Kaydı silinerek trafikten çekilen araçların satış ve devir işlemleri ile iş makinalarının satış ve devir işlemlerinin damga vergisi ve harca tabi olup

Özelge: Kaydı silinerek trafikten çekilen araçların satış ve
devir işlemleri ile iş makinalarının satış ve devir
işlemlerinin damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-1431
Tarih:
25/08/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-1431 25/08/2011
Konu : Kaydı silinerek trafikten çekilen araçların satış ve devir
işlemleri ile iş makinalarının satış ve devir işlemlerinin
damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı hk.
Sayın ....
..... KADIKÖY İSTANBUL
İlgi : ... tarih ve ... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; 5942 sayılı Kanunla 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununun 20 nci maddesinin (d) bendinde yapılan değişiklik nedeniyle daha
önce trafiğe kayıtlı iken kaydı silinerek trafikten çekilen araçların satış ve devirleri ile Karayolları
Trafik Kanunun 3 üncü maddesinde araç olarak tanımlanan iş makinelerinin satış ve devir
işlemlerinde harç, damga vergisi ve değerli kağıt istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı
hususlarında görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya
imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A-1 fıkrasında,
belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde, A-6 fıkrasında ise Karayolları
Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin
sözleşmelerin binde 1,5 nispetinde damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden geçerli olmak üzere damga vergisi oranları,
Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasındaki kağıtlar için binde 8,25 ; A-6 fıkrasındaki kağıtlar
için binde 1,65 olarak belirlenmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı
tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir." denilmiş, aynı Kanunun 42 nci maddesinin ikinci
fıkrasında, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi
mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu; 43 üncü maddesinde ise
motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değerin, işleme konu
olan taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigortave Reasürans Şirketleri
Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerden az
olamayacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin (I) inci
bölümünün (1) numaralı fıkrasında, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename
ve kağıtlardan beher imza için nispi harç alınacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu fıkraya
istinaden alınacak harç oranı 29/12/2009 tarih ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
binde 0,99 olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 5942 sayılı Kanunla değiştirilen ve
1/5/2010 tarihinde yürülüğe giren 20 nci maddesinin (d) bendinin altıncı paragrafında, tescil
edilmiş araçların noterler tarafından gerçekleştirilen satış ve devir işlemlerinin noter harcından, bu
işlemler için düzenlenen kağıtların da damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
5942 sayılı Kanunun 1/1/2010 tarihinde yürürlüğe giren geçici 1 inci maddesinde, "1/5/2010
tarihine kadar uygulanmak üzere 2918 sayılı Kanunun 5766 sayılı Kanunla değişik 20 nci
maddesinin (d) bendinin değişiklik öncesi hükümlerine göre noterlerde yapılan satış ve devir
işlemleri her türlü harçtan, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisive değerli kağıt
bedellerinden istisnadır. Bu tarihe kadar, 1512 sayılı Kanunun 112 nci maddesi uyarınca belirlenen
ücret uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü işlem karşılığında toplam 20 Türk Lirası
maktu ücret alınır'" denilmiştir.
2918 sayılı Kanunun "Yetki ve plaka vermeye yetkili kuruluşlar" başlıklı 22 nci maddesinde ise,
"Yönetmelikte gösterilen esaslara göre :
a) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bütün araçlar ile çesitli anlaşmalara
göre askeri amaçla yurdumuzda bulunan kuruluşlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı
Kuvvetlerince,
b) Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri, kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluşlarca,
c) İş makinesi türünden araçların tescilleri;
1.Kamu kuruluşlarına ait olanlar ilgili kuruluşlarınca,
2. (Değişik: 17/10/1996 - 4199/10 md.) Özel veya tüzelkişilere ait olanlardan; tarım kesiminde
kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi,
bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya
ticaret ve sanayi odalarınca,
d) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç. İl Trafik Komisyonlarından karar alınmak şartı ile motorsuz
taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce,
e) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında kalan bütün motorlu araçların tescilleri trafik tescil
kuruluşlarınca,
Yapılır, belge ve plakaları verilir." hükmüne yer verilmiştir.
2918 sayılı Kanunun 22 nci madde hükmünün incelenmesinden de görüleceği üzere, iş makinesi
türünden araçların kamu kuruluşlarına ait olanların ilgili kuruluşlarınca, özel veya tüzel kişilere ait
olanlardan tarım kesiminde kullanılanların ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların
dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların da üyesi oldukları ticaret,
sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca tescil edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Buna göre;
1-2918 sayılı Kanunun 20/d maddesinde "tescil edilmiş araçlar" ibaresinin aynı Kanunun 22 nci
maddesinde sayılan araçları ifade ettiği dikkate alındığında, 22 nci madde kapsamındaki iş
makineleri ve diğer tüm tescil edilmiş araçların noterde satış veya devir işlemlerinin 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununun 20 nci maddesinin (d) bendi uyarınca noter harcı ve damga vergisine
tabi tutulmaması,
2- Daha önce trafiğe kayıtlı iken kaydı silinerek trafikten çekilen araçların satış ve
devrinin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20 nci maddesinin (d) bendi kapsamında
değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu araçların noterde yapılacak satış ve devir
işlemlerinin harca, düzenlenecek kağıtların damga vergisine tabi tutulması,
3- Tescil edilmiş araç satışlarına ilişkin 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu uygulaması
için Defterdarlığa bağlı Muhasebe Müdürlüğüne başvurulması,
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü V.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413 .maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir. (***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız
hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası
kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.