayıtlı ... nın yedekleri ve demirbaşların sermayeye
ilave edilmek üzere bila bedelle Genel Müdürlüğünüze devredilmesi nedeniyle yapılan işlemlerden harç aranılmaması
gerekmektedir.
Buna göre, özelleştirme kapsamındaki ... Anonim Şirketi adına kayıtlı ... nın yedekleri ve demirbaşlarıyla birlikte bila
bedelle ...Genel Müdürlüğüne devredilmesine ilişkin düzenlenen kağıtlardan damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinde emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen
veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı
değer olarak tanımlanmış ve bu maddenin üçüncü sırasında emsal bedelinin ilgililerin müracaatı üzerine takdir
komisyonunca takdir yolu ile belirleneceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, Bakanlar Kurulunun ... tarih ve ... sayılı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan "... Anonim Şirketi"
adına kayıtlı ... nın yedekleri ve demirbaşların bedelsiz olarak Genel Müdürlüğünüze devredilmesi sonrasında
sermayenize ilave edilmesi halinde söz konusu iktisadi kıymetlerin emsal bedelinin dikkate alınması gerekmektedir.
Emsal bedeli tespiti için bağlı olduğunuz Vergi Dairesine müracaat etmeniz halinde takdir komisyonunca emsal bedelin
takdir edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*)
Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.