Kira Gelirlerinin Vergi Durumu hk.

Özelge: Kira Gelirlerinin Vergi Durumu hk.
Sayı: 
79690095-3.2010.11.KDV.1.Md./-20
Tarih: 
28/11/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
AYDIN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Vergi ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü
 
   
Sayı : 79690095-3.2010.11.KDV.1.Md./-20 28/11/2012
Konu : Kira Gelirlerinin Vergi Durumu.  
 
İlgide kayıtlı dilekçeleriniz ve eklerinin incelenmesinden, Derneğiniz tarafından ... Belediyesinden
belli güzergâhlardaki yol kenarlarının otopark olarak kullanılması işinin üç yıllığına ve yıllık ... TL
bedelle kiralandığı, otopark olarak belediyeden kiralanan yerlerin, yine otopark olarak kullanılmak
üzere İzmir İli ... Vergi Dairesinin ... vergi numarasında kayıtlı bulunan ... Tic. Ltd. Şti. ile ... .2010
tarihinde imzalanan "Otopark İşletme Sözleşmesi" ile üç yıllığına ve yıllık ... .000,00 TL ihale bedeli
+ ... .000,00 TL bağış olmak üzere toplam ... .000,00 TL bedelle kiraya verildiği belirtilerek, yapılan
kira sözleşmesinden dolayı Derneğinizin Katma Değer Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunları
karşısındaki yükümlülükleri  konusunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendi hükmü gereğince, vergilendirmede
vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan,  söz
konusu kiralama işlemi için düzenlenen "Otopark İşletme Sözleşmesi" nde yer alan kira bedeli ve
bağış tutarı toplamının ihale bedeli olarak dikkate alınması ve damga vergisi, kurumlar vergisi,
stopaj gelir vergisi ve katma değer vergisi mevzuatları açısından söz konusu bedelin esas alınması
gerekmektedir.
Bu nedenle, ... .2010 tarihinde Derneğiniz ile ... Tic. Ltd. Şti. arasında üç yıllık olarak imzalanan
sözleşmeden dolayı her bir Vergi Kanunu karşısındaki durumu aşağıdaki gibi olacaktır.
a)Kurumlar Vergisi Kanunu açısından;
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile iktisadi
kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup, aynı Kanunun 2 nci maddesinin
üçüncü fıkrasında da Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve
kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif
statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; aynı
maddenin altıncı fıkrasında ise bunların kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetin kanunla verilmiş
görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve
kendilerine  ayrılmış  sermayelerinin  veya  iş  yerlerinin  bulunmamasının  mükellefiyetlerini
etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar elde
edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadilik niteliğini
değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel
Tebliğinin "2.4. Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler" başlıklı bölümünde iktisadi işletmenin
tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için
bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan
malların veya verilen hizmetin bağış adı altında olsa dahi doğrudan veya dolaylı olarak bir bedel
karşılığı satılmış olması gerektiği, aksi halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin
varlığından söz edilemeyeceği ifade edilmiştir.İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir
mahiyet arz etmesidir. Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel
özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal
alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir.
Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi
içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almıştır. Ticari organizasyon, sermaye
tahsisi, işyeri açılması, personel istihdamı, ticaret siciline kaydolmak gibi unsur ve şartlardan tümü
veya bir kısmı yerine getirilmek suretiyle belirli şekilde kurulmuş olacaktır. Bu takdirde bu
organizasyon içinde bir takvim yılında veya iki veya üç yılda tekbir işlem yapılmış olsa dahi ticari
faaliyetin varlığı kabul edilecektir.
Kuru mülkiyet kiralaması şeklinde gerçekleştirilen kiralamalar ticari amaçla gerçekleştirilmediği
veya devamlı surette belirli bir hacim ve mahiyette olmadığı müddetçe bu kiralama işlemi nedeniyle
oluşan iktisadi işletmeden söz etmek mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, gayrimenkul kiralama faaliyetinin bir iktisadi işletmenin kiralanması şeklinde gerçekleşmesi
ve işletme hakkının devrini de içermesi halinde, bu kiralama işlemi nedeniyle bir iktisadi işletme
oluşacağı tabiidir. İktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilen ve işletilmeye hazır hale getirilen
gayrimenkuller üzerinde sahip olunan işletme hakkının kiralanması, ticari nitelikte bir kiralama
olup bu tür kiralamalarda iktisadi işletmenin oluştuğu kabul edilecektir. Buna göre, anılan Dernek
tarafından otopark işletme hakkının kiraya verilmesi nedeniyle bu Dernek bünyesinde oluşacak
iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir.
Diğer taraftan, 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri no.lu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğinin15.3.2.3. Diğer kurumlar vergisi mükelleflerine ait taşınmazların
kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri başlıklı bölümünde "Kurumlar Vergisi Kanununun 1
inci maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır. Bu
kurumların elde ettikleri kira gelirleri ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile
beyan edilecektir.
Dernek veya vakıflara ait taşınmazların bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde kiralanması halinde,
oluşacak iktisadi işletme kurumlar vergisi mükellefi olduğundan elde edilen kira gelirleri üzerinden
vergi kesintisi yapılmayacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, bahse konu kiralama işlemi nedeniyle şirket tarafından Derneğinize yapılacak kira
ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.
b) Katma Değer Vergisi Kanunu açısından,
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin (3-f ) bendinde "Gelir Vergisi
Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri," katma değer
vergisi konusuna alınmış, aynı maddenin (3-g) bendinde ise genel ve katma bütçeli idarelere, il özel
idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve
vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya
işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer
müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetleri verginin konusuna
alınmıştır.
Ancak, Kanunun 17 nci maddesinin (4-d) bendi ile iktisadi işletmelere dahil olmayan
gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, KDV den istisna tutulmuştur.
Bu hükümlere göre, Kuşadası Belediyesi tarafından belli güzergâhlardaki yol kenarlarının otopark
olarak kullanılması işinin üç yıllığına kiralanması işlemi, bir gayrimenkul kiralama işlemi olmayıp,
işletme hakkının kiraya verilmesi işlemi niteliği taşıdığından Kanunun 1/3-f maddesine göre KDV ye
tabi bulunmaktadır.Öte yandan, Belediyeden kiralanan yerlerin Derneğinizce tekrar kiraya verilmesi Derneğiniz
bünyesinde iktisadi bir işletme oluşturduğundan bu iktisadi işletme adına KDV mükellefiyeti tesis
edilecektir.
Bu durumda, Kuaşadası Belediyesinin gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde
Belediyenin Derneğinize yapmış olduğu kiralama işlemine ilişkin olarak kiralama bedeline genel
oran (%18) uygulanmak suretiyle hesaplanacak KDV, 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (2.3.)
bölümündeki açıklamalara göre Derneğinizce sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan
edilerek ödenecek, adı geçen Belediyenin gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunması halinde
ise işleme ait KDV, Belediye tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilerek ödenecektir.
Diğer taraftan, Derneğinizin ... Tic. Ltd. Şti.ne yapacağı kiralama işlemi Kanunun 1/3-g maddesine
göre KDV ye tabi bulunmakta olup, kira bedeli+bağış tutarı olan 435.000,00 TL matrah kabul
edilerek bu tutar üzerinden genel oranda (%18) hesaplanacak KDV nin, Derneğiniz iktisadi
işletmesi tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
Belediyeden yapmış olduğunuz kiralama işlemi nedeniyle yüklendiğiniz KDV ise KDV Kanununun 29
ila 34 üncü maddelerindeki hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.