Kişisel kullanım amacıyla alınan aracın aktifleştirlmesi durumunda aracın maliyet bedeline kullanılmış bulunan kredinin faizinin eklenip eklenmeyeceği

Özelge: Kişisel kullanım amacıyla alınan aracın
aktifleştirlmesi durumunda aracın maliyet bedeline
kullanılmış bulunan kredinin faizinin eklenip
eklenmeyeceği ile söz konusu araçla ilgili amortisman
uygulaması hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.35.18.02-1744-459
Tarih: 
14/09/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.18.02-1744-459 14/09/2011
Konu : Binek otomobilin aktife alınması  
 
            İlgide kayıtlı dilekçenizin incelenmesinden, ....... Vergi Dairesinin mükellefi olduğunuz,
.../2010 tarihinde serbest meslek faaliyetinde bulunmak üzere mükellefiyet tesis ettirdiğiniz,
kullanmakta olduğunuz binek otomobili .../2007 tarihinde taşıt kredisi kullanarak ... TL bedel ile
satın aldığınız, kullanmış olduğunuz kredinin vadesinin .../2011 tarihinde sona ereceğini ve söz
konusu binek otomobili envantere kaydedeceğinizi belirterek, aracın maliyet bedeline kullanmış
olduğunuz kredinin faizinin eklenip eklenmeyeceği, söz konusu araçla ilgili amortisman uygulaması
ile 2010 yılında ayrılacak ve gider yazılacak amortisman tutarının ne olacağı hakkında
Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
             213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde; "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin
iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri
bilumum giderlerin toplamını ifade eder." şeklinde hükme yer verilmiştir.
             Öte yandan, Kanunun 269 uncu maddesinde; "İktisadi işletmelere dahil bilumum
gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir. Bu kanuna göre, aşağıdaki yazılı kıymetler
gayrimenkuller gibi değerlenir:
             1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
            2. Tesisat ve makinalar;
            3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
            4. Gayrimaddi haklar" hükmü yer almaktadır.
             Diğer taraftan, anılan Kanunun 270 inci maddesinde ise, gayrimenkullerde maliyet bedeline
giren giderlerden bahsedilmiştir. Söz konusu maddede, "Gayrimenkullerde, maliyet bedeline,
satınalma bedelinden başka, aşağıda yazılı giderler girer:
            1. Makine ve tesisattan gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri;
            2. Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsasının tesviyesinden mütevellit
giderler.
             Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve ÖzelTüketim Vergilerini maliyet bedelini ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte
mükellefler serbesttirler." şeklinde hükme yer verilmiştir.
            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 320 nci maddesinde ise, işletmelere ait binek
otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi
kadar amortisman ayrılacağı, amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değerin, itfa
süresinin son yılında tamamen yok edileceği hükme bağlanmıştır.
            Aynı Kanunun Geçici 5 inci maddesinde de "Bu kanunun mer'iyete girdiği tarihte veya
mütaakıp yıllarda ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısıyla yeniden Gelir Vergisine girecek
veya basit usulden gerçek usule geçecek olan mükellefler ile öteden beri faaliyete devam eden
serbest meslek erbabınının amortismana tabi iktisadi kıymetleri maliyet bedeli, maliyet bedeli
bilinmiyorsa bizzat kendilerince alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile değerlenir.
Şu kadar ki, bu kıymetlerin alış tarihleri ile mükellefiyete giriş veya gerçek usule geçiş tarihi
arasındaki yıllara ait amortismanlar tutarı bu değerden düşülür ve bakiyesinin amortismanına
devam olunur.
            Mükellefçe tahmin olunacak bedelin fazla hesaplandığının tesbiti halinde bundan dolayı
adına ceza kesilmez." hükmüne yer verilmiştir.
            Diğer taraftan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Mesleki Giderler" başlıklı 68 inci
maddesinde, serbest meslek kazancının tespitinde hangi giderlerin hâsılattan indirilebileceği
belirtilmiş, mezkur maddenin (4) numaralı bendinde de mesleki faaliyette kullanılan tesisat,
demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan
amortismanların (amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanunun 328
inci maddesine göre hesaplanacak zararlar dahil) serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan
indirileceği hükme bağlanmıştır.
             Ayrıca, konuyla ilgili olarak yayımlanan 163 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği'nde;
             "1- Yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden kuruluş dönemine ait
olanların sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi
gerekmekte; işletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması
ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması,
             2- Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi sırasında veya
sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur
farklarından, sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanların, kıymetin maliyetine
eklenmesi zorunlu bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz konusu dönemden sonra ortaya çıkan kur
farklarının ise, ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilerek
amortisman konusu yapılması, mümkün bulunmaktadır." şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.
             Ayrıca konuyla ilgili olarak, 221 seri numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği'de de
açıklamalara yer verilmiş olup, "Binek Otomobillerinin Amortismanları ve Giderleri" başlıklı 4.2.
bölümünde,
             "34. Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin 10 numaralı bendinde yapılan değişiklik
ile(6) 1.1.1999 tarihinden itibaren serbest meslek erbabı, envantere dahil olan binek
otomobillerinin giderlerini ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlarını gider
olarak hasılattan indirebileceklerdir. Bu nevi giderlerin hasılattan indirilebilmesi için söz konusu
binek otomobillerin envantere dahil edilmesi şarttır.
             35. Öteden beri faaliyette bulunan serbest meslek erbabı, işlerinde kullandıkları halde
envanterlerine dahil etmedikleri binek otomobillerini maliyet bedeli ile envanterlerine dahil
edebileceklerdir. Maliyet bedelinin tespit edilememesi veya bilinmemesi halinde binek otomobilleri,
mükellefler tarafından alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile envantere dahil
edilecektir.             36. Bu şekilde envantere dahil edilecek binek otomobillerin maliyet bedeli veya alış
tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedelinden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma
tarihine kadar ayrılması gereken amortisman tutarlarının indirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla
amortisman süresinin başlangıcı binek otomobilinin iktisap edildiği tarih olacaktır. Amortisman
süresi dolmamış ise kalan süre için amortisman ayrılabilecektir." şeklinde açıklamalara yer
verilmiştir.
            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre:
            Mükellefiyetinizin tesis edilmesinden evvel iktisap etmiş olduğunuz aracı, maliyet bedelinin
biliniyor olmasından dolayı maliyet bedeli ile envantere dâhil etmeniz gerekmektedir. Ancak, bu
bedelden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine kadar ayrılması gereken
amortismanların düşülmesi gerekmektedir. Bu işlemden sonra, Bakanlığımızca belirlenen faydalı
ömre (5 yıl) göre amortisman süresi sona ermemişse kalan süre için amortisman ayrılacak ve 2007
yılındaki kıst dönem uygulaması nedeniyle amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer,
itfa süresinin son yılında tamamen yok edilecektir.
            Diğer taraftan, maliyet bedelinin tespitinde, kullanılan kredi dolayısıyla ödenen faizlerin
2007 yılı sonuna kadarki döneme isabet eden kısmının maliyete eklenmesi zorunlu olup, sonraki
dönemlere isabet eden faizlerin eklenmesi ise ihtiyaridir. Buna göre, sonraki dönemlere isabet eden
faizlerin maliyete eklenmesi seçeneği tercih edilirse, iktisap tarihi ile envantere alınma tarihi
arasındaki devre için düşülen amortismanların hesabında maliyete ilave edilmiş olan bu faizlerin de
dikkate alınması gerekecektir. Bu durumda, envantere alınma tarihinden sonra kalan faydalı
ömürde (2010 ve 2011), bu yıllara isabet eden faizler, aracın bedelinin amortismana tâbi tutulması
suretiyle giderleştirilmiş olacaktır. 
            Faizlerin maliyete eklenme seçeneği tercih edilmezse, sadece ilk yılın sonuna kadarki faizler
maliyete eklenmiş olacağından, amortismanların düşülmesinde bu tutarın dikkate alınması,
envantere alınma tarihinden sonraki dönemlere isabet eden faizlerin de ilgili oldukları dönemlerde
(2010, 2011 ve 2012) doğrudan gider kaydedilmesi icap etmektedir.    
             Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.