Kamu kurumu tarafından Güneş Enerji Sistemi dahilinde üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin elektrik dağıtım şirketine satışana ilişkin olarak düzenlene

Kamu kurumu tarafından Güneş Enerji Sistemi dahilinde
üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin elektrik dağıtım şirketine
satışana ilişkin olarak düzenlenen gelir makbuzunun fatura
yerine kullanılıp kullanılamayacağı hk.
Sayı: 
63611781-130[1-2018/2]-E.17115
Tarih: 
20/09/2018
T.C.
AFYONKARAHİSAR VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
   
 
Sayı :63611781-130[1-2018/2]-E.17115 20.09.2018
Konu :Gelir makbuzunun fatura yerine  
kullanılıp kullanılamayacağı hk.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Müdürlüğünüz tarafından … Kalkınma Ajansı'nın ÇEDEP
Programı kapsamında Güneş Enerji Sistemi projesi yapılmasının planlandığı, Elektrik Piyasasında
Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin 18 ve 19 uncu maddelerinde yer alan ihtiyaç
fazlası enerjinin satın alınması ve değerlendirilmesi kapsamında tesisinizin faaliyete geçmesi ile
birlikte ürettiğiniz enerjiyi mahsuplaştırdıktan sonra fazlasının satışının yapılabilmesi için bölgenin
elektrik dağıtım şirketi olan … Elektrik Perakende Satış A.Ş.'ne faturalandırılmasının istendiği,
fakat Müdürlüğünüzün iktisadi işletmesinin olmamasından (KDV’den muaf kamu kuruluşu
olmasından) dolayı, üretilen fazla enerji için faturalandırma işlemi gerçekleştiremediğiniz
belirtilerek, kesmekte olduğunuz gelir makbuzunun (KDV’den muaf tutularak) fatura yerine geçip
geçmeyeceği hususunda Defterdarlığımız görüşü talep edilmektedir.
I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile iktisadi
kamu kuruluşlarının kazançları kurumlar vergisi kapsamına alınmış olup, aynı Kanunun 2 nci
maddesinin üçüncü fıkrasında Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve
kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında
kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise bunların
kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının,
tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin
veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin
sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesinin veya karın kuruluş amaçlarına
tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu Kanunun uygulanmasına ilişkin açıklamalar içeren ve 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.3.1.) bölümünde
iktisadi kamu kuruluşunun ticari, sınai veya zirai bir işletme oluşturup oluşturmadığı hususunda,
Tebliğin (2.4.) bölümünde yapılan açıklamaların dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Anılan Genel Tebliğin "Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler" başlıklı (2.4) bölümünde de;
iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten
söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmedeüretilen veya alınan malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerektiği, aksi
halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemeyeceği ifade
edilmiştir.
İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir
mahiyet arz etmesidir. Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel
özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal
alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak
yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri
kapsama almıştır.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 1 inci maddesinde, Kanunun amacının, elektriğin yeterli,
kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması
için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı
ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve
denetimin yapılmasının sağlanması olduğu; 2 nci maddesinde, bu Kanunun, elektrik üretimi, iletimi,
dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili
tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini kapsadığı; 14 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasında da lisans alma yükümlülüğünden muaf olan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik
enerjisi üreten kişilerin ihtiyacının üzerinde ürettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi hâlinde
elektrik enerjisi son kaynak tedarik şirketince, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda kaynak türü bazında
belirlenen fiyatlardan alınacağı hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, elektrik piyasasında, 6446 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında, tüketicilerin
elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz
güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve
etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi
amacıyla lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın, elektrik enerjisi üretebilecek gerçek
veya tüzel kişilere uygulanacak usul ve esasların belirlenmesine ilişkin 2/10/2013 tarihli ve 28783
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin
Yönetmelikte ise lisanssız üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamak için
üretim yapmalarının esas olduğu, Yönetmelikte belirtilen üretim tesislerinde üretilen elektrik
enerjisinin, üretim tesisi ile aynı yerde kurulu tüketim tesisi ya da tesislerinde tüketilemeyen
miktarının, aynı dağıtım bölgesinde olması şartıyla aynı kişinin uhdesindeki başka bir tüketim
tesisinde ya da tesislerinde tüketilebileceği ifade edilmiştir.
Buna göre, İl Müdürlüğünüzün tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamakla
birlikte, kurumunuza ait güneş enerjisi sistemi projesi kapsamında üretilen elektrik ile yurt
tarafından tüketilen elektriğin yıl içinde dönemsel olarak farklılık göstermesi göz önünde
tutulduğunda, kurumunuzun elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla üretilen ve yıllık
tüketim miktarınızı aşmayan elektriğin Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin
Yönetmelik çerçevesinde … Elektrik Perakende Satış A.Ş.'ne satışının yapılması halinde iktisadi
kamu kuruluşu oluşmayacaktır. Ancak, kurumunuza ait güneş enerjisi sistemi projesi kapsamında
üretilen elektriğin yıllık miktarının devamlı olarak yıllık tüketim miktarınızı aşacak şekilde Elektrik
Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik çerçevesinde … Elektrik Perakende
Satış A.Ş.'ne satışının yapılması halinde, bu faaliyet dolayısıyla kurumunuz bünyesinde oluşan
iktisadi kamu kuruluşu nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekecektir.
II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
- (1/1) maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de
yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
- (1/3-g) maddesinde, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ilebunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara
ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli
kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve mesleki nitelikteki
teslim ve hizmetlerinin KDV'ye tabi olduğu,
- (2/3) maddesinde, su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımların da mal
teslimi niteliğinde olduğu
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan
teslim ve hizmetler KDV'ye tabi olup, kurumunuz tarafından güneş enerjisi sistemi projesi
kapsamında üretilen elektriğin tesliminin bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde yapılması halinde,
söz konusu elektrik teslimlerinin Katma Değer Vergisi Kanununun (1/1) maddesine göre KDV'ye
tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, söz konusu proje kapsamında üretilen elektriğin, iktisadi
işletme oluşturmayacak şekilde teslimi halinde söz konusu teslimler KDV'ye tabi olmayacaktır.
III- VERGİ USUL KANUNU UYGULAMASI
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172 nci maddesinde, iktisadi kamu müesseselerinin defter tutma
bakımından tüccarların tabi oldukları hükümlere tabi oldukları; 173 üncü maddesinde, kurumlar
vergisinden muaf olan iktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara iktisadi işletmelerin defter
tutma mecburiyetinin olmadığı, istisna hükümlerinin gelir veya kurumlar vergilerinden muaf
olmakla beraber diğer vergilerden birine tabi olan ve bu vergileri götürü usulde tesbit edilmeyen
mükelleflerin muaf olmadıkları vergiler için tutacakları defterlere şümulünün olmadığı; 176 ncı
maddesinde defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmış tüccarlardan I inci sınıf tüccarların bilanço
esasına göre defter tutacakları; 177 nci maddesinde, her türlü ticaret şirketleri ile kurumlar
vergisine tabi olan diğer tüzel kişilerin I inci sınıfa dahil oldukları hüküm altına alındıktan sonra,
182 nci maddede, bilanço esasında tutulacak defterler sayılmış, 220 nci maddede ise tasdike tabi
defterlere ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
Bunun yanı sıra, mezkur Kanunun 227 nci maddesinde, "Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu
Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki
mecburidir." hükmü yer almakta olup, söz konusu kayıtların ise, esas itibariyle, aynı Kanunun 229
ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, mezkûr Kanunun;
- 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı
meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari
vesikadır.",
- 231 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı fıkrasında, "Fatura, malın teslimi veya hizmetin
yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen
faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.",
- 232 nci maddesinde de "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle
defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafaSattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak
mecburiyetindedirler…"
hükümlerine yer verilmiştir.
Ayrıca;
- 164 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (III.) bölümünde; "Genel ve Katma Bütçeli
İdarelere, İl Özel İdarelerine, Belediyeler ve Köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere ait veya
tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile 233 Sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde tanımı yapılan
Teşebbüs, Teşekkül, Kuruluş, Müessese, Bağlı Ortaklık, İştirak ve İşletmeler tasdik mecburiyetine
tabi olmaksızın Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre yukarıda sayılan belgeleri
düzenleyeceklerdir.
Ancak bu kuruluşlar kullanacakları belgelerin üzerine 'Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine
Tabi Değildir' ibaresini kaşe ile basacaklar veya matbaa baskısı ile belirleyeceklerdir.",
- Vergi Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve
Dağıtımı Hakkında Yönetmeliğin (13/e) maddesinde, "e) Genel ve Katma Bütçeli İdarelere, İl Özel
İdarelerine, Belediyeler ve Köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere ait veya tabi olan veyahut
bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde tanımı yapılan teşebbüs, teşekkül,
kuruluş, müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve işletmeler kullanacakları belgeleri Vergi Usul
Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen bilgileri taşıması kaydıyla anlaşmalı matbaalar dışındaki
matbaalara da bastırabilirler.
Ancak, bu şekilde belge bastırılması halinde, belgenin üzerine "Vergi Usul Kanunu Yönetmelik
hükümlerine tabi değildir." ibaresinin yazılması zorunludur."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu belgelerin düzenlenmesi sırasında söz konusu Yönetmelik hükümlerine göre anlaşmalı
matbaalara veya mezkûr Genel Tebliğ uyarınca notere tasdik ettirmeleri şartı aranmamakta ancak,
düzenlenen belgede bulunması zorunlu asgari bilgilerin yer alması gerekmektedir.
Diğer taraftan mezkûr Tebliğ ile Yönetmeliğin verdiği izin gereği bu tür belgeleri kullanan
işletmelerden kurumlar vergisinden muaf olanların, kullanacakları belgelere "Kurumlar Vergisinden
Muaftır"  şerhi koymaları gerektiği 206 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde
açıklanmıştır.
Buna göre, söz konusu proje kapsamında üretilen elektriğin satışı nedeniyle kurumunuz bünyesinde
iktisadi kamu kuruluşu oluşması halinde, söz konusu iktisadi kamu kuruluşu tarafından, yukarıda
belirtilen açıklamalara uygun olarak fatura düzenleme yükümlülüğü olacaktır. Kurumunuz
bünyesinde iktisadi kamu kuruluşu oluşmaması halinde ise Vergi Usul Kanunu kapsamında, belge
düzenleme zorunluluğunuz bulunmayacağından, bahse konu elektrik satışlarınızın, tabi olduğunuz
ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenecek belgelerle tevsik edilmesi mümkündür.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş isebu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.